Julian Pyz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Julian Pyz
Ilustracja
Julian Pyz około 1935 roku
Data i miejsce urodzenia

12 lutego 1895
Urzędów

Data i miejsce śmierci

27 marca 1987
Warszawa

Poseł na Sejm IV kadencji (II RP)
Okres

od 1935
do 1938

Przynależność polityczna

BBWR, OZN

Julian Pyz (ur. 12 lutego 1895 w Urzędowie, zm. 27 marca 1987 w Warszawie) – polski samorządowiec, działacz społeczny, polityk, burmistrz Kraśnika, poseł na Sejm IV kadencji w II Rzeczypospolitej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Piotra i Franciszki z Cieślickich. Jako 10-letni uczeń brał udział w strajku szkolnym w 1905 roku przeciw rusyfikacji. Ukończył czteroklasowe gimnazjum (Szkołę Jagiellońską w Urzędowie) i kursy buchalteryjne w Warszawie (1913–1914). Jako wolny słuchacz uzyskał świadectwo dojrzałości.

Od 1 sierpnia 1909 roku pracował w sądzie gminnym w Urzędowie, następnie, w okresie 1 września 1912 – 31 maja 1913 roku jako sekretarz. Od 1914 roku pracował w Towarzystwie Akcyjnym Handlu i Żeglugi w Warszawie, a w okresie 13 stycznia 1916 – 31 maja 1920 roku jako sekretarz magistratu w Kraśniku;

W 1916 roku wstąpił do urzędowskiego oddziału POW, a w 1918 roku współorganizował jego wymarsz do Kraśnika w celu opanowania koszar wojsk austriackich i zdobycia broni, zakończony sukcesem. Brał udział w rozbrajaniu okupantów w innych miejscowościach powiatu, następnie wstąpił do Wojska Polskiego i uczestniczył w latach 1919–1921 w wojnie polsko-bolszewickiej[1].

Po wyjściu z wojska pracował w Syndykacie Rolniczym (1 marca 1921 – 15 listopada 1923) i w oddziale kraśnickiego Banku Ziemiańskiego w Warszawie (16 listopada 1923 – 24 grudnia 1924). W okresie 1 stycznia – 31 lipca 1925 roku pracował jako lustrator Związku Rewizyjnego Polskich Spółdzielni Rolniczych, następnie od 1926 roku jako kierownik, później dyrektor Kasy Spółdzielczej im. Stefczyka w Kraśniku do 31 lipca 1934 roku. W latach 1934–1937 był burmistrzem Kraśnika.

Pełnił wiele funkcji społecznych, był m.in.: członkiem rady nadzorczej Komunalnych Kas Oszczędności, prezesem Stowarzyszenia Spółdzielczego „Przyszłość” i działaczem Związku Strzeleckiego w Kraśniku[2].

W wyborach parlamentarnych w 1935 roku został wybrany posłem na Sejm IV kadencji (1935-1938) 13 967 głosami z okręgu nr 34, obejmującego powiaty: puławski i janowski. Pracował w komisji zdrowia publicznego i opieki społecznej[3][4].

W czasie pełnienia funkcji posła istotnie przyczynił się do lokalizacji w ramach COP fabryki zbrojeniowej w Dąbrowie-Bór w odległości 5 km od Urzędowa[1].

W czasie II wojny światowej po wrześniu 1939 roku Julian Pyz był współorganizatorem Służby Zwycięstwu Polski w obwodzie janowskim (jesienią 1939 roku był członkiem Rady Politycznej przy komendzie obwodu SZP w Janowie Lubelskim i zastępcą komendanta do spraw cywilnych). Został zdekonspirowany w styczniu 1940 roku, ale przedostał się na Kujawy[4], a później do Warszawy[4], działając tam w konspiracji do końca wojny.

Po zakończeniu wojny Julian Pyz wrócił do Kraśnika, gdzie został dyrektorem Banku Rolnego. Był inwigilowany przez UB, opuścił Kraśnik i pracował w ruchu spółdzielczym w województwie bydgoskim i warszawskim, również i po przejściu na emeryturę w 1960 roku. Zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Bródnowskim (kwatera 26F-2-24)[1][5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Tadeusz Wośkowski: Julian Pyz. [dostęp 2012-07-14].
  2. Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. 1939, s. 249–250. reprint niewydanej książki, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa, 1984
  3. Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 159.
  4. a b c Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP: Julian Pyz. [dostęp 2012-07-14].
  5. Julian Pyz [hasło w wyszukiwarce internetowej] [online], brodnowski.grobonet.com [dostęp 2023-10-22].