Liban

Liban
Lokalizacja
Flaga
Główne informacje
Stolica	Bejrut
Ustrój polityczny	republika
Waluta	funt libański
Powierzchnia	10 452
Język	arabski, francuski
Religia	islam, chrześcijaństwo, druzowie
Numer kierunkowy	+961
Domena internetowa	.lb
Strefa czasowa	UTC +2 – zima UTC +3 – lato

Mapa Libanu

Herb Libanu

Liban – państwo w zachodniej Azji na obszarze Bliskiego Wschodu, nad Morzem Śródziemnym, graniczące z Syrią i Izraelem. Stolicą Libanu jest Bejrut.

Charakterystyka

Geografia

Liban leży w Azji Południowo-Zachodniej nad Morzem Śródziemnym, na obszarze Bliskiego Wschodu.

Liban graniczy z następującymi państwami:

• Syria – 375 km
• Izrael – 75 km

Linia brzegowa – 225 km

Liban jest krajem górzystym, w którego zachodniej części wznoszą się silnie zdyslokowane góry Liban, zbudowane z wapieni. Góry te cechują się licznym występowaniem zjawisk krasowych, a ich najwyższy szczyt – Kurnat as-Sauda (3083 m) – jest najwyższym szczytem kraju. Na wschodzie ciągną się bazaltowe góry Antylibanu, znajduje się tam masyw Dżabal asz-Szajch (Hermon, 2814 m). Pomiędzy tymi południkowo ułożonymi łańcuchami górskimi leży rozległe i głębokie obniżenie. Jest to długa na około 150 km tektoniczna dolina Bekaa, która jest przedłużeniem Rowu Jordanu. Jedyny region nizinny to wąski pas nadmorski ciągnący się na całej długości libańskiej linii brzegowej.

W Libanie często dochodzi do trzęsień ziemi.

Klimat

Liban leży w strefie klimatu podzwrotnikowego o jego łagodnej odmianie śródziemnomorskiej. Lata są gorące i na ogół suche, jednak wiosna i jesień są porami łagodnymi, podobnie jak zimy, które tylko w górach bywają surowe. Na terenach górzystych występują wtedy obfite opady śniegu.

Liban jest dosyć wilgotnym krajem z powodu rzeźby terenu. Jedynie obszary nadmorskie i doliny śródgórskie są dość suche i średnie wartości opadowe w ciągu roku osiągają około 400 mm. Na pozostałym obszarze, czyli w górach, ilość opadów wzrasta do 1000 mm.

Temperatury latem są wysokie na terenach niskopołożonych, średnie wartości termiczne wynoszą 28 °C, w górach lato jest łagodne ze średnią temperaturą 22 °C. Zima na terenach niskopołożonych jest łagodna ze średnią temperaturą 13 °C, która w górach obniża się do 6 °C, występują jednak spadki do 0 °C.

Historia

W starożytności na terenie Libanu znajdowała się Fenicja, od VII w. p.n.e. kolejno znajdował się pod panowaniem Asyrii, Babilonii, Persji, Macedonii, Ptolemeuszy i Seleucydów. W latach 64-63 p.n.e. wchodził w skład rzymskiej prowincji Syrii, a po rozpadzie cesarstwa rzymskiego w 395 r. znalazł się w Bizancjum. W VII wieku obszar Libanu został podbity przez Arabów zjednoczonych w ramach kalifatu, następnie znajdował się we władaniu kolejno Tulunidów, Ichszydydów i Fatymidów. W latach 1098–1291 zajmowany przez krzyżowców, następnie zdobyty przez mameluków z Egiptu, od XVI wieku stał się częścią Imperium Osmańskiego. Od 1861 r. autonomia w obrębie państwa tureckiego, podczas I wojny światowej Liban był okupowany przez Francję i Wielką Brytanię. Od 1920 r. na mocy postanowień konferencji w San Remo należał wraz z Syrią do terytorium mandatowego Francji przekształconego sześć lat później w republikę. W 1941 r. nastąpiło ogłoszenie formalnej niepodległości, uznanej dwa lata później. Liban jest państwem współzałożycielem Ligi Państw Arabskich i członkiem ONZ. Względna stabilizacja zakończyła się w 1958 roku, gdy doszło do starć muzułmańskich rebeliantów z prozachodnim rządem maronickim. Rząd Kamila Szamuna, obawiając się utraty władzy, poprosił wojska amerykańskie o interwencję w kraju.

W latach 1975–1990 trwała wojna domowa pomiędzy muzułmanami a częścią ugrupowań chrześcijańskich, wywołana napływem palestyńskich uchodźców z Izraela, Jordanii, Syrii i ustanowieniem w 1970 roku siedziby Organizacji Wyzwolenia Palestyny na terenie Libanu. Pierwsza stron konfliktu wywodziła się z radykalnie prawicowych grup chrześcijańskich Falangi Libańskiej wiernej Baszirowi al-Dżumajilowi oraz milicji Tygrysów. Przeciwnikami Falangi i Tygrysów były zbrojne grupy palestyńskie częściowo zgrupowane w Organizacji Wyzwolenia Palestyny (al-Fatah, Front Wyzwolenia Palestyny, Demokratyczny Front Wyzwolenia Palestyny, Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny) i koalicja ugrupowań lewicowych muzułmanów oraz druzów z Libańskiego Ruchu Narodowego. W 1976 walki stopniowo objęły terytorium całego Libanu, przyjmując postać najbardziej krwawych masakr i pogromów. W czerwcu 1976 do Libanu wkroczyła syryjska armia, wymuszając na wszystkich stronach przyjęcie zawieszenia broni.

Pod koniec lat 70. OWP zorganizowało serię przygranicznych ataków na siły izraelskie. W odpowiedzi siły zbrojne Izraela w 1978 roku rozpoczęły operację Litani skierowaną przeciwko oddziałom OWP. W operacji wojska izraelskie wsparły siły libańskich chrześcijan. Od 1978 roku w Libanie południowym Armia izraelska i Armia Południowego Libanu zajęły wąski pas ziemi, określony jako strefa bezpieczeństwa. W 1978 roku w czasie „wojny studniowej” Baszir al-Dżumajjil czasowo wyparł oddziały wojsk syryjskich z obszarów zamieszkanych przez chrześcijan. Od tego samego roku w Libanie południowym stacjonuje misja pokojowa ONZ, czyli wojska UNIFIL. Po zakończeniu operacji w dalszym ciągu dochodziło do przygranicznych starć. 6 czerwca 1982 roku wojsko izraelskie rozpoczęło inwazję na Liban w celu ponownego wydalenia sił OWP z południa Libanu. W wyniku walk doszło do ewakuacji sił OWP z Libanu. Od tamtego czasu konflikt przybrał charakter walk między siłami Izraela i chrześcijanami a siłami prosyryjskimi i regularną armią Syrii. W ostatnim okresie wojny z Syrią (1988-1990) na czele chrześcijan jako tymczasowy prezydent stał generał Michel Aoun, który został jednak pokonany i zmuszony do emigracji. Po podpisaniu porozumienia z Taif z 1989 roku władzę w Libanie przejęli politycy prosyryjscy.

14 lutego 2005 były premier Libanu, Rafik al-Hariri został zabity. Wywołało to masowe demonstracje opozycji, która oskarżyła Syrię o to zabójstwo. Syria zaprzeczyła tym oskarżeniom. Protesty te określono jako „cedrowa rewolucja”. Pod wpływem protestów oraz nacisków ONZ i krajów arabskich, Syria wycofała swoje wojska z Libanu w dniu 25 kwietnia 2005. W maju-czerwcu 2005 blok antysyryjski wygrał wybory, następnie 19 lipca 2005 władzę objął nowy rząd, którego premierem został Fouad Siniora, co stało się zwieńczeniem „cedrowej rewolucji”. Liban stał się ponownie, po niemal 30 latach syryjskiej okupacji, w pełni wolnym państwem.

W okresie 12 lipca – 8 września 2006 doszło do ataku wojsk Izraela na Liban w odwecie za porwanie dwóch izraelskich żołnierzy oraz ostrzał Izraela pociskami Katiusza przeprowadzony przez Hezbollah z baz w południowym Libanie i w efekcie kolejna okupacja południowego Libanu przez Izrael (22 lipca – 1 października 2006).

14 października 2008 Syria uznała niepodległość Libanu i nawiązała z nim stosunki dyplomatyczne. W styczniu 2011 roku doszło do ogólnokrajowych protestów w tym kraju. W tym samym roku doszło do sformowania rządu zdominowanego przez partie prosyryjskie. Zwycięstwo sił prosyryjskich i protesty sunnickiej opozycji doprowadziło do konfliktu między sunnitami i szyitami. Na Liban wpływ miała wojna domowa w Syrii, gdyż w kraju dochodziło do walk między zwolennikami syryjskiego prezydenta Baszara al-Asada (szyici z alawitami) i jego przeciwnikami (sunnici). W 2014 roku doszło do walk armii libańskiej i Hezbollahu z Państwem Islamskim napływającym do Libanu ze strony Syrii.

Dojazd

Samolotem

W Libanie istnieje tylko jedno lotnisko dostępne dla podróżnych – port lotniczy w Bejrucie. LOT lata bezpośrednio z Warszawy do Bejrutu między czerwcem a październikiem. Tanie linie lotnicze lądujące w Bejrucie to Air Arabia (loty z Ukrainy), BremenFly (z Niemiec), BlueWings (z Niemiec). Z innych krajów arabskich można tanio dolecieć liniami Jazeera Airways.

Pociągiem

W Libanie nie istnieje sieć kolejowa.

Podział administracyjny

Muhafaza	Powierzchnia	Populacja (2001)	Gęstość zaludnienia na km²	Stolica
Bejrut	19,6 km²	430 000	21 938 osób/km²	Bejrut
Dżabal Lubnan	1968,3 km²	1 606 000	816 osób/km²	Babda
Dystrykt Północny	2024,8 km²	860 000	424 osób/km²	Trypolis
Al-Bika	4160,9 km²	575 000	138 osób/km²	Zahla
An-Nabatijja	1098,0 km²	293 000	266 osób/km²	An-Nabatijja
Dystrykt Południowy	929,6 km²	503 000	541 osób/km²	Sydon
Liban	10 201,2 km²	4 267 000	418 osób/km²	Bejrut

Miasta

Według danych oficjalnych pochodzących z 2005 roku Liban posiadał ponad 20 miast o ludności przekraczającej 7 tys. mieszkańców. Stolica kraju Bejrut jako jedyne miasto liczyło ponad 1 milion mieszkańców; 3 miasta z ludnością 100÷500 tys.; 4 miasta z ludnością 50÷100 tys.; 3 miasta z ludnością 25÷50 tys. oraz reszta miast poniżej 25 tys. mieszkańców.

• Bejrut
• Babda
• Damur
• Rahba
• Sydon
• Trypolis
• Zahla

Ciekawe miejsca

• Tyr
• Saida

• 

  Baalbek

  Kadisha

Obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO

• Miasto Baalbek
• Miasto Byblos
• Ruiny miasta Andżar
• Święta Dolina (Ouadi Qadisha) i Las Bożych Cedrów (Horsh Arz el-Rab)
• Tyr (Sur)

Język

Językiem urzędowym w Libanie jest język arabski. Większość mieszkańców posługuje się także językiem francuskim lub angielskim. Wszystkie większe restauracje, puby, kawiarnie posiadają dwujęzyczne menu. Także we wszystkich miejscach odwiedzanych przez turystów, informacje napisane są co najmniej w dwóch językach (angielski oraz arabski).

Przedstawicielstwa dyplomatyczne

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Libanie

Ambasada RP w Bejrucie

52, President Suleiman Frangieh Ave., Baabda - PO. BOX 40-215 Liban

Telefon: +961 54 68 152

Fax: +961 59 24 882

Strona www: https://bejrut.msz.gov.pl/pl/

E-mail: bejrut.amb.sekretariat@msz.gov.pl

Przedstawicielstwa dyplomatyczne akredytowane w Polsce

Ambasada Libanu w Warszawie

Adres: ul. Starościńska 1 B/10-11, 02-516 Warszawa

Telefon: +48 22 844 50 65, +48 22 646 35 46

Fax: +48 22 646 00 30

Strona www: http://pl.lebanon.pl/

E-mail: embassy@lebanon.com.pl

---