Golec (Góry Sowie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Golec
Ilustracja
Golec od północnego zachodu
Państwo

 Polska

Pasmo

Sudety
Góry Sowie

Wysokość

741[1] m n.p.m.

Położenie na mapie Sudetów
Mapa konturowa Sudetów, blisko centrum u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Golec”
Ziemia50°36′13,44″N 16°34′28,92″E/50,603733 16,574700
Golec (po lewej) i Garbiec (po prawej), widok od południowego zachodu

Golec (niem. Eisen Koppe ), 741 m n.p.m.wzniesienie w południowo-zachodniej Polsce, w Sudetach Środkowych, w południowo-wschodniej części Gór Sowich.

Położenie i opis[edytuj | edytuj kod]

Wzniesienie położone na obszarze Chronionionego Obszaru Krajobrazu Gór Sowich i Bardzkich w południowo-wschodniej części Gór Sowich, na południowo-wschodniej ich krawędzi[1], około 1,2 km na północny wschód od centrum Przygórza. Kopulaste wzniesienie o zróżnicowanej rzeźbie i ukształtowaniu oraz dość stromych zboczach: zachodnich i wschodnich oraz łagodniejszych południowych, z wyrazistą stożkowato zakończona częścią szczytową. Wznosi się w końcowym odcinku bocznego grzbietu, który odchodzi od Szerokiej położonej w grzbietu głównym w kierunku południowo-zachodnim przez wzniesienia: Garncarz, Garbiec [2]. Od wzniesienia Garbiec, położonego po północnej stronie oddzielone jest płytko wciętym siodłem. Wzniesienie wyraźnie wydzielają wykształcone doliny górskich potoków. Wschodnie zbocze wzniesienia stromo opada do potoku Woliborka. Wzniesienie zbudowane z prekambryjskich gnejsów i migmatytów[1]. Zbocza wzniesienia pokrywa niewielka warstwa młodszych osadów z okresu zlodowaceń plejstoceńskich[1]. Cała powierzchnia wzniesienia łącznie z partią szczytową porośnięta jest lasem świerkowo bukowym regla dolnego[1]. Na południowo-wschodnim stoku góry Golec, w strefie dyslokacyjnej na kontakcie gnejsów sowiogórskich z karbonem produktywnym zagłębia noworudzkiego występuje mineralizacja barytowa[1]. Żyła barytowa o zmiennej miąższości zalega na kontakcie soczewy serpentynitu i dolomitów ankerytonośnych. Baryt jest żółtawy, często zabarwiony wodorotlenkami żelaza i manganu. Zboczami wzniesienie poniżej szczytu prowadzą drogi leśne. U podnóża wzniesienia, po północno - zachodniej stronie położona jest miejscowość Przygórze[1]. Położenie wzniesienia, kształt oraz stożkowy szczyt czynią wzniesienie rozpoznawalnym w terenie.

Inne[edytuj | edytuj kod]

  • Wzniesienie w przeszłości nosiło nazwę: Eisenkoppe, Eisen Koppe[1].

Ciekawostki[edytuj | edytuj kod]

  • Z południowo-wschodniego zbocza wzniesienia po biegu żyły barytu w przeszłości prowadzona była sztolnia na długości 26 m. Sztolnia została zlikwidowana na początku XX w. [3]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 11: Góry Sowie, Wzgórza Włodzickie. Wrocław: I-BiS, 1994, s. 136. ISBN 83-85773-12-6.
  2. Rysunek układu grzbietów Gór Sowich w opracowaniu M.Staffy (nazwy szczytów zostały naniesione przez nieznanego autora). W: Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (red.). T. 11: Góry Sowie. Wrocław: Wydawnictwo I–BiS, 1995, s. 21. ISBN 83-85773-12-6.
  3. surowce chemiczne Baryt p. Przygórze

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]