Andrzej Witos

Andrzej Witos

Data i miejsce urodzenia	8 listopada 1878 Wierzchosławice, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	9 marca 1973 Łódź, Polska
Wiceprzewodniczący PKWN
Okres	od 21 lipca 1944 do 9 października 1944
Przynależność polityczna	Stronnictwo Ludowe „Wola Ludu” / Stronnictwo Ludowe
Kierownik resortu rolnictwa i reform rolnych PKWN
Okres	od 21 lipca 1944 do 9 października 1944
Przynależność polityczna	Stronnictwo Ludowe „Wola Ludu” / Stronnictwo Ludowe
Następca	Edward Osóbka-Morawski

Grób Andrzeja Witosa na cmentarzu na Radogoszczu w Łodzi; przy ul. Zgierskiej 145

Andrzej Witos (ur. 8 listopada 1878 w Wierzchosławicach, zm. 9 marca 1973 w Łodzi) – polski działacz ruchu ludowego, rolnik, młodszy brat Wincentego Witosa.

Życiorys

Od 1902 mieszkał w Jasionowie (z przerwą na lata 1905–1907, gdy przebywał w USA), od 1928 w Krasnem w powiecie złoczowskim, prowadził gospodarstwo rolne. Należał do PSL, PSL „Piast” i SL. W latach 1922–1927 był posłem na Sejm I kadencji. Był prezesem kółka rolniczego w Jasionowie i Krasnem, w latach 1934–1939 wójtem gminy Krasne. W latach 1928–1931 członek Rady Naczelnej PSL „Piast”.

Po agresji ZSRR na Polskę, w 1940 został deportowany na Syberię, w 1941 uwięziony w łagrze jako prezes Związku Osadników województwa tarnopolskiego. Po uwolnieniu w wyniku układu Sikorski-Majski w latach 1942–1943 był pracownikiem ambasady RP w ZSRR, organizował opiekę nad ludnością polską w Azerbejdżanie. Od maja 1943 był członkiem ZPP. Ponadto był członkiem PKWN, gdzie krótko (do 9 października 1944) kierował resortem rolnictwa i reform rolnych; był też posłem do KRN.

Był działaczem SL „Wola Ludu”. W latach 1944–1945 był członkiem władz naczelnych koncesjonowanego Stronnictwa Ludowego, a po rozłamie w SL należał do grupy większości działaczy, która wraz ze Stanisławem Bańczykiem przystąpiła po sierpniu 1945 do Polskiego Stronnictwa Ludowego pod kierownictwem Stanisława Mikołajczyka (nominalnym prezesem PSL był do swej śmierci w październiku 1945 Wincenty Witos). Od 1945 do 1949 był członkiem Rady Naczelnej PSL. Od 1949 krótko należał do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. Jednocześnie, w latach 1945–1946, pracował w mieszczącym się w Łodzi Zarządzie Centralnym Państwowego Urzędu Repatriacyjnego. W latach 1947–1950 był posłem na Sejm Ustawodawczy (w 1950 złożył mandat poselski). Od 1956 do 1973 ponownie należał do ZSL.

Wspólnie z żoną Katarzyną (zd. Biała) doczekali się sześciorga dzieci - czterech synów, kolejno: Stanisława, Franciszka, Juliana i Tadeusza oraz dwóch córek: Ludwiki i Genowefy, które zmarły we wczesnym dzieciństwie. Małżeństwo Witosów pochowane zostało na cmentarzu pw. św. Rocha na Radogoszczu (przy ul. Zgierskiej 145) w Łodzi.

Bibliografia

• Witos Andrzej w: Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, t. II, s. 471
• Mateusz Rutkowski, Działalność społeczno-polityczna Andrzeja Witosa w latach 1943-1950, Łódź 2024.
• Profil na stronie Biblioteki Sejmowej
• Hasło w encyklopedii WIEM. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-14)].