Łany (województwo opolskie)
50°12′39″N 18°11′32″E/50,210833 18,192222| wieś | |
 Grota w Łanach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2007) |
719 |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
47-253[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OK |
| SIMC |
0492776 |
Położenie na mapie gminy Cisek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego  | |
| 50°12′39″N 18°11′32″E/50,210833 18,192222[1]
| |
Łany (dodatkowa nazwa w j. niem. Lohnau[3]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kędzierzyńsko-kozielskim, w gminie Cisek.
W latach 1954-1961 wieś należała i była siedzibą władz gromady Łany, po jej zniesieniu w gromadzie Dzielnica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1295. W dokumencie z 23 grudnia t.r. książę opolski Kazimierz II oddaje w dzierżawę młyn w Jaborowicach niejakiemu Frenczkowi. Jednym ze świadków był sołtys "Lan" - Swantonius.[4] Istnienie urzędu sołtysa we wsi świadczy to tym, że była ona lokowana na prawie niemieckim. W 1361 Łany oraz Ostrożnica zostały sprzedane księciu Konradowi oleśnickiemu przez Swadka z rodu Drahotusz za 640 marek.
W 1830 wioska składała się z 82 domów, 1 folwarku i 518 mieszkańców. Była też 1 cegielnia, hodowla owiec i młyn wodny przy folwarku. Do wsi należał także folwark Karłowiec, jak również kilka gospodarstw.
W 1865 wieś dzieliła się na majątek ziemski i samą wioskę. Majątek posiadał 833 morgi pola. We wsi w tym czasie było 34 chłopów, 16 zagrodników, 61 chałupników, 1 karczmarz, 2 kowali i kilku innych rzemieślników. Obszar wsi wynosił 2835 morgów pola. Czynne były 4 młyny.
W 1883 przebudowano kościół parafialny, istniejący już przynajmniej od XIV wieku. Przy kościele stała szkółka dwuklasowa.
W 1925 w Łanach było 192 budynków mieszkalnych z 220 mieszkaniami. Liczba mieszkańców wynosiła 1049 osoby – 492 mężczyzn i 602 kobiety. Językiem niemieckim posługiwało się 112 osób, 22 mówiły po polsku, 446 osób dwujęzycznie.
W 1933 roku Łany liczyły 1218 osób, 549 mężczyzn i 669 kobiet. 103 chłopów miało gospodarstwa ponad 0,5 ha.
Rok 1961 określał liczba mieszkańców na 1015 osób. Wieś posiadała 197 budynków mieszkalnych oraz zajmowała obszar 944 ha.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[5]:
- zespół kościoła parafialnego:
- kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła, z l. 1903-05, wybudowany w stylu neobarokowym jest kościołem parafialnym
- kaplica św. Jana Nepomucena, z poł. XIX w.
- cmentarz kościelny
- ogrodzenie, murowane
- park pałacowy, z XIX w.
- spichlerz, ul. Główna 52, drewniany z 1756 r.
inne zabytki:
- ruiny dworku szlacheckiego.
Ludność wsi w wybranych latach[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Liczba ludności |
|---|---|
| 1830 | 518 |
| 1925 | 1049 |
| 1933 | 1218 |
| 1946 | 1004 |
| 1947 | 865 |
| 1961 | 1015[6] |
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Łanach, ul. Główna 98a
Komunikacja: układ drogowy[edytuj | edytuj kod]
- Przez Łany przebiegają drogi wojewódzkie: 421 i 422.
Znane osoby pochodzące z Łan[edytuj | edytuj kod]
- Manfred Gorywoda
- Johannes von Reibnitz- niemiecki dowódca Selbsschutzu podczas powstań śląskich[7]
- Peter Klimanek- niemiecki fizyk[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 71273
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 696 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
- ↑ Edmund Neuwald, Lohnau, str. 38
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 29. [dostęp 2012-12-01].
- ↑ Dane z Urzędu Gminy Cisek.
- ↑ Verhandlungen des Deutschen Reichstags [online], www.reichstag-abgeordnetendatenbank.de [dostęp 2021-02-11].
- ↑ Nachruf: Prof. Dr.-Ing. habil. Peter Klimanek | TU Bergakademie Freiberg [online], tu-freiberg.de [dostęp 2021-02-11].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Stefan Popiołka Ziemia Kozielska, 1963 Opole, Opolskie Zakłady Graficzne
- Siedziba gminy: Cisek
