Olga Przyłęcka
| Data urodzenia |
około 1894 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
nauczycielka |
Olga Przyłęcka (ur. około 1894[1], zm. 14 września 1944 w Warszawie) – polska nauczycielka, uczestniczka powstania warszawskiego, cywilna ofiara upamiętniona w Parku Kaskada w Warszawie.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką Jerzego i Heleny małżonków Hupków[1][2]. Mimo rumuńskiego pochodzenia zaaklimatyzowała się w Polsce i aktywnie włączyła w życie lokalnej społeczności. Wraz z mężem Henrykiem, inżynierem, który pracował w Miejskiej Stacji Doświadczalnej Oczyszczania Ścieków na Kaskadzie, mieszkała w domu u wylotu ul. Kolektorskiej (posesja nr 24/1). Był to dom pracowników wodociągów miejskich. Wcześniej małżonkowie mieszkali na Żoliborzu Urzędniczym. Mieli syna Stanisława (ur. 1920), który wraz z ojcem wziął udział w powstaniu warszawskim. Obaj przeżyli[1][3][4][5].
Była nauczycielką[1]. Doskonale znała język niemiecki. W czasie powstania warszawskiego została w domu. Zorganizowała w nim punkt sanitarny i opiekowała się rannymi (nie wiadomo, czy powstańcami, czy ludnością cywilną). Zginęła podczas próby ratowania grupy ludności z Marymontu (m.in. łączników oddziałów AK działających w Kampinosie) z mordu dokonanego przez nieznaną formację (36 Dywizja Grenadierów SS lub brygady Kaminskiego)[3][6].
Początkowo została pochowana w miejscu śmierci, a 20 kwietnia 1945 przeniesiona do mogiły zbiorowej przy ul. Marii Kazimiery 37. Jest upamiętniona na Cmentarzu Powstańców Warszawy (kwatera B - L rząd 1)[1].
Po wojnie jej mąż wykładał na Politechnice Warszawskiej[3].
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Pamięć o niej jest pielęgnowana przez społeczność Marymontu. W Parku Kaskada znajduje się fragment muru domu pracowników wodociągów miejskich z tablicą Tchorka („Miejsce uświęcone krwią Polaków poległych za Ojczyznę. W tym miejscu 14 września 1944 r. hitlerowcy rozstrzelali 40 osób cywilnych”). Na murze czarną olejną farbą napisano: „W miejscu tym została zamordowana rozstrzelana, gdy błagała o litość dla pozostających w schronie OLGA PRZYŁĘCKA, «bo to była Polka»”. Miejscem opiekuje się Akademia Pożarnicza oraz Szkoła Podstawowa nr 263[3][7][8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Lista cywilnych ofiar powstania – Olga Przyłęcka [online], www.1944.pl [dostęp 2024-05-04] (pol.).
- ↑ Miejsce pamięci w Parku Kaskada [online], Warszawikia [dostęp 2024-05-04] (pol.).
- ↑ a b c d Alina Petrowa-Wasilewicz, Kto pamięta Olgę Przyłęcką?, „List do Pani”, 9 (197), www.listdopani.pl, 2011 [dostęp 2024-05-04].
- ↑ Księga adresowo-gospodarcza miasta stołecznego Warszawy, cz. 3 e: Spis właścicieli domów w mieście stołecznym Warszawie, Warszawa 1939, s. 64.
- ↑ Powstańcze Biogramy – Stanisław Przyłęcki [online], www.1944.pl [dostęp 2024-05-04] (pol.).
- ↑ Katolicka Agencja Informacyjna KAI, Olga Przyłęcka – próba rekonstrukcji losu kobiety z Powstania | eKAI [online], eKAI | Portal Katolickiej Agencji Informacyjnej, 1 sierpnia 2014 [dostęp 2024-05-04].
- ↑ Aleksandra Synowiec, Zwiedź Marymont! [online], wawalove.wp.pl, 11 września 2013 [dostęp 2024-05-04] (pol.).
- ↑ Kasia Lewińska, Święto Środowiska 21. 20 stycznia 2008, „XXI Nasza Drużyna. Pismo Środowiska XXI Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych” (2), 2008, s. 18–20.