3 Pułk Piechoty (Księstwo Warszawskie)

3 Pułk Piechoty

Historia
Państwo	Księstwo Warszawskie
Sformowanie	1806
Dowódcy
Pierwszy	płk Edward Żółtowski
Organizacja
Dyslokacja	Łęczyca, Warszawa
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Rodzaj wojsk	piechota
Podległość	1 Dywizja 16 Dywizja - 1812

3 Pułk Piechoty – oddział piechoty Armii Księstwa Warszawskiego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Pułk został sformowany w grudniu1806 roku. Na jego dowódcę został wyznaczony Feliks Kretkowski, generał ziemski z czasu insurekcji kościuszkowskiej. W Łęczycy powstały zalążki 9 pułku, organizatorem pułkowej piechoty został por. August Komorowski, jednakże z uwagi na jego stan zdrowia od połowy grudnia 1806 żołnierzy tych szkolił mjr Wincenty Podczaski.

Rekruci pochodzili z powiatów brzezińskiego, gostyńskiego, łęczyckiego, orłowskiego oraz z Łęczycy i Łowicza. W 1808 stacjonował w Warszawie. Pod koniec 1809 roku liczył 2647 żołnierzy. Według etatu z 1810 roku, pułk składał się ze 27 osobowego sztabu i trzech batalionów piechoty po 6 kompanii. Sztaby batalionów liczyć miały 4 osoby, a kompanie 136 żołnierzy. W sumie w pułku powinno służyć 2487 żołnierzy. Faktycznie stan osobowy oddziału był nieco mniejszy.

Zgodnie z zarządzeniem Napoleona z 17 maja 1811 roku, na terenie Księstwa Warszawskiego utworzono trzy dywizje. Pułk wszedł w skład 1 Dywizji.

W czasie przygotowań do inwazji na Rosję 1812 roku pułk włączony został w strukturę 16 Dywizji Józefa Zajączka z V Korpusu Wielkiej Armii ks. Józefa Poniatowskiego.

Po abdykacji Napoleona, car Aleksander I wyraził zgodę na odesłanie oddziałów polskich do kraju. Miały one stanowić bazę do tworzenia Wojska Polskiego pod dowództwem wielkiego księcia Konstantego. 13 czerwca 1814 roku pułkowi wyznaczono miejsce koncentracji w Kaliszu.

Żołnierze pułku

Nominacja Antoniego Starorypińskiego na podpułkownika i dowódcę 2 batalionu

Pułkiem dowodzili

• płk Edward Żółtowski (od 2 marca 1807),
• płk Kalikst Zakrzewski (od 27 grudnia 1811),
• płk Ignacy Blumer (od 19 sierpnia 1812),
• płk Antoni Starorypiński (od 1813).. Od 2 czerwca 1810 podpułkownik i dowódca 2 batalionu w 3 pp Księstwa Warszawskiego.

Walki pułku

Pułk brał udział w walkach w okresie pierwszej wojny polskiej 1807 roku, wojny polsko austriackiej, inwazji na Rosję 1812 roku i kampanii 1813 roku.

Bitwy i potyczki:

• Nibork (1807),
• Dobre Miasto, Wały (5 kwietnia 1807),
• Raszyn ( 19 kwietnia 1809),
• Zamość (18 maja 1809),
• Sandomierz (27, 28 maja oraz 6,15 i 16 czerwca 1809),
• Jankowice (6 czerwca),
• Smoleńsk (17 sierpnia 1812),
• Możajsk (7 września 1812),
• Czeryków (29 września),
• Czeczerynka (4 października),
• Studzianka (29 listopada),
• Wachau i Lipsk (18 i 19 października 1813),
• oblężenie Modlina i Zamościa.

Bibliografia

• Szymon Askenazy, Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie: Księstwo Warszawskie 1807–1814. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
• Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
• Bronisław Gembarzewski: Żołnierz polski. Ubiór, uzbrojenie i oporządzenie od wieku XI do roku 1960. T.3 od 1797 do 1814 roku. Warszawa: 1964.
• Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
• Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807–1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.