Rudolf Siwers

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siwers na czele konnego oddziału Czerwonej Gwardii

Rudolf Ferdinandowicz Siwers, ros. Рудольф Фердинандович Сиверс (ur. 11/23 listopada 1892, zm. 2 grudnia 1918 w Moskwie) – rosyjski rewolucjonista, dowódca oddziałów Czerwonej Gwardii, a następnie Armii Czerwonej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem urzędnika. Ukończył szkołę wojskową i służył w armii rosyjskiej podczas I wojny światowej, w stopniu chorążego. W 1917 r. wstąpił do partii bolszewickiej. Był jednym z założycieli i redaktorów „Okopnej Prawdy”, bolszewickiego pisma adresowanego do żołnierzy[1]. Należał do organizacji wojskowej przy komitecie centralnym partii bolszewickiej[1].

Bezpośrednio po przewrocie bolszewickim w Piotrogrodzie dowodził oddziałem Czerwonej Gwardii, który brał udział w powstrzymaniu marszu Kiereńskiego i Krasnowa na stolicę[1]. Od grudnia 1917 r. dowodził lotnym oddziałem na Ukrainie, następnie dowodził oddziałami Czerwonej Gwardii w rejonie Nikitowki w Donbasie[1].

W styczniu 1918 r. powierzono mu dowodzenie 10-tysięcznym oddziałem, który miał za zadanie wyprzeć tworzące się siły białych, pod dowództwem Aleksieja Kaledina, z Taganrogu. W pierwszej bitwie pod Matwiejewym Kurganem 25 stycznia 1918 r. poniósł porażkę w starciu z oddziałami płka Kutiepowa. Biali musieli jednak rozdzielić siły w związku z wybuchem robotniczego powstania w Taganrogu, a następnie, wobec liczebnej przewagi czerwonych, wycofać się[2]. 2 lutego 1918 r. powstańcy opanowali miasto, zaś dzień później wkroczyli do niego żołnierze pod dowództwem Siwersa[2], owacyjnie witani przez mieszkańców miasta[3]. 23 lutego 1918 r., również w ramach operacji donbasko-dońskiej, Siwers zajął z kolei Rostów nad Donem, który został stolicą bolszewickiej Republiki Dońskiej (następnie Dońskiej Republiki Radzieckiej)[4].

W utworzonej przez bolszewików Republice Dońskiej Siwers przejął faktycznie władzę, odsuwając od wpływów lokalnych działaczy bolszewickich, zarówno przywódców robotniczych, jak i liderów zrewolucjonizowanych Kozaków dońskich, takich jak Fiodor Podtiołkow, również uczestniczących w walkach z białymi[5]. Rozpoczął kampanię terroru, polecając rozstrzeliwać bez sądu wszystkich byłych żołnierzy białych, którzy pozostali w Rostowie nad Donem. Rozmiary przemocy, która uderzyła nie tylko w jawnych kontrrewolucjonistów, sprawiły, że część ludności miast regionu dońskiego odwróciła się od czerwonych[6]. W celu powstrzymania samowoli dowodzący siłami czerwonych na froncie południowym Władimir Antonow-Owsiejenko skierował do Rostowa komisarza Wojciechowskiego, który porozumiał się z Siwersem. Odtąd wspólnie kontrolowali sytuację w republice, przeprowadzając siłowe rekwizycje żywności, konfiskaty majątku zamożnych mieszkańców miast, a nadto nacjonalizując fabryki i kopalnie[3].

Na przełomie lutego i marca 1918 r. Siwers dowodził siłami czerwonych w bitwie pod Tichoriecką. Na przełomie marca i kwietnia stał na czele 5 Armii (przemianowanej następnie na 2 Armię Wydzieloną)[1]. Evan Mawdsley wymienia go, obok Michaiła Murawjowa i Jurija Sablina, jako szczególnie utalentowanego dowódcę czerwonych na Ukrainie i w południowej Rosji[7]. Siły czerwonych były jednak zbyt szczupłe, by obronić Donbas przed posuwającą się na wschód armią niemiecką[7]. Również Dońska Republika Radziecka upadła w obliczu uderzenia Niemców i białych (drozdowców) od zachodu i powstania antybolszewickich Kozaków od południa[8]. Od lata 1918 r. Siwers dowodził na Ukrainie brygadą wydzieloną (od września tego roku – 1 Ukraińską brygadą wydzieloną). W grudniu tego samego roku zmarł w Moskwie wskutek rany[1] odniesionej 15 listopada w bitwie pod Żełnowką[9]. Został pochowany w Piotrogrodzie na Polu Marsowym[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Сиверс Рудольф Фердинандович [online], www.hrono.ru [dostęp 2018-06-01].
  2. a b P. Kenez, Red Attack..., s. 92.
  3. a b P. Kenez, Red Attack..., s. 118.
  4. P. Kenez, Red Attack..., s. 95.
  5. P. Kenez, Red Attack..., s. 118, 120.
  6. P. Kenez, Red Attack..., s. 120.
  7. a b E. Mawdsley, Wojna domowa w Rosji 1917-1920, Bellona, Warszawa 2004, ISBN 978-83-11-11638-2, s. 58.
  8. P. Kenez, Red Attack..., s. 131–132.
  9. N. Michalew, S. Pjankow, «УСТОИ АРМИИ РАСШАТАЛИСЬ СОВЕРШЕННО»: 1917 ГОД В ВОСПОМИНАНИЯХ Ф.А. МОРОЗА, „Wiestnik Piermskogo Uniwiersitieta”, 3 (34), webcache.googleusercontent.com, 2016 [dostęp 2018-06-25].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • P. Kenez, Red Attack, White Resistance: Civil War in South Russia 1918, New Academia Publishing, Washington DC, ISBN 09744493457.