Nowy Wielisław
50°23′25″N 16°31′34″E/50,390278 16,526111| część miasta | |
 Kaplica św. Antoniego w Nowym Wielisławiu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Miasto | |
| W granicach miasta |
1 stycznia 1973[1] |
| SIMC |
1061819 |
| Wysokość |
360-410[2] m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-320 |
| Tablice rejestracyjne |
DKL |
Położenie na mapie Polanicy-Zdroju  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
| 50°23′25″N 16°31′34″E/50,390278 16,526111
| |
Nowy Wielisław (niem. Neuwilmsdorf lub Neu Wilmsdorf) – część miasta Polanica-Zdrój w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Nowy Wielisław to dawna wieś, a obecnie część Polanicy-Zdroju leżąca w południowo-zachodniej części miasta, nad potokiem Wielisławka, na wysokości około 360-410 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nowy Wielisław powstał w 1564 jako osada w parafii Stary Wielisław, stąd pochodzi jego nazwa. Około roku 1680 wieś objęły rozruchy chłopskie, które przerwał dopiero wybuch epidemii dżumy[3]. W połowie XVIII wieku była to typowa wieś rolnicza, część jej mieszkańców trudniła się także tkactwem[3]. W 1767 roku mieszkało tu 6 kmieci, 29 zagrodników i 4 chałupników, w tym 2 rzemieślników[2]. W 1787 roku liczba zagrodników wzrosła do 47, przybyło również rzemieślników[2]. Było tu też kilka stawów rybnych, a w XIX wieku powstał młyn[3]. W drugiej połowie XIX wieku kiedy rozwinęło się uzdrowisko w Polanicy miejscowość stała się popularnym letniskiem[3]. Po 1945 roku Nowy Wielisław utracił znaczenie letniskowe i ponownie stał się wsią typowo rolniczą[3]. Od 1973 roku miejscowość znalazła się w granicach administracyjnych Polanicy-Zdroju.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisana jest[4]:
- kaplica św. Antoniego Padewskiego z końca XVII wieku, upamiętniająca śmierć 46 mieszkańców wsi w czasie epidemii dżumy w 1680 roku[3]. Kaplica została znacznie przebudowana w XX wieku, obecnie pełni funkcję kościoła filialnego[3].
Inne zabytki[2]:
- Dawna karczma z XIX wieku, późniejszy bar "Pod Kasztanami".
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Zachodnim skrajem Nowego Wielisławia przechodzą dwa szlaki turystyczne[5]:
z Polanicy-Zdroju do Zieleńca,
z Polanicy-Zdroju do Bystrzycy Kłodzkiej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 50, poz. 327
- ↑ a b c d e Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, s. 156-157. ISBN 83-7005-340-8.
- ↑ a b c d e f g Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 391. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2017-01-25].
- ↑ Mapa szlaków turystycznych. [dostęp 2018-03-26].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Polanica Zdrój wczoraj i dziś, tom I (1347–1946) red. Henryk Grzybowski, Georg Wenzel, ISBN 978-83-88842-95-5, Spis treści t. 1; tom II (1946–2005) red. Krystyna Jazienicka-Wytyczak; Nowa Ruda-Polanica Zdrój 2006, ISBN 978-83-88842-98-6, Spis treści t. 2.
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.
- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.
- Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13.12.2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części, część 1., s. 1441.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wilmsdorf, Neu (4), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 492.