Staniątki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Staniątki
wieś
Ilustracja
Centrum Staniątek, ul. Szkolna
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

wielicki

Gmina

Niepołomice

Liczba ludności (2019-12-31)

2632[2]

Strefa numeracyjna

12

Kod pocztowy

32-005[3]

Tablice rejestracyjne

KWI

SIMC

0328835

Położenie na mapie gminy Niepołomice
Mapa konturowa gminy Niepołomice, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Staniątki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Staniątki”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Staniątki”
Położenie na mapie powiatu wielickiego
Mapa konturowa powiatu wielickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Staniątki”
Ziemia50°00′37″N 20°11′55″E/50,010278 20,198611[1]
Strona internetowa
Klasztor i kościół ss. benedyktynek
Remiza OSP

Staniątkiwieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Niepołomice, 22 km od Krakowa i 5 km na południowy zachód od Niepołomic, w sąsiedztwie Puszczy Niepołomickiej.

Wieś duchowna, własność Opactwa Benedyktynek w Staniątkach położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie szczyrzyckim województwa krakowskiego[4].
Dawniej samodzielna wieś i gmina jednostkowa w powiecie bocheńskim. 1 października 1931 do Staniątek włączono zniesione gminy Chrość i Podborze[5].

W latach 1975–1998 Staniątki położone były w województwie krakowskim.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa wsi pochodzi od męskiego imienia dwuczłonowego na Stani-, takiego jak Stanimir, Stanisław czy Stanibor, przekształconego przy użyciu spieszczającego przyrostka -ęta do formy *Stanięta, następnie *Staniątko, która w liczbie mnogiej obok regularnego *Staniątka przybrała postać *Staniątki[6].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Części wsi Staniątki[7][8]
SIMC Nazwa Rodzaj
0328841 Błonia część wsi
0328858 Dolne Staniątki część wsi
0328864 Górne Staniątki część wsi
0328870 Jata część wsi
0328887 Kaganiec część wsi
0328893 Piaski część wsi
0328901 Podborze część wsi
0328918 Podcegielnia część wsi
0328924 Podlas część wsi
0328930 Pożarnica część wsi
0328947 Pustki część wsi

Zobacz też: Chrość

Historia[edytuj | edytuj kod]

Powstanie nazwy wsi legenda wiąże z osobą św. Wojciecha, który w 997 roku miał tamtędy wędrować do Krakowa i dalej do Prus celem nawracania pogan. Zatrzymał orszak na odpoczynek czeskimi słowami: „udielamy tady staniatky”. Ta wersja powstania jest przyjmowana jako prawdziwa i powtarzana przez siostry benedyktynki podczas oprowadzania wycieczek po kościele i muzeum klasztornym[9].

Po 1945 roku[edytuj | edytuj kod]

Licząca 2000 mieszkańców wieś w 1947 roku zbudowała sieć elektryczną. Została ona całkowicie sfinansowana przez mieszkańców wsi. Koszt wyniósł 1 000 000 złotych i zainstalowano ponad tysiąc lamp. Sieć została poświęcona po nabożeństwie w opactwie Benedyktynek przez proboszcza z Brzezia kanonika Jaworskiego[10]. W 1993 roku w Staniątkach otwarto zakład produkcyjny Coca-Coli[11]. W Staniątkach znajdują się najstarsze polskie opactwo Mniszek Benedyktynek pw. św. Wojciecha a także przystanek kolejowy, przy linii kolejowej nr 91.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[12].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 127796
  2. Wieś Staniątki - podstawowe informacje [online], www.niepolomice.eu [dostęp 2020-10-07].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1189 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 103
  5. Dz.U. z 1931 r. nr 84, poz. 662
  6. P. Galas, Ze studiów nad nazwami miejscowymi południowej Małopolski, „Onomastica”, r. VII, z. 1–2, Wrocław 1962.
  7. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  9. Julian Zinkow, Wokół Niepołomic i Puszczy Niepołomickiej, Niepołomice: UMiG Niepołomice, 1997.
  10. Staniątki maja elektryczne światło Dziennik Polski 1947, nr 183 z 8 lipca s. 5
  11. 30 lat zakładu Coca-Cola HBC w Niepołomicach. niepolomice.eu, 2023-07-20. [dostęp 2023-10-11].
  12. Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]