Bibice

Bibice
wieś
Ilustracja
Centrum miejscowości, widok z zachodu.
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

krakowski

Gmina

Zielonki

Wysokość

ok. 236–342[2][3] m n.p.m.

Liczba ludności (31.12.2023)

4413[4]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-087[5]

Tablice rejestracyjne

KRA

SIMC

0344076

Położenie na mapie gminy Zielonki
Mapa konturowa gminy Zielonki, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Bibice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Bibice”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Bibice”
Położenie na mapie powiatu krakowskiego
Mapa konturowa powiatu krakowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bibice”
Ziemia50°07′38″N 19°57′11″E/50,127222 19,953056[1]
Strona internetowa
Kościół Matki Bożej Nieustającej Pomocy
Zespół szkół

Bibicewieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zielonki.

Integralne części miejscowości: Czekaj, Łysa Góra[6]. Skrajem wsi przebiega DK7.

Położenie[edit | edit source]

Bibice położone są w dolinie potoku Bibiczanka, lewego dopływu Białuchy (Prądnika)[2]. Obszar ten według regionalizacji fizycznogeograficznej leży na styku dwóch makroregionów – Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej (341.3) i Niecki Nidziańskiej (342.2) – oraz odpowiednio dwóch mezoregionów Wyżyny Olkuskiej (341.32) i Płaskowyżu Proszowickiego (342.23)[7][a].

Północna część miejscowości[b] położona jest na terenie Parku Krajobrazowego Dolinki Krakowskie, zaś południowa w otulinie tegoż Parku[8].

Pod względem administracyjnym wieś zlokalizowana jest w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Zielonki, w jej południowej części, około 7 km w linii prostej na północ od centrum Krakowa[2][3]. Graniczy z następującymi jednostkami[2][9][10]:

Biorąc pod uwagę powierzchnię wynoszącą 744,66 ha[11] Bibice są największą miejscowością (15,33% powierzchni gminy) i jednocześnie największym spośród 19 sołectw gminy Zielonki[2][12][d].

Najwyżej położony obszar wsi znajduje się na jej północnym skraju (okolice ul. Leszczynowej) na wysokości około 342 m n.p.m., najniższy na południu, w miejscu, w którym Bibiczanka przecina granicę miejscowości, na wysokości około 236 m n.p.m.[2][3]

Pod względem historycznym w końcu XVI wieku wieś położona była w powiecie proszowskim województwa krakowskiego i była własnością klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu w Krakowie[13]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.

Etymologia nazwy miejscowości[edit | edit source]

Nazwa Bibice należy najprawdopodobniej do grupy nazw patronimicznych, czyli pochodzących od imion założycieli danej osady lub jej pierwszych mieszkańców. Według legend byli nimi przywódca plemienia Bybycz oraz jego synowie – Bybycze lub Bibicze, zwani później prawdopodobnie Bibiczami[14].

Zgodnie z inną koncepcją nazwa miejscowości pochodzi od węgierskiego słowa bibic oznaczającego czajkę. Przemawia za tym prawdopodobna obecność w tych okolicach osadników lub jeńców węgierskich, co znalazło odzwierciedlenie w nazwach kilku innych, okolicznych wsi, wywodzących się, jak się przypuszcza, z języka węgierskiego (por.: Węgrzce, dawniej Vengerce – dosł. wieś Węgrów, Batowice od batja – stryj, Boleń od bleny (wymawianego bolejń) oznaczającego tura, żubra, Bosutów od bozszu – zemsta)[15][16].

Historia miejscowości[edit | edit source]

Wczesne osadnictwo[edit | edit source]

Osadnictwo na obszarze miejscowości miało sprzyjające warunki, jakimi były żyzne gleby lessowe i silne nasłonecznienie. W okolicach rosły gęste lasy złożone z dębów, grabów, jesionów, lip, klonów i jaworów. Do XV wieku w Bibicach znajdował się las dębowy (pozostała po nimi tylko nazwa Dąbrowa, dzisiaj część wsi), co już w tamtym okresie było rzadkością. Kora dębowa służyła do wytwarzania barwnika garbarskiego.

Cennym surowcem występującym w tej okolicy był także piaskowiec. Przepływające przez te tereny rzeki, głównie Prądnik i jego dopływy przyczyniły się do budowania młynów wodnych. W pobliżu Bibic przebiegała droga handlowa łącząca Kraków z Miechowem.

W okolicach Bibic znaleziono ślady pobytu ludzi z epoki neolitu, z lat ok. 2500–1700 p.n.e. W miejscowości znaleziono wyroby z krzemienia, fragmenty naczyń i ceramiki. Znalezione fragmenty średniowiecznej ceramiki nie zostały umieszczone w jakimś konkretnym okresie.

Bibice w okresie średniowiecza[edit | edit source]

Około 1050 r. mieszkańcy Bibic oddawali na rzecz kościoła katedralnego na Wawelu dziesięcinę snopową.

W XII wieku Bibice należały do rycerskiego rodu Łabędziów. Ich najbardziej znanym przedstawicielem był wojewoda Piotr Włostowic. Jego zięć Jaksa ufundował kilka klasztorów. Jednemu z nich – klasztorowi SS. Norbertanek Jaksa, jako posag dla córki, która została zakonnicą nadał wsie Zwierzyniec, Zabierzów i Bibice. Było to w latach około 1166–1176.

Biskup krakowski Getko nadał zakonnicom pobieraną dotąd przez siebie dziesięcinę snopową z tych wsi. Odtąd przez ponad 750 lat Bibice należały do zakonu norbertanek ze Zwierzyńca. Ich mieszkańcy trudnili się rolnictwem: uprawiali pszenicę, owies i żyto oraz hodowlą: woły, krowy, świnie, drób. Mieszkali w wykopanych w ziemi półziemiankach i drewnianych chatach. Chłopi bibiccy dzielili się na kilka kategorii, mających różne prawa i obowiązki. Byli to:

Chłopi zobowiązani byli do składania panującemu księciu danin w naturze: żyto, owies, krowy, owce, świnie, miód, a także do posług: stróża, poradlne, stan. W źródłach mieszkańcy Bibic są określeni jako przypisańcy. Oznacza to prawdopodobnie, że bez pozwolenia nie mogli opuszczać swojej osady. W 1254 r. książę krakowski Bolesław Wstydliwy nadał wsiom klasztoru norbertanek m.in. Bibicom, przywilej czyli, tzw. immunitet zwalniający ich od pełnienia powinności i od swego sądownictwa.

Pod koniec XIII wieku rozpoczęła się kolonizacja na prawie niemieckim. 3 kwietnia 1288 r. książę Leszek Czarny nadał Bibicom przywilej lokacyjny na tym prawie. Mieszkańcy wsi uzyskali wolność osobistą, różne ulgi i przywileje. Las i zarośla zwane Dąbrową, zostały wykarczowane i zamienione w pola uprawne. Użytkownicy tych pól na okres 12 lat zostali zwolnieni od czynszów. Podlegali oni sądownictwu sołtysa i powołanych spośród siebie ławników. Pierwszym sołtysem bibickim został mieszczanin krakowski Walker (lub Walter) z zawodu kuśnierz. Jako sołtys pobierał 1/3 opłat z kar sądowych. Posiadał również karczmę i duże pole. Zasiadał w sądzie wyższym prawa niemieckiego dla dóbr klasztornych. Od 1356 r. sołtys bibicki imieniem Piotr zasiadał również w sądzie najwyższym prawa niemieckiego na zamku krakowskim jako ławnik.

W okresie tym w Bibicach mieszkali kmiecie – właściciele co najmniej jednego łana ziemi i zagrodnicy, posiadający znacznie mniejsze pola. We wsi były dwie karczmy i przez pewien okres młyn. Właścicielkom Bibic – norbertankom chłopi musieli płacić czynsze: 9 skojców z łanu i daniny, owies, drób, jajka i sery. Poza tym musieli pracować za darmo na folwarku należącym do klasztoru przez 3 dni w roku.

Do ich obowiązku należało: zasiewanie, zbieranie i zwożenie zboża, koszenie łąk, grodzenie dworu. Mieli jeszcze jeden obowiązek – w razie potrzeby przywozili prepozytowi klasztoru piwo ze Skały. Norbertanki próbowały zwiększyć obciążenia Bibiczan. Prowadziło to do konfliktów z mieszkańcami wsi. Z 1368 r. pochodzi wiadomość, że chłopi bibiccy wywalczyli zmniejszenie daniny w zbożu zwanej ospem z miary kopiatej na miarę pełną.

Bibice od XV do XVIII wieku[edit | edit source]

W 1420 r. 17 znanych z imienia kmieci bibickich oskarżyło cześnika krakowskiego Klemensa Wątróbkę ze Strzelec o zagarnięcie 23 koni roboczych i o niezwrócenie ich przywilejów. W okresie tym pięciu mieszkańców Bibic przyjęło prawo miejskie w Krakowie.

W 1459 r. pochodząca z Bibic Elżbieta uczestniczyła w procesie beatyfikacyjnym biskupa Prandoty Odrowąża, gdyż za jego pośrednictwem doznała cudownego ozdrowienia z choroby.

Od drugiej połowy XV wieku następowało sukcesywne pogarszanie się sytuacji mieszkańców Bibic. Pańszczyzna wzrosła do 2 dni tygodniowo z łana. W 1498 r. król Jan Olbracht skonfiskował majątek sołtysa bibickiego Wojciecha Wronki za to, że nie wziął on udziału w wyprawie wojennej do Mołdawii.

W 1530 r. w Bibicach było 19 łanów kmiecych, 2 karczmy i 2 komorników. Dochód z tej wsi wynosił 9 zł polskich 10 gr.

Dwukrotnie walczących o swoje prawa mieszkańców wziął w opiekę król Zygmunt Stary. 12 lipca 1542 r. zabronił zwiększania ich powinności, a 23 października 1544 r. zatwierdził dokument lokacyjny księcia Leszka Czarnego. Również król Stefan Batory początkowo popierał mieszkańców Bibic. Dnia 6 sierpnia 1576 r. zatwierdził przywileje wsi i upomniał prepozyta zwierzynieckiego, aby nie uciskał chłopów. Właściciele Bibic nie ustawali jednak w pragnieniu obciążenia ich mieszkańców jak najwyższymi powinnościami. Znaleźli poparcie u króla Stefana Batorego. 13 marca 1581 r. dekret królewski nakazał chłopom posłuszeństwo wobec klasztoru. 2 czerwca 1602 r. biskup krakowski kardynał Bernard Maciejowski potępił chłopów bibickich i nakazał im posłuszeństwo wobec zakonnic.

Prawdopodobnie w okresie tym w Bibicach istniała szkoła – kolonia akademicka Akademii Krakowskiej. Świadczyć ma o tym zwyczaj pucheroków, ściśle związany z ówczesnymi żakami. Szkoła ta mieściła się w dworze sióstr norbertanek.

Wiek XVII i XVIII był okresem coraz większego upadku Bibic. W 1676 r. ksieni klasztoru zwierzynieckiego przeprowadziła pomiary gruntów chłopskich w Bibicach. Przy okazji odebrała chłopom część ziemi do nich należącej i przyłączyła ją do folwarku.

W 1792 r. podczas próby zwerbowania do wojska polskiego pracującego w Bibicach parobka doszło do tumultu. Dwa lata później wśród kosynierów kościuszkowskich pod Racławicami walczyło kilku Bibiczan. Od 1795 r. Bibice należały do zaboru austriackiego.

Bibice pod zaborem austriackim[edit | edit source]

Nowe rządy przyniosły chłopom wolność osobistą, ale także przymusowy pobór do wojska austriackiego i wysokie podatki. W 1808 r. wyniosły one 320 zł reńskich /1 zł reński był równy 4 zł polskim/.

W latach 1815–1846 Bibice należały do Wolnego Miasta Krakowa. Mieszkało w nich wówczas 30 kmieci, 16 zagrodników, 2 chałupników i 10 komorników. Oprócz rolnictwa zajmowali się również przewozami na furmankach. 19 czerwca 1816 r. gromada bibicka wystosowała memoriał do Senatu Wolnego Miasta Krakowa z prośbą o przywrócenie dawnych praw. W 1829 r. mimo oporu klasztoru zwierzynieckiego pańszczyzna została zamieniona na czynsze. Dwa lata później epidemia cholery doprowadziła do zgonu 46 Bibiczan, pochowanych na cmentarzu cholerycznym.

W latach 1846–1918 Bibice ponownie należały do austriackiej Galicji. 21 listopada 1855 r. nastąpiło uwłaszczenie chłopów. W okresie tym zlikwidowano również dziesięciny: 450 zł polskich dla norbertanek i 20–30 zł polskich dla prebendy świętej Marii Egipcjanki na Wawelu.

W 1863 r. Bibiczanie pomagali walczącym z Rosją powstańcom. Kilka lat później we wsi przebywał etnograf badający pieśni i zwyczaje ludowe Oskar Kolberg.

28 lutego 1868 r. powstała w miejscowości szkoła trywialna 3–klasowa. Jej pierwszym nauczycielem został Ludwik Kołodziejczyk. W 1891 r. zbudowano nową szkołę murowaną.

W latach 1890–1893 działało we wsi Koło Ludowe.

Dorośli mężczyźni w Bibicach posiadali prawa wyborcze do parlamentu austriackiego. W wyborach w 1897 r. zwyciężył socjalista Ignacy Daszyński.

Bibice w XX wieku[edit | edit source]

23 listopada 1913 r. w Bibicach odbyło się zebranie, na którym powołano 53 Polską Drużynę Strzelecką. Zapisało się do niej 23 mieszkańców Bibic, z tego czynnych członków było 13. Jej prezesem został Józef Mazur, a komendantem Walenty Zabiegaj.

Ćwiczenia wojskowe odbywały się one w następujących terminach:

  • 14 i 21 grudnia 1913 r. – prowadził je starszy żołnierz Włodzimierz Maksymowicz (późniejszy generał Wojska Polskiego),
  • 4 i 11 stycznia 1914 r. – prowadził je Franciszek Pększyc,
  • 8 lutego 1914 r. – ćwiczenia prowadził Herburt,
  • 15 lutego 1914 r. ćwiczenia prowadził Michalik,
  • 8, 15, 25, 29 marca 1914 r. – ćwiczenia prowadził kadet Malicki,
  • 5 kwietnia 1914 r. – ćwiczenia prowadził kadet Skotnicki,
  • 19 i 26 kwietnia 1914 r., 3,6, 21 i 24 maja 1914 r. odbyły się wspólne ćwiczenia 53 Polskiej Drużyny Strzeleckiej z Bibic i 61 Polskiej Drużyny Strzeleckiej z Węgrzc. Ćwiczenia te prowadził kadet Malicki.

Oprócz ćwiczeń wojskowych w Bibicach odbywały się imprezy patriotyczno-oświatowe. 22 lutego 1914 r. w obecności 56 mieszkańców Bibic Juliusz Ulrych wygłosił przemówienie na temat „Europa się zbroi, a cóż Polacy czynić powinni”. 6 sierpnia 1914 r. przez Bibice przemaszerowała Pierwsza Kompania Kadrowa Oddziałów Strzeleckich, dowodzona przez Tadeusza Kasprzyckiego.

Na przełomie września i października 1914 r. wojska austriackie zburzyły Bibice i wysiedliły jej mieszkańców, ponieważ wieś leżała w obrębie Twierdzy Kraków. Powrócili oni dopiero w 1918 roku.

Historia Bibic w okresie dwudziestolecia międzywojennego[edit | edit source]

  • 1919 – powstało Koło Polskiego Stronnictwa Ludowego LEWICA,
  • 1920 – powstało Kółko Rolnicze,
  • 1921 – odbudowano szkołę 4–klasową,
  • 1925 – założono Ochotniczą Straż Pożarną,
  • 1927 – wybuch prochowni w Witkowicach zniszczył znaczną część Bibic,
  • 1931 – powstało Koło ZMW „Wici” oraz powstało Koło Stronnictwa Ludowego,
  • sierpień 1937 r. – Bibiczanie wzięli udział w strajku chłopskim.

W okresie okupacji niemieckiej w Bibicach zginęło 9 osób. W 1941 r. po raz pierwszy wywieziono z Bibic robotników przymusowych do Niemiec. Działał ruch oporu: Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie, Ludowy Związek Kobiet. Kolportowano w miejscowości podziemną prasę, prowadzono tajne nauczanie i kursy sanitarne. Jesienią 1944 r. w Bibicach znalazło schronienie 65 osób wysiedlonych po upadku powstania warszawiaków.

W dniach 16–20 stycznia 1945 r. Armia Czerwona walczyła na terenie wsi z Niemcami. Wieś poniosła znaczne straty – 1/3 zabudowań. Zginęło 26 mieszkańców.

Historia miejscowości po drugiej wojnie światowej[edit | edit source]

  • 1948 – ukończono budowę szkoły (dzisiejszy Dom Ludowy),
  • 1949 – uregulowano rzekę Bibiczanka,
  • 1950 – zelektryfikowano wieś,
  • 1953 – zbudowano nową szkołę,
  • 1959–2005 – Koło Związku Młodzieży Wiejskiej 24–krotnie wystawiło widowisko ludowe „Wesele Bibickie” (w 1960 r. zostało nadane przez radio, a w 1962 przez telewizję),
  • 1964 – w Domu Ludowym powstał Klub Rolnika i Izba Regionalna,
  • 1966 – 5 tysięcy ludzi wzięło udział w uroczystościach jubileuszowych z okazji 800-lecia najstarszej wzmianki o wsi,
  • 1974 – powstała linia autobusowa MPK nr 247 łącząca Bibice z centrum Krakowa,
  • 2 sierpnia 1982 – arcybiskup krakowski kard. Franciszek Macharski erygował parafię Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Bibicach
  • 1984 – rozpoczęto budowę kościoła parafialnego,
  • 1992 – wyremontowano budynek Domu Ludowego, w którym znajduje się duża sala z zapleczem i kuchnią. Z błoń koło kościoła utworzono Rynek Bibicki,
  • 1999 – powstało gimnazjum w Bibicach,
  • 3 czerwca 2000 – wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę nowej szkoły,
  • 1 września 2003 – połączenie Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Zespół Szkół w Bibicach,
  • 1 września 2004 – oddano do użytku nowy budynek szkoły,
  • 2 października 2016 – konsekracja kościoła parafialnego pod wezwaniem Matki Bożej Nieustającej Pomocy[17].

Zabytki[edit | edit source]

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[18].

Demografia[edit | edit source]

Liczba mieszkańców Bibic w ciągu ostatnich kilkunastu lat podwoiła się, przekraczając poziom 4 tys. osób w roku 2020.

Źródła danych oraz rodzaje (nazwy) i terminy spisów, jeśli dostępne:

Oświata[edit | edit source]

W Bibicach funkcjonują następujące placówki oświatowe[24][25][26][27][28][29][30][e]:

  • 2 szkoły podstawowe:
    • Szkoła Podstawowa im. Stanisława Wyspiańskiego w Bibicach (ul. Tadeusza Kościuszki 56 A) – 912 uczniów w 41 oddziałach (do obwodu szkoły należą miejscowości: Bibice, Węgrzce, Dziekanowice, Batowice, Bosutów, Boleń);
    • Niepubliczna Szkoła Podstawowa im. Stanisława Lema w Bibicach (ul. Graniczna 111) – 165 uczniów;
  • 1 szkoła muzyczna:
    • Niepubliczna Szkoła Muzyczna I st. im. Krzysztofa Komedy w Bibicach (ul. Graniczna 111) – 46 uczniów;
  • 3 przedszkola:
    • Przedszkole Samorządowe w Węgrzcach z siedzibą w Bibicach (ul. Tadeusza Kościuszki 56) – 169 przedszkolaków w 7 oddziałach;
    • Niepubliczne Przedszkole „Bajkowe Królestwo” filia w Bibicach (ul. Graniczna 137) – 86 przedszkolaków;
    • Przedszkole Niepubliczne „Złota Rybka” (ul. Graniczna 151) – 80 przedszkolaków.

Pierwsza stała szkoła dwuklasowa (szkoła trywialna) powstała w Bibicach w 1869 r. Działała do jesieni 1914 r., kiedy to cała wieś została zburzona przez Austriaków[31][32]. Szkołę odbudowano w roku 1921[33].

W 1937 r. w centrum miejscowości rozpoczęto budowę nowej szkoły. Piętrowy, murowany budynek został jednak wysadzony przez Niemców w czasie działań wojennych[31][34].

W 1947 r. podjęto decyzję o budowie nowej murowanej szkoły przy obecnej ul. Kościuszki. Inwestycja została wpisana do planu inwestycyjnego gminy Węgrzce na lata 1947–1951, a na jej realizację pozyskano ok. 100 tys. sztuk cegieł z rozebranego w 1948 r. muru oporowego fortu w Węgrzcach[35]. Pierwszym kierownikiem szkoły został Michał Mól[f], a naukę w nowym budynku rozpoczęto w listopadzie 1952 r. 31 stycznia 1970 r. szkole nadano imię Stanisława Wyspiańskiego[31].

W wyniku reformy oświaty 1 września 1999 r. w Bibicach powstało gimnazjum, a w budynku dotychczasowej szkoły utworzono Zespół Szkół w Bibicach (obejmujący szkołę podstawową oraz gimnazjum). Równocześnie, ze względu na rosnącą liczbę uczniów, podjęto decyzję o budowie nowego obiektu szkolnego. Prace ukończono w 2004 r. – 1 września w nowym budynku obejmującym 26 sal lekcyjnych oraz halę sportową miała miejsce uroczysta wojewódzka inauguracja roku szkolnego 2004/2005[31][36].

Końcem roku 2005 do bibickiej szkoły uczęszczało 564 uczniów[37][g], a dziesięć lat później już 819[38][h], stąd koniecznością stała się jej rozbudowa[39]. Wznoszenie dodatkowego segmentu szkoły, obejmującego 10 sal lekcyjnych, basen oraz halę widowiskowo-teatralną, rozpoczęto w 2017 r., a ukończono 15 kwietnia 2019 r.[40]

1 września 2017 r. Zespół Szkół, w wyniku kolejnej reformy oświaty, został przekształcony z powrotem w ośmioletnią szkołę podstawową (ostatnie roczniki klas gimnazjalnych funkcjonowały do połowy 2019 roku jako oddziały gimnazjum). Nie zmniejszyło to jednak liczby uczniów, która przekracza już 900 osób. Dyrektorem szkoły od 1 września 2018 r. jest Anna Górka[31].

Funkcjonujące w miejscowości Przedszkole Samorządowe zostało utworzone w 2000 r. w budynku wielofunkcyjnym w Węgrzcach. Jego siedzibę przeniesiono do Bibic w roku 2004, do budynku zajmowanego wcześniej przez szkołę podstawową[24][41].

Znaczący wzrost liczby mieszkańców miejscowości, a co za tym idzie dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, był również impulsem do powstania placówek niepublicznych. Przy ul. Granicznej w 2008 r. uruchomiono pierwsze prywatne przedszkole („Bajkowe Królestwo”), a w 2012 kolejne („Złota Rybka”). We wrześniu 2014 r. przy tej samej ulicy rozpoczęły działalność szkoła podstawowa im. S. Lema oraz szkoła muzyczna I stopnia im. K. Komedy[24].

Uwagi[edit | edit source]

  1. Granica między regionami na obszarze Bibic przebiega wzdłuż potoku Bibiczanka.
  2. Do linii ulic: Kasztanowa – Lipowa – Na Czekaj.
  3. Według danych serwisu OpenStreetMap Bibice nie graniczą z Bosutowem, co wynika z innego (prawdopodobnie błędnego) przebiegu granicy między Boleniem a Bosutowem.
  4. Granice miejscowości pokrywają się z granicami sołectwa.
  5. Dane o liczbie uczniów dla jednostek publicznych – na początek roku szkolnego 2021/2022, dla niepublicznych – na 31 maja 2021.
  6. Pełnił tę funkcję do roku 1967.
  7. W tym: 329 w 15 oddziałach podstawówki, 203 w 9 oddziałach gimnazjum oraz 32 w 2 oddziałach "zerówki".
  8. W tym: 606 w 26 oddziałach podstawówki, 213 w 9 oddziałach gimnazjum.

Przypisy[edit | edit source]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 5071
  2. a b c d e f Wydawnictwo COMPASS: Mapa turystyczna gminy Zielonki. [dostęp 2021-02-23].
  3. a b c Geoportal krajowy. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-02-23].
  4. a b Strona gminy Zielonki – Ludność. [dostęp 2024-01-23].
  5. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 43 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  6. GUS. Rejestr TERYT
  7. Dolina Bibiczanki na mapie Geoserwisu GDOŚ >> Warstwa: Mezoregiony fizycznogeograficzne. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-02-23].
  8. Bibice na mapie Geoserwisu GDOŚ >> Warstwa: Formy ochrony przyrody. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska. [dostęp 2021-02-23].
  9. Strona gminy Zielonki – Plan ulic w miejscowościach Bosutów i Boleń. [dostęp 2021-09-22].
  10. Wyżga 2009 ↓, s. wkładka (mapa: Miejscowości dzisiejszej gminy Zielonki według katastru galicyjskiego 1848 r.).
  11. Strona gminy Zielonki – Struktura powierzchni wg sołectw. [dostęp 2021-02-23].
  12. Geoportal krajowy >> Warstwa: Państwowy Rejestr Granic. geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-02-23].
  13. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103.
  14. Banaś 2000 ↓, s. 7.
  15. Banaś 2000 ↓, s. 7-8.
  16. Wyżga 2009 ↓, s. 33–35.
  17. Konsekracja kościoła parafii pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Bibicach. mojebibice.info, 2016-10-07. [dostęp 2018-08-19]. (pol.).
  18. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-12-03].
  19. a b Wyżga 2009 ↓, s. 79.
  20. Wyżga 2009 ↓, s. 107.
  21. a b Wyżga 2009 ↓, s. 135.
  22. a b GUS Bank Danych Lokalnych - dane dla jednostek terytorialnych. [dostęp 2021-07-08].
  23. BIP gminy Zielonki - informacje o jednostkach pomocniczych. [dostęp 2021-07-07].
  24. a b c Kuratorium Oświaty w Krakowie – Rejestr Szkół i Placówek Oświatowych (dane na 31.05.2021). [dostęp 2021-09-08].
  25. BIP GZEAS w Zielonkach – liczba uczniów w placówkach niepublicznych. [dostęp 2021-09-06].
  26. Szkoła muzyczna – O szkole. [dostęp 2021-09-08].
  27. Złota Rybka – Kontakt. [dostęp 2021-09-06].
  28. Bajkowe Królestwo – O nas. [dostęp 2021-09-06].
  29. BIP GZEAS w Zielonkach – Szkoły. [dostęp 2021-09-06].
  30. BIP GZEAS w Zielonkach – Przedszkola. [dostęp 2021-09-06].
  31. a b c d e SP Bibice – Historia szkoły. [dostęp 2021-09-07].
  32. Wyżga 2009 ↓, s. 127.
  33. Wyżga 2009 ↓, s. 137.
  34. Wyżga 2009 ↓, s. 165.
  35. Wyżga 2009 ↓, s. 167.
  36. Wyżga 2009 ↓, s. 207, 213-214.
  37. BIP ZS w Bibicach – Dane ogólne (wersja archiwalna z 28.12.2005. [dostęp 2021-09-08].
  38. BIP ZS w Bibicach – Dane ogólne (wersja archiwalna z 15.12.2015. [dostęp 2021-09-08].
  39. Strona gminy Zielonki – Koncepcja rozbudowy szkoły w Bibicach. [dostęp 2021-09-09].
  40. Strona gminy Zielonki – Rozbudowa szkoły w Bibicach. [dostęp 2021-09-09].
  41. Wyżga 2009 ↓, s. 213.

Bibliografia[edit | edit source]

  • Henryk Banaś: Legendy Bibickie. Kraków: Małopolski Ośrodek Kultury w Krakowie, 2000. ISBN 83-913331-5-9.
  • Mateusz Wyżga: W tej pięknej ziemi. Gmina Zielonki od średniowiecza do czasów współczesnych. Zielonki: Urząd Gminy Zielonki, Wydawnictwo Attyka, 2009. ISBN 978-83-926248-7-5.

Linki zewnętrzne[edit | edit source]