Topiramat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Topiramat
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C12H21NO8S

Masa molowa

339,36 g/mol g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

97240-79-4

PubChem

5284627

DrugBank

DB00273

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

A08AA51 N03AX11

Stosowanie w ciąży

kategoria D

Topiramatorganiczny związek chemiczny, lek przeciwdrgawkowy (przeciwpadaczkowy), w 2012 roku zatwierdzony przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA) do leczenia (w skojarzeniu z fenterminą) otyłości. Wcześniej lek był stosowany w tym celu poza wskazaniami rejestracyjnymi.

Specyfik ten został odkryty w 1979 roku przez Bruce’a E. Maryanoffa(inne języki) i Josepha F. Gardockiego podczas ich pracy badawczej w McNeil Pharmaceutical[2][3][4].

Wskazania[edytuj | edytuj kod]

Topiramat jest stosowany w leczeniu epilepsji u dzieci i dorosłych, początkowo stosowany był jako środek przeciwdrgawkowy. Jest wskazany do leczenia zespołu Lennoxa-Gastauta u dzieci (zaburzenie powodujące drgawki i opóźnienie rozwoju). FDA zatwierdziła go stosowania w celu zapobiegania migreny. Psychiatrzy używali topiramatu w leczeniu choroby afektywnej dwubiegunowej, choć dostępne wyniki badań nie potwierdzają możliwości jego zastosowania w każdej fazie tej choroby[5][6][7]. Jedne z ostatnich badań (opublikowane w 2010 roku) wskazują na korzyści terapeutyczne w leczeniu objawów zaburzeń osobowości typu borderline. Autorzy badań wskazują, że wnioski te wysunięto na podstawie jednych randomizowanych badań i należy je powtórzyć, aby je potwierdzić. Autorzy nie badali długofalowych skutków stosowania leku w tej jednostce chorobowej[8].

Topiramat był stosowany z sukcesem w terapii alkoholizmu[9], uzależnienia od metamfetaminy i kokainy[10][11] oraz otyłości[12][13] i przyrostu wagi wywołanej neuroleptykami[14][15]. Lek szeroko stosowany do leczenia migreny, w związku z wpływem na naczynia krwionośne mózgu. Jest stosowany w prewencji u pacjentów z atypową migreną. Rozszerza naczynia krwionośne mózgu, które były obkurczone w wyniku zwiększonego stężenia serotoniny. Stwierdzono wysoką efektywność leku u chorych na migrenę przy występowaniu nielicznych efektów ubocznych[16][17].

Lek jest w fazie badań klinicznych w kierunku zastosowania go w terapii zespołu stresu pourazowego (PTSD)[18]. Badania pilotażowe sugerują, że topiramat jest skutecznym lekiem przeciwdrgawkowym u noworodków[19]. Inne badania wskazują na użycie topiramatu jako skutecznego leku w terapii prewencyjnej leukomalacji okołokomorowej u wcześniaków z hipoksją okołoporodową[20].

Ostatnie badania kliniczne wskazują, że topiramat może mieć właściwości stabilizujące nastrój[21]. Inne zastosowania topiramatu poza wskazaniami oraz doświadczalne to terapia drżenia samoistnego, bulimii[22], zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, rzucania palenia[23], idiopatycznego nadciśnienia śródczaszkowego[24] i klasterowego bólu głowy[25]. Topiramat nie wykazuje działania przeciwbólowego w neuropatii cukrzycowej (jest to jedyny rodzaj neuropatii, w którym wykonano adekwatne badania tego leku)[26].

Objawy niepożądane[edytuj | edytuj kod]

Wyniki IV fazy badań klinicznych sponsorowanych przez GlaxoSmithKline wskazują, że zaburzenia funkcji poznawczych mogą być częstsze w przypadku stosowania topiramatu niż lamotryginy[27].

Podział objawów niepożądanych ze względu na częstość występowania[28][29][30][31]:

Działania niepożądane występujące bardzo często (częstość występowania >10%):

Działania niepożądane występujące często (częstość występowania 1–10%):

  • przyrost masy ciała
  • niedokrwistość
  • zaburzenia uwagi
  • zaburzenia pamięci
  • amnezja
  • zaburzenia poznawcze
  • upośledzenie umysłowe
  • upośledzenie czynności psychomotorycznych
  • drgawki
  • zaburzenia koordynacji
  • drżenie
  • letarg
  • niedoczulica
  • oczopląs
  • zaburzenia smaku
  • dyzartria
  • drżenie zamiarowe
  • uspokojenie
  • niewyraźne widzenie
  • podwójne widzenie
  • zaburzenia wzroku
  • zawroty głowy typu vertigo
  • szum w uszach
  • ból uszu
  • duszność
  • krwawienie z nosa
  • przekrwienie nosa
  • wodnisty wyciek z nosa
  • wymioty
  • zaparcia
  • bóle w nadbrzuszu
  • niestrawność
  • bóle brzucha
  • suchość w ustach
  • dolegliwości żołądkowe
  • parestezje ust
  • zapalenie błony śluzowej żołądka
  • dyskomfort w jamie brzusznej
  • kamica nerkowa
  • uczucie ciągłego parcia na mocz
  • bolesne oddawanie moczu
  • łysienie
  • wysypka
  • świąd
  • bóle stawowe
  • skurcze mięśni
  • osłabienie mięśni
  • ból mięśniowo-kostny klatki piersiowej
  • anoreksja
  • zmniejszenie łaknienia
  • gorączka
  • osłabienie
  • drażliwość
  • zaburzenia chodu
  • złe samopoczucie
  • nadwrażliwość
  • spowolnienie intelektualne (bradyfrenia)
  • bezsenność
  • zaburzenia ekspresji językowej
  • niepokój
  • stan splątania
  • dezorientacja
  • agresja
  • zmiana nastroju
  • pobudzenie
  • wahania nastroju
  • gniew
  • niewłaściwe zachowanie

Działania niepożądane występujące niezbyt często (częstość występowania 0.1–1%):

Działania niepożądane występujące rzadko (częstość występowania 0,01–0,1%):

Działania niepożądane występujące z nieznaną częstością:

  • jaskra zamkniętego kąta
  • zwyrodnienie plamki żółtej
  • zaburzenia ruchu gałek ocznych
  • toksyczna martwica naskórka
  • obrzęk alergiczny
  • obrzęk spojówek

Inhibicja anhydrazy węglanowej rzadko może być wystarczająco silna, aby wywołać kwasicę metaboliczną znaczącą klinicznie[32].

FDA powiadomiła lekarzy, że topiramat może spowodować ostrą krótkowzroczność i jaskrę wtórną zamkniętego kąta w małej podgrupie pacjentów regularnie przyjmujących topiramat[33]. Objawami niepożądanymi, które zazwyczaj rozpoczynają się w pierwszym miesiącu stosowania są niewyraźne widzenie oraz ból oczu. Zaprzestanie stosowania topiramatu może zatrzymać progresję uszkodzenia oczu oraz cofnąć zaburzenia widzenia.

Topiramat jest związany ze istotnym statystycznie zwiększeniem liczby samobójstw[34] oraz „myśli lub czynności samobójczych”, które są opisywane jako jeden z możliwych efektów ubocznych stosowania leku „u bardzo małej liczby osób, około 1 na 500”[35].

Stosowanie w ciąży i podczas karmienia piersią[edytuj | edytuj kod]

Wstępne badania sugerują, że podobnie jak w przypadku kilku innych leków przeciwpadaczkowych, topiramat powoduje zwiększone ryzyko wad wrodzonych[36]. Fakt ten może mieć szczególne znaczenie dla kobiet stosujących topiramat w prewencji migreny. W marcu 2011 roku FDA przekazało informację pracownikom służby zdrowia i pacjentom o zmianie kategorii leku na D w związku ze zwiększonym ryzykiem rozwoju rozszczepu wargi i/lub rozszczepu podniebienia (rozszczepów jamy ustnej) u dzieci kobiet przyjmujących Topamax (topiramat) w trakcie ciąży[37]. Nie stosować leku w okresie karmienia piersią. Kobiety w wieku rozrodczym leczone topiramatem powinny stosować skuteczne metody antykoncepcji.

Wpływ na prowadzenie pojazdów[edytuj | edytuj kod]

Lek może upośledzać zdolność do prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługi maszyn mechanicznych.

Interakcje[edytuj | edytuj kod]

Topiramat wywołuje wiele interakcji typu lek-lek. Najczęstsze zostały przedstawione poniżej:

  • Topiramat hamuje anhydrazę węglanową. Jego stosowanie wraz z innymi inhibitorami anhydrazy węglanowej (np. acetazolamidem) zwiększa ryzyko powstawania kamieni nerkowych.
  • Induktory enzymów (np. karbamazepina) mogą zwiększać eliminację topiramatu, należy rozważyć ewentualną możliwość zwiększenia dawki topiramatu.
  • Topiramat może zwiększać stężenie fenytoiny w osoczu.
  • Topiramat sam w sobie jest słabym inhibitorem CYP2C19 i indukuje CYP3A4; w czasie terapii topiramatem zaobserwowano zmniejszenie stężenia estrogenu i digoksyny w osoczu. Może to redukować skuteczność doustnych środków antykoncepcyjnych (tabletek); rekomendowane jest stosowanie innych metod antykoncepcyjnych[38]. Nie wykazano wpływu topiramatu na wkładki domaciczne (spirale) czy hormonalne zastrzyki domięśniowe (Depo-Provera)[38].
  • Alkohol może powodować zwiększoną sedację i senność oraz zwiększone ryzyko wystąpienia drgawek.
  • Warunki lub terapie, które predysponują do rozwoju kwasicy metabolicznej, mogą być addytywne do efektu obniżenia stężenia wodorowęglanów przez topiramat[39].
  • W badaniach po wprowadzeniu do obrotu na rynek topiramatu zostały opisane objawy niepożądane w postaci anhydrozy i hipertermii; leki antymuskarynowe (takie jak trospium) mogą nasilać te zaburzenia.

Przedawkowanie[edytuj | edytuj kod]

Przedawkowanie występuje rzadko. W większości przypadków wystąpiły tylko efekty minimalne lub umiarkowane przedawkowania. Opisane zostały również przypadki śmiertelne, jednakże były one wynikiem zatrucia wieloma lekami.

Objawami przedawkowania są:

  • agitacja
  • depresja
  • zaburzenia mowy
  • niewyraźne widzenie, podwójne widzenie
  • utrudnione myślenie
  • utrata koordynacji
  • niezdolność do odpowiedzi na bodźce z zewnątrz
  • utrata przytomności
  • splątanie i śpiączka
  • omdlenie
  • niestrawność i bóle brzucha
  • utrata łaknienia i wymioty
  • skrócony oddech (szybkie, płytkie oddychanie)
  • kołatanie lub nieregularne bicie serca
  • słabość mięśni
  • bóle kości
  • drgawki

Objawy nie ograniczają się wyłącznie do wyżej wymienionych.

Nie istnieje swoiste antidotum. Stosuje się wyłącznie leczenie objawowe.

Wykrywanie w płynach ustrojowych[edytuj | edytuj kod]

Stężenie topiramatu we krwi, surowicy lub osoczu może być oznaczone przy użyciu testów immunologicznych lub metodami chromatograficznymi w celu monitorowania leczenia, potwierdzenia zatrucia u osób hospitalizowanych, jak również w medycynie sądowej. Stężenia w osoczu są zazwyczaj niższe niż 10 mg/L podczas podawania terapeutycznego, ale mogą osiągać stężenia w zakresie 10–150 mg/L u ofiar przedawkowania leku[40][41][42].

Ostrzeżenia[edytuj | edytuj kod]

Ludzie przyjmujący topiramat powinni wystrzegać się następujących czynników ryzyka:

  • Należy unikać czynności wymagających skupienia uwagi i koordynacji do momentu poznania wpływu leku na organizm pacjenta.
  • Topiramat może zaburzać regulację cieplną organizmu[35], szczególnie u dzieci. Zachować szczególną ostrożność przy stosowaniu podczas czynności powodujących zwiększenie temperatury ciała, takich jak duży wysiłek, ekspozycja na bardzo wysoką temperaturę lub odwodnienie.
  • Topiramat może powodować zaburzenia pola widzenia[43].
  • Topiramat może zmniejszać skuteczność doustnych leków antykoncepcyjnych zawierających estrogen.
  • Przyjmowanie topiramatu w pierwszym trymestrze ciąży może zwiększać ryzyko rozszczepu wargi/rozszczepu podniebienia u płodu[37].
  • Nie należy nagle przerywać stosowania topiramatu, ponieważ może to spowodować zwiększoną częstość napadów[44].
  • Unikać wiesiołka (zmniejsza próg napadów)[45].

Farmakologia[edytuj | edytuj kod]

Chemicznie, topiramat jest monosacharydem z podstawnikiem sulfaminianowym związanym z fruktozą. Jest to dość niezwykła struktura chemiczna dla leku przeciwdrgawkowego.

Topiramat jest szybko wchłaniany po zażyciu doustnym. Większość leku (70%) jest wydalana z moczem w postaci niezmienionej. Pozostała część jest w znacznym stopniu zmetabolizowana w wyniku hydroksylacji, hydrolizy i glukuronidacji. W ludzkim organizmie zidentyfikowano sześć metabolitów topiramatu, z których żaden nie stanowi więcej niż 5% podanej dawki.

Dokładny mechanizm działania jest nieznany[44], ale cztery właściwości odpowiadają za skuteczność przeciwpadaczkową i przeciwmigrenową topiramatu tj. blokowanie kanałów sodowych zależnych od napięcia, zwiększenie aktywności kwasu gamma-aminomasłowego na niektóre podtypy receptorów GABA-A, antagonizm działania kwasu kainowego w zakresie pobudzania działania kwasu glutaminowego w obrębie receptora AMPA (kwas α-amino-3-hydroksy-5-metyloizoksazolo-4-propionowy)/kwas kainowy oraz hamowanie anhydrazy węglanowej, szczególnie izoenzymu II i IV.

Możliwe jest jego wykorzystanie jako stabilizatora nastroju w dawkach niższych niż w przypadku terapii przeciwdrgawkowej. Topiramat hamuje maksymalny elektrowstrząs i napady wywołane przez pentylenotetrazol, jak również częściowe i wtórne uogólnione napady toniczno-kloniczne w procesie kindlingu. Prawdopodobnym mechanizmem działania jest jego wpływ na pory błony mitochondrialnej (wpływ przepuszczalność błony)[46].

Wiele leków przeciwdrgawkowych wywołuje apoptozę u młodych zwierząt. Badania na zwierzętach przy zastosowaniu topiramatu wskazują, że jest on jedynym lekiem przeciwdrgawkowym niepowodującym apoptozy u młodych zwierząt w dawkach niezbędnych do wywołania efektu przeciwdrgawkowego[47].

Preparaty dostępne w Polsce[edytuj | edytuj kod]

  • Epiramat
  • Epitoram
  • Etopro
  • Oritop
  • Symtopiram
  • Topamax
  • Topigen
  • Topiramat Bluefish
  • Topiramat Pfizer
  • Topiran
  • Toramat

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Topiramate, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB00273 (ang.).
  2. Bruce E. Maryanoff i inni, Anticonvulsant O-alkyl sulfamates. 2,3:4,5-Bis-O-(1-methylethylidene)-β-D-fructopyranose sulfamate and related compounds, „Journal of Medicinal Chemistry”, 30 (5), 1987, s. 880–887, DOI10.1021/jm00388a023, PMID3572976 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  3. Bruce E. Maryanoff i inni, Structure−Activity Studies on Anticonvulsant Sugar Sulfamates Related to Topiramate. Enhanced Potency with Cyclic Sulfate Derivatives, „Journal of Medicinal Chemistry”, 41 (8), 1998, s. 1315–1343, DOI10.1021/jm970790w, PMID9548821 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  4. Anticonvulsant sulfamate derivatives, wynalazca: Bruce E. Maryanoff, Joseph F. Gardocki, patent US 4513006, 23 kwietnia 1985 (ang.).
  5. Danilo Arnone, D Arnone. Review of the use of Topiramate for treatment of psychiatric disorders, „Annals of General Psychiatry”, 4 (1), 2005, s. 5, DOI10.1186/1744-859X-4-5, PMID15845141, PMCIDPMC1088011 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  6. Katie Pigott i inni, Topiramate for acute affective episodes in bipolar disorder in adults, „Cochrane Database of Systematic Reviews”, 2016 (9), 2016, art. nr CD003384, DOI10.1002/14651858.CD003384.pub3, PMID27591453, PMCIDPMC6457604 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  7. Andrea Cipriani i inni, Comparative efficacy and acceptability of antimanic drugs in acute mania: a multiple-treatments meta-analysis, „The Lancet”, 378 (9799), 2011, s. 1306–1315, DOI10.1016/S0140-6736(11)60873-8, PMID21851976 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  8. Klaus Lieb i inni, Pharmacotherapy for borderline personality disorder: Cochrane systematic review of randomised trials, „British Journal of Psychiatry”, 196 (1), 2010, s. 4–12, DOI10.1192/bjp.bp.108.062984, PMID20044651 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  9. Bankole A. Johnson, Nassima Ait-Daoud, Topiramate in the New Generation of Drugs: Efficacy in the Treatment of Alcoholic Patients, „Current Pharmaceutical Design”, 16 (19), 2010, s. 2103–2112, DOI10.2174/138161210791516404, PMID20482511, PMCIDPMC3063512 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  10. Kyle M. Kampman i inni, A double-blind, placebo-controlled trial of topiramate for the treatment of comorbid cocaine and alcohol dependence, „Drug and Alcohol Dependence”, 133 (1), 2013, s. 94–99, DOI10.1016/j.drugalcdep.2013.05.026, PMID23810644, PMCIDPMC3786029 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  11. Ann K. Shinn, Shelly F. Greenfield, Topiramate in the Treatment of Substance-Related Disorders: A Critical Review of the Literature, „The Journal of Clinical Psychiatry”, 71 (05), 2010, s. 634–648, DOI10.4088/JCP.08r04062gry, PMID20361908, PMCIDPMC3736141 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  12. Alberto Verrotti i inni, Topiramate-induced weight loss: A review, „Epilepsy Research”, 95 (3), 2011, s. 189–199, DOI10.1016/j.eplepsyres.2011.05.014, PMID21684121 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  13. C.K. Kramer i inni, Efficacy and safety of topiramate on weight loss: a meta-analysis of randomized controlled trials: Topiramate and weight loss, „Obesity Reviews”, 12 (5), 2011, e338–e347, DOI10.1111/j.1467-789X.2010.00846.x, PMID21438989 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  14. Margaret K. Hahn i inni, Topiramate in Schizophrenia: A Review of Effects on Psychopathology and Metabolic Parameters, „Clinical Schizophrenia & Related Psychoses”, 6 (4), 2013, s. 186–196, DOI10.3371/CSRP.HACO.01062013, PMID23302448 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  15. Shamail Mahmood i inni, Effect of Topiramate on Weight Gain in Patients Receiving Atypical Antipsychotic Agents, „Journal of Clinical Psychopharmacology”, 33 (1), 2013, s. 90–94, DOI10.1097/JCP.0b013e31827cb2b7, PMID23277264 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  16. Mattias Linde i inni, Topiramate for the prophylaxis of episodic migraine in adults, „Cochrane Database of Systematic Reviews”, 2013, art. nr CD010610, DOI10.1002/14651858.CD010610, PMID23797676, PMCIDPMC7388931 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  17. Anna Ferrari i inni, Clinical pharmacology of topiramate in migraine prevention, „Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology”, 7 (9), 2011, s. 1169–1181, DOI10.1517/17425255.2011.602067, PMID21756204 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  18. MR Andrus, Gilbert, E. Treatment of civilian and combat-related posttraumatic stress disorder with topiramate. „The Annals of Pharmacotherapy”. 44 (11), s. 1810–1816, November 2010. DOI: 10.1345/aph.1P163. PMID: 20923947. 
  19. TA Glauser, PO Clark, R Strawsburg. A pilot study of topiramate in the treatment of infantile spasms. „Epilepsia”. 39 (12), s. 1324–1328, 1998. DOI: 10.1111/j.1528-1157.1998.tb01331.x. PMID: 9860068. 
  20. Pamela L. Follett i inni, Glutamate receptor-mediated oligodendrocyte toxicity in periventricular leukomalacia: a protective role for topiramate, „Journal of Neuroscience”, 24 (18), 2004, s. 4412–4420, DOI10.1523/JNEUROSCI.0477-04.2004, PMID15128855.
  21. Miranda R Andrus, Elizabeth Gilbert, Treatment of Civilian and Combat-Related Posttraumatic Stress Disorder with Topiramate, „Annals of Pharmacotherapy”, 44 (11), 2010, s. 1810–1816, DOI10.1345/aph.1P163, PMID11552774 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  22. Scott P. Hoopes i inni, Treatment of Bulimia Nervosa With Topiramate in a Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Trial, Part 1: Improvement in Binge and Purge Measures, „The Journal of Clinical Psychiatry”, 64 (11), 2003, s. 1335–1341, DOI10.4088/JCP.v64n1109, PMID14658948 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  23. Yasser Khazaal i inni, Topiramate for smoking cessation, „Psychiatry and Clinical Neurosciences”, 60 (3), 2006, s. 384–388, DOI10.1111/j.1440-1819.2006.01518.x, PMID16732758 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  24. N. Çelebisoy i inni, Treatment of idiopathic intracranial hypertension: topiramate vs acetazolamide, an open-label study, „Acta Neurologica Scandinavica”, 116 (5), 2007, s. 322–327, DOI10.1111/j.1600-0404.2007.00905.x, PMID17922725 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  25. Miguel J.A. Láinez i inni, Topiramate in the Prophylactic Treatment of Cluster Headache, „Headache: The Journal of Head and Face Pain”, 43 (7), 2003, s. 784–789, DOI10.1046/j.1526-4610.2003.03137.x, PMID12890134 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  26. Philip J Wiffen i inni, Topiramate for neuropathic pain and fibromyalgia in adults, „Cochrane Database of Systematic Reviews”, 2013, art. nr CD008314, DOI10.1002/14651858.cd008314.pub3, PMID23996081, PMCIDPMC8406931 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  27. D. Blum i inni, Cognitive effects of lamotrigine compared with topiramate in patients with epilepsy, „Neurology”, 67 (3), 2006, s. 400–406, DOI10.1212/01.wnl.0000232737.72555.06, PMID16894098 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  28. TOPAMAX® Tablets and Sprinkle Capsules product information. [w:] TGA eBusiness Services [on-line]. Janssen-Cilag Pty Ltd, 30 maja 2013. [dostęp 2013-11-18].
  29. topiramate (Rx) – Topamax, Trokendi XR. [w:] Medscape Reference [on-line]. WebMD. [dostęp 2013-11-18].
  30. Topiramate 100 mg film-coated Tablets, [w:] electronic Medicines Compendium [online], Sandoz Limited, 6 marca 2013 [zarchiwizowane 2014-05-21].
  31. TOPIRAMATE (topiramate) tablet TOPIRAMATE (topiramate) tablet [Torrent Pharmaceuticals Limited]. [w:] DailyMed [on-line]. Torrent Pharmaceuticals Limited, August 2011. [dostęp 2013-11-18].
  32. Nasir Mirza, Anthony G. Marson, Munir Pirmohamed, Effect of topiramate on acid-base balance: extent, mechanism and effects: Topiramate and acid-base balance, „British Journal of Clinical Pharmacology”, 68 (5), 2009, s. 655–661, DOI10.1111/j.1365-2125.2009.03521.x, PMID19916989, PMCIDPMC2791971 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  33. http://www.fda.gov/downloads/Safety/MedWatch/SafetyInformation/SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/UCM173936.pdf.
  34. Suicidality and Antiepileptic Drugs. [dostęp 2013-07-11].
  35. a b „Topomax side effects”: https://web.archive.org/web/20110128083201/http://www.topamax.com/how-topamax-may-help--what-to-expect.html (retrieved Jan 6 2011)' „Migraine prevention medicine: Topomax”: http://www.topamax.com/ (retrieved Jan 6 2011); NIH Pubmed Health, „Topiramate”: https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/druginfo/meds/a697012.html (dostęp 2016-03-30).
  36. S. Hunt i inni, Topiramate in pregnancy: Preliminary experience from the UK Epilepsy and Pregnancy Register, „Neurology”, 71 (4), 2008, s. 272–276, DOI10.1212/01.wnl.0000318293.28278.33, PMID18645165 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  37. a b Report a Serious Problem: FDA Drug Safety Communication: Risk of oral clefts in children born to mothers taking Topamax (topiramate). Fda.gov, 2011-01-06. [dostęp 2013-07-11].
  38. a b Sex hormones and their modulators. W: Martindale: The complete drug reference. Sweetman, Sean C. (redaktor). Wyd. 36th. London: Pharmaceutical Press, 2009, s. 2068. ISBN 978-0-85369-840-1.
  39. TOPAMAX® (topiramate) Tablets. TOPAMAX® (topiramate capsules) Sprinkle Capsules, FDA, 29 czerwca 2005, s. 13–14 [dostęp 2023-07-26] (ang.).
  40. Goswami D, Kumar A, Khuroo AH, et al. Bioanalytical LC-MS/MS method validation for plasma determination of topiramate in healthy Indian volunteers. Biomed. Chromatogr. 23: 1227-1241, 2009.
  41. Christian Brandt i inni, Topiramate overdose: A case report of a patient with extremely high topiramate serum concentrations and nonconvulsive status epilepticus: TPM Overdose with Very High Serum Levels, „Epilepsia”, 51 (6), 2009, s. 1090–1093, DOI10.1111/j.1528-1167.2009.02395.x, PMID19889015 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  42. R. Baselt, Disposition of Toxic Drugs and Chemicals in Man, 8th edition, Biomedical Publications, Foster City, CA, 2008, s. 1567–1569.
  43. http://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/ucm195797.htm.
  44. a b Topamax (Topiramate) Drug Information: Description, User Reviews, Drug Side Effects, Interactions – Prescribing Information at RxList. Rxlist.com, 2012-11-09. [dostęp 2013-07-11].
  45. Lexi-Comp Online, Lexi-Drugs Online, Hudson, Ohio: Lexi-Comp, Inc.; 2011; February 18, 2011.
  46. Alexei P. Kudin i inni, The Mechanism of Neuroprotection by Topiramate in an Animal Model of Epilepsy, „Epilepsia”, 45 (12), 2004, s. 1478–1487, DOI10.1111/j.0013-9580.2004.13504.x, PMID15571505 [dostęp 2023-07-25] (ang.).
  47. Katarzyna Czuczwar i inni, Neuroprotekcyjne działanie leków przeciwpadaczkowych, „Przegląd lekarski”, 61 (11), 2004, s. 1268–1271, PMID15727029.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]