Świat na haku i pod kluczem
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu |
eseje |
| Data powstania |
1961-1964 |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania | |
| Wydawca |
Polonia |
Świat na haku i pod kluczem. Eseje – zbiór esejów Aleksandra Wata wydany po śmierci pisarza w Londynie w 1985 r.
Trzy pierwsze eseje zbioru opublikowano wcześniej na łamach paryskiej „Kultury”. Esej Czytając Terca, napisany pod pseudonimem Stefan Bergholz, ukazał się pierwotnie w 1961 r. jako wstęp do tomu opowiadań pt. Opowieści fantastyczne Abrama Terca (pseudonim młodego krytyka i prozaika rosyjskiego Andrieja Siniawskiego). Pozostałe szkice powstały w Berkeley w latach 1963-1964, równolegle z „Moim wiekiem”. Odczytane zostały z zachowanych w archiwum Wata rękopisów – trudno czytelnych, pogmatwanych, fragmentarycznych, wielowariantowych notatek. Zrekonstruował i zredagował je Krzysztof Rutkowski. W odczytaniu tekstów pomagała żona pisarza Ola Watowa.
Zawartość[edytuj | edytuj kod]
- Klucz i hak
- Śmierć starego bolszewika
- Czytając Terca
- Kilka uwag o związkach między literaturą i rzeczywistością sowiecką (wykład oksfordzki)
- Dziewięć uwag do portretu Józefa Stalina
- I. Pisma Józefa Stalina. Styl i formacja (intelektualna)
- II. Formacja Stalina. Lektury
- III. Jednostka. Jedyny i jego własność
- IV. Wychowawca ludzkości. Terror doskonały
- V. Socjomachia Stalina
Pozostałe rozdziały (VI-IX): Organizator manii; Gloria i schyłek zwycięzcy. Śmierć tyrana; Rozważania fizjonomiczne; Posłowie – nie zostały napisane.
- Dostojewski i Stalin
- Dostojewski i Domoso Cortés
- Rapsodie polityczne. Uwagi starego czytelnika gazet o geometrii polityki
- Prawdziwy początek Iwana Denisowicza
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Rutkowski, Nota redakcyjna, [w:] Aleksander Wat, Świat na haku i pod kluczem, Londyn: Polonia, 1985, s. IX-XI.