Jabłonka (gmina)
49°29′N 19°42′E/49,480000 19,693333
| gmina wiejska | |||
 Budynek urzędu gminy w Jabłonce | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Powiat | |||
| TERC |
1211052 | ||
| Siedziba | |||
| Wójt |
Stanisław Kasprzak | ||
| Powierzchnia |
213,28 km² | ||
| Populacja (31.12.2017) • liczba ludności |
| ||
| • gęstość |
87,1 os./km² | ||
| Nr kierunkowy |
18 | ||
| Tablice rejestracyjne |
KNT | ||
Adres urzędu: ul. 3 Maja 134-480 Jabłonka | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||
Położenie na mapie Polski  | |||
| 49°29′N 19°42′E/49,480000 19,693333
| |||
| Strona internetowa | |||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||
Jabłonka – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie nowosądeckim.
Siedziba gminy to Jabłonka.
Według danych z 31 grudnia 2017[3] gminę zamieszkiwało 18 570 osób.
Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]
Według danych z roku 2002[4] gmina Jabłonka ma obszar 213,28 km², w tym:
- użytki rolne: 60%
- użytki leśne: 34%
Gmina stanowi 14,46% powierzchni powiatu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Gmina zbiorowa Jabłonka w pierwszej odsłonie funkcjonowała do 1920 roku jako okręg notarski, będący częścią powiatu Trzciana w komitacie Árva (Królestwo Węgier). W wyniku podziału Orawy z 28 lipca 1920 roku została włączona do Polski, a od 23 grudnia tego roku weszła w skład powiatu spisko-orawskiego w woj. krakowskim[5]. Obejmowała wówczas wsie Chyżne i Jabłonka. Wkrótce jednak obszar powiatu spisko-orawskiego upodobniono do galicyjskiej części woj. krakowskiego, przez co gminy zbiorowe podzielono na gminy jednostkowe. Brak dokładnej daty przeprowadzenia tego podziału, lecz spis GUS:u wykazujący stan administracyjny na 30 września 1921 roku, uwzględnia już gminy jednostkowe (gminę Jabłonka podzielono na gminy Chyżne i Jabłonka)[4].
Gmina zbiorowa Jabłonka w drugiej osłonie została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie nowotarskim w woj. krakowskim z dotychczasowych jednostkowych gmin wiejskich: Chyżne, Jabłonka, Lipnica Mała, Lipnica Wielka, Orawka, Podwilk, Zubrzyca Dolna i Zubrzyca Górna[6].
W 1939 roku do gminy Jabłonka wcielono anektowane w 1938 roku części czechosłowackich: wsi Bobrów i miasta Trzciana[7] (po wojnie zwrócone Czechosłowacji).
W czasie II wojny światowej włączona do uzależnionej od III Rzeszy Republiki Słowackiej.
Po wojnie powrócono do stanu sprzed wojny. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 8 gromad: Chyżne, Jabłonka, Lipnica Mała, Lipnica Wielka, Orawka, Podwilk, Zubrzyca Dolna i Zubrzyca Górna[8]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[9], a jej obszar podzielono na gromady[10]:
- Chyżne (Chyżne),
- Jabłonka (Jabłonka, Orawka).
- Lipnica Mała (Lipnica Mała).
- Lipnica Wielka (Lipnica Wielka),
- Podwilk (Podwilk),
- Zubrzyca Górna (Zubrzyca Górna, Zubrzyca Dolna).
Gminę Jabłonka reaktywowano 1 stycznia 1973 roku w powiecie nowotarskim w woj. krakowskim o nieco zmniejszonym obszarze (Lipnica Mała i Lipnica Wielka znalzały się w nowej gminy Lipnica Wielka)[11][12].
1 czerwca 1975 gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. nowosądeckim[13].
15 stycznia 1976 do gminy Jabłonka właczono obszary zniesionej gminy Lipnica Wielka (sołectwa Lipnica Mała i Lipnica Wielka)[14].
2 kwietnia 1991 z gminy Jabłonka wyłączono wieś Lipnica Wielka i włączono ją do reaktywowanej gminy Lipnica Wielka (Lipnica Mała pozostała w gminie Jabłonka)[15].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Dane z 31 grudnia 2017[3]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 18 570 | 100 | 9371 | 50,5 | 9199 | 49,5 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
87,1 | 43,9 | 43,1 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Jabłonka w 2014 roku[2].
Sołectwa[edytuj | edytuj kod]
Chyżne, Jabłonka, Lipnica Mała, Orawka, Podwilk, Zubrzyca Dolna, Zubrzyca Górna.
Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]
Bystra-Sidzina, Czarny Dunajec, Lipnica Wielka, Raba Wyżna, Spytkowice, Zawoja. Gmina sąsiaduje ze Słowacją.
Gminy partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Wybory Samorządowe 2024 [online], gov.pl [dostęp 2024-05-11] (pol.).
- ↑ a b Gmina Jabłonka w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ a b Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.). Błąd w przypisach: Nieprawidłowy znacznik
<ref>; nazwę „autonazwa1” zdefiniowano więcej niż raz z różną zawartościąBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Dz.U. z 1920 r. nr 117, poz. 768
- ↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594
- ↑ Dz.U. z 1938 r. nr 87, poz. 585
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12
- ↑ Dz.U. z 1991 r. nr 2, poz. 8
| Wsie | |
|---|---|
| Osada | |
| Integralne części wsi |
|
