Barcinek (województwo dolnośląskie)
50°56′35″N 15°35′47″E/50,943056 15,596389| wieś | |
 Pałac w Barcinku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
315-340[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
571[3] |
| Strefa numeracyjna |
75 |
| Kod pocztowy |
58-512[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DJE |
| SIMC |
0192324 |
Położenie na mapie gminy Stara Kamienica  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu karkonoskiego  | |
| 50°56′35″N 15°35′47″E/50,943056 15,596389[1]
| |
| Strona internetowa | |
Barcinek (niem. Berthelsdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie karkonoskim, w gminie Stara Kamienica.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Barcinek to duża wieś o długości około 2,7 km, leżąca w Obniżeniu Starej Kamienicy, na granicy ze Wzniesieniami Radoniowskimi, nad rzeką Kamienicą, na wysokości około 315–340 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia Barcinka związana była z kasztelanią w Starej Kamienicy[2]. Pierwsza wzmianka o wsi pojawiła się w dokumencie biskupstwa wrocławskiego pochodzącym z około 1305 roku[2]. W 1702 roku duża powódź zniszczyła wiele domów i drzewa owocowe[2]. Początek XIX wieku był najlepszym okresem rozwoju wsi[2]. W 1825 roku Barcinek liczył 140 domów, w tym dwór z folwarkiem, szkołę i kościół filialny[2]. We wsi funkcjonowały: garbarnia, 2 młyny wodne, młyn do mielenia kory dębowej, olejarnia, folusz i cegielnia[2]. W kolejnych latach znacznie rozrastała się ilość rzemieślników i handlarzy osiągając w 1840 roku liczbę 30[2]. W połowie XIX wieku powstały tu pierwsze zakłady przemysłowe, między innymi: papiernia, fabryka maszyn i tartak[2]. W latach 1880–1930 w Barcinku istniał oddział Towarzystwa Karkonoskiego zajmujący się organizacją wycieczek i zagospodarowaniem turystycznym terenu[2]. W okresie międzywojennym działały na terenie wsi 2 gospody z 27 miejscami noclegowymi[2]. Uzdrowiskowe walory wsi zaczęto wykorzystywać od 1887 roku, kiedy to wybudowano zakład zdrojowy stosujący wodolecznictwo[2]. Po 1945 roku Barcinek zachował swój charakter, w 1988 roku było tu 30 gospodarstw rolnych[2].
Nazwy historyczne[edytuj | edytuj kod]
- 1305 Bertoldivilla, Bertoldi villa
- 1345 Bertlodisdorf, Bertholdisdorf
- 1668 Berthelsdorff
- 1677 Berttelsdorff, Bertelsdorff
- 1786 Bartsdorf, Bertelsdorf
- 1825 Berthelsdorf, Bertholsdorf
- 1888 Berthelsdorf
- 1945 Baryłów, Korczaków, Korczakowo[2]
- 1946 Barcinek[5]
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[6]:
- kościół filialny pw. Michała Archanioła z XIV w., gruntownie przebudowany na przełomie XVI/XVII w. Późnorenesansowe wnętrze tj. empory, ambona i inne, barokowy ołtarz z 1727, nagrobki rycerskie z przełomu XVI/XVII w.[7]
- zespół pałacowy, z XVI w., przebudowany w XVIII–XIX w.:
Inne zabytki[2]:
- pomnik pamięci ofiar I wojny światowej.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 2708
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 2: Pogórze Izerskie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, s. 90–96. ISBN 83-85773-60-6.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 13 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. (M.P. z 1946 r. nr 44, poz. 85).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 54. [dostęp 2012-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk – przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 299.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 2: Pogórze Izerskie. Wrocław: Wydawnictwo I-BiS, 2003, ISBN 83-85773-60-6.
- Siedziba gminy: Stara Kamienica
