Julian Sztatler
| Data i miejsce urodzenia |
10 listopada 1914 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
8 kwietnia 1964 |
| Zawód |
piosenkarz, pianista, autor tekstów |
| Odznaczenia | |
 
| |
Julian Sztatler (ur. 10 listopada 1914 w Bielsku Podlaskim, zm. 8 kwietnia 1964 w Warszawie) – polski piosenkarz i pianista, aktor.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Leona i Anny Sztatlerów. Kształcił się w Łodzi, gdzie ukończył szkołę średnią i Państwową Szkołę Włókienniczą, tam też pracował do chwili wybuchu II wojny światowej w fabryce włókienniczej jako mistrz tkacki. Na ten czas – lata 30. XX wieku – przypadł jego debiut artystyczny.
Okres II wojny światowej spędził w łódzkim getcie.
Po wojnie najpierw przebywał krótko w Krakowie, gdzie śpiewał w klubie jazzowym YMCA. Następnie powrócił do Łodzi, gdzie był związany z Domem Żołnierza oraz teatrem „Syrena” (1945/1946). W teatrze tym występował jeszcze wiele lat później, już w Warszawie, w sezonie 1956/1957. Od 1947 śpiewał w łódzkim kabarecie „Tabarin”, w Teatrze Satyryków w Łodzi, a od 1949 w Warszawie. Jako artysta teatralny występował przede wszystkim w przedstawieniach składanych, wykonując piosenki.
W latach 50. współpracował z Polskim Radiem, będąc częstym gościem radiowych programów rozrywkowych, a szczególnie Podwieczorku przy mikrofonie. Nagrywał piosenki dla radia i na płyty. Wystąpił w filmie Sprawa do załatwienia (1953), w którym wykonywał piosenki obok Marii Koterbskiej. Odbył kilka tournée zagranicznych, m.in. do Czechosłowacji, na Węgry, do Francji (gdzie występował w klubach polonijnych i dokonał kilku nagrań radiowych) i Izraela.
Od 1961 w warszawskiej kawiarni „Pod Gwiazdami” Julian Sztatler prowadził własny program „Studio pod Gwiazdami”, będący twórczą kontynuacją okresu łódzkiego. Lansował w nim typ mało popularnej w Polsce rozrywki klubowej w stylu francuskim; wykonywał lekkie nastrojowe piosenki, grając przy tym na fortepianie i rozmawiając z publicznością (po śmierci Sztatlera program w kawiarni „Pod Gwiazdami” przejął Zbigniew Kurtycz). Jednocześnie współuczestniczył w prowadzonej tamże przez „Pagart” szkółce piosenkarskiej.
Był mężem tancerki Natalii (Naty) Lerskiej (ur. 1920).
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera II B 30-6-23)[1].
Niektóre utwory z repertuaru[edytuj | edytuj kod]
- 1952: Wio koniku (muz. Imre Garai, sł. Jerzy Jurandot)
- 1953: Piosenka bibliotekarza (muz. Marek Sart, sł. Helena Kołaczkowska)
- 1953: Walc MDM (muz. Zygmunt Wiehler, sł. Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień)
- 1954: Deszcz (Zdzisław Gozdawa i Wacław Stępień)
- 1955: Jestem dzisiaj sam (muz. Paul Durand, sł. Henryk Rostworowski)
- 1955: Nieortograficzna piosenka (muz. Władysław Szpilman, sł. Kazimierz Winkler)
- 1955: W maleńkiej cichej kawiarence (muz. Fred Raymond, sł. Tymoteusz Ortym)
- 1955: Pantofelki (muz. Borys Mokrousow)
- 1955: Mój rytm (muz. George Gershwin)
- 1956: Zapomniana piosenka (ze Stefcią Górską, muz. Jan Markowski, sł. Aleksander Antoniewicz)
- 1957: Fiakier (muz. Xanroff)
- 1955: Frontowe wiarusy
- 1955: Pędzi pociąg
- 1959: I tak cię pokocham
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)[2]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[3]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2023-11-06].
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965 (pod redakcją Zbigniewa Raszewskiego), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.
- Ryszard Wolański, Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej, tom II, Agencja Artystyczna MTJ, Warszawa 2003.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Julian Sztatler w bazie filmpolski.pl.
- Julian Sztatler, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-10].
- Radio Kraków, Jazz w Krakowie, część I. radiokrakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-03)]. (tu fragment piosenki w wykonaniu Juliana Sztatlera).