OF-40

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
OF-40
ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Włochy

Producent

OTO Melara (wieża i uzbrojenie)
FIAT (podwozie)

Typ pojazdu

czołg podstawowy

Trakcja

gąsienicowa

Załoga

4

Historia
Prototypy

1980

Egzemplarze

36

Dane techniczne
Silnik

silnik 10-cylindrowy MTU 90º
o mocy 830 KM przy 2200 obr./min.

Transmisja

mechaniczna

Poj. zb. paliwa

1000 l

Długość

9,222 m
kadłuba: 6,893 m

Szerokość

3,51 m

Wysokość

2,45 m

Prześwit

0,44 m

Masa

43 100 kg
bojowa: 45 500 kg

Osiągi
Prędkość

60 km/h
wstecz: 25 km/h

Zasięg pojazdu

600 km (po drogach)

Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)

2,25 m
4,0 m (z rurą)
bez przygotowania: 1,2 m

Rowy (szer.)

3 m

Ściany (wys.)

1,1 m

Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 armata kal 105 mm

1 karabin maszynowy kal. 7,62 mm (sprzężony z armatą)
1 karabin maszynowy kal. 12,7 mm (na wieży)

Wyposażenie
wyrzutnia granatów dymnych
Użytkownicy
Zjednoczone Emiraty Arabskie

OF-40 – współczesny włoski czołg podstawowy opracowany przez firmę OTO Melara (obecnie Leonardo S.p.A.), chociaż prace projektowe rozpoczęto z udziałem koncernu FIAT w 1977 roku (stąd oznaczenie wozu, pochodzące od pierwszych liter nazw obu firm, natomiast liczba 40 oznacza przewidywaną masę czołgu w tonach)[1].

Z założenia OF-40 był przeznaczony na eksport, przede wszystkim na Bliski Wschód. Zakupiły go tylko Zjednoczone Emiraty Arabskie (36 sztuk plus 3 wozy zabezpieczenia technicznego), chociaż wozem były zainteresowane również Hiszpania, Grecja i Tajlandia. Przy opracowywaniu pojazdu wzorowano się na niemieckim czołgu Leopard 1, wykorzystując wiele jego zespołów i podzespołów[1].

OF-40 występuje w dwóch wersjach: Mk 1 i Mk 2.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pracę nad nowym czołgiem, który miał zastąpić używany w armii włoskiej niemiecki czołg Leopard 1A1 rozpoczęto w 1977 roku. Pracę prowadziły dwie firmy OTO Melara i FIAT. Pierwsza z nich zajmowała się opracowaniem wieży a druga podwozia.

Prototyp zbudowano w 1980 roku. W 1983 roku po próbach ostatecznie opracowano czołg oznaczony jako OF-40 Mk 2 i wdrożono go do produkcji seryjnej. Nie spotkał się on jednak z zainteresowaniem armii włoskiej.

W związku z tym czołg OF-40 Mk 2 przeznaczono na eksport. Zainteresowało się nim armia Zjednoczonych Emiratów Arabskich, która ostatecznie zamówiła 36 czołgów tego typu. Po wyprodukowaniu 36 czołgów tego typu ostatecznie zrezygnowano z ich dalszej produkcji.

Opis konstrukcji[edytuj | edytuj kod]

OF-40 Mk 1 ma najpowszechniej stosowany na świecie układ konstrukcyjny, tzn.: silnik i układ napędowy znajdują się z tyłu, przedział bojowy - w środku, a przedział kierowania - z przodu pojazdu. Kadłub i wieżę wykonano ze spawanych, stalowych płyt pancernych. Z prawej strony wieży znajdują się stanowiska dowódcy i działonowego, z lewej zaś ładowniczego.

Uzbrojenie główne czołgu stanowi armata kalibru 105 mm z przewodem bruzdowanym, opracowana specjalnie przez firmę OTO Melara dla tego wozu. Lufę armaty (długości 52 kalibrów) wyposażono w osłonę termiczną, przedmuchiwacz oraz zamek z mechanizmem półautomatycznego działania. Naprowadzanie armaty w płaszczyźnie pionowej i poziomej odbywa się za pomocą systemu elektrohydraulicznego opracowanego przez OTO Melara. W czołgu nie zastosowano układu stabilizacji uzbrojenia[1].

Do armaty można stosować standardową w NATO amunicję kalibru 105 mm, w tym: APDS (prędkość początkowa pocisku wynosi 1470 m/s), HEAT (1170 m/s), HESH (730 m/s), zapalającą i dymną.

Uzbrojenie dodatkowe OF-40 Mk 1 składa się z dwóch karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm: sprzężonego z armatą oraz przeciwlotniczego, zamontowanego obok włazu ładowniczego.

W czołgu zastosowano system kierowania ogniem, opracowany przez firmę Officine Galileo. Stanowisko dowódcy wyposażono w niezależnie stabilizowany w obu płaszczyznach, panoramiczny celownik dzienno-nocny VS 580-B o powiększeniu 8x (produkowany we współpracy z francuską firmą SFIM), który umieszczono w opancerzonej głowicy, zamontowanej na stropie wieży, przed włazem dowódcy. Natomiast na stanowisku działonowego zamontowano optyczny celownik C125 o powiększeniu 8x, który jest wykorzystywany do prowadzenia ognia z armaty i sprzężonego z nią karabinu maszynowego. Dodatkowo działonowy dysponuje dalmierzem laserowym VAQ-33 o zasięgu od 400 do 10 000 m (firmy Selenia), sprzężonym z celownikiem C125.[1]

Jednostką napędową OF-40 Mk 1 jest wysokoprężny silnik niemieckiej firmy MTU - MB 838 Ca M500 o mocy około 610 kW przy 2200 obr./min (czterosuwowy, dziesięciocylindrowy, w układzie V o kącie rozwarcia cylindrów 90°, turbodoładowany, wielopaliwowy). Układ napędowy niemieckiej firmy ZF zawiera przekładnię hydrokinetyczną i planetarną skrzynię przekładniową[1].

W wozie zastosowano: zespołowy układ ochrony przed skutkami użycia broni masowego rażenia, automatyczny układ przeciwpożarowy w przedziale napędowym, układ chłodzenia z wymuszonym obiegiem cieczy, system zabezpieczający silnik przed przegrzaniem, dwie pompy o wydajności 120 dm3/min (służące do wypompowywania wody z czołgu przedostającej się do jego wnętrza podczas pokonywania przeszkód wodnych) oraz wentylator (w stropie kadłuba nad układem napędowym), który włącza się automatycznie przy wzroście temperatury silnika[1].

Układ jezdny czołgu składa się z: czternastu podwójnych kół nośnych (2x7) z bandażami gumowymi, kół napędowych (z tyłu kadłuba), kół napinających (z przodu kadłuba), dziesięciu rolek podtrzymujących (2x5) i dwóch taśm gąsienicowych. Żywotność gąsienic szacuje się na 2500 km.

W OF-40 Mk 1 zastosowano indywidualne zawieszenie z wałkami skrętnymi. Koła nośne połączono z elementami sprężystymi poprzez wahacze. Zawieszenia: pierwsze, drugie, trzecie, szóste i siódme wyposażono w amortyzatory hydrauliczne i ograniczniki ugięcia.

W 1981 roku firma OTO Melara zmodernizowała czołg OF-40 Mk 1 do wersji OF-40 Mk 2, w którym zastosowano nowoczesny układ stabilizacji uzbrojenia w dwóch płaszczyznach oraz system kierowania ogniem OG14LR (opracowany przez Officine Galileo). Ponadto stanowisko dowódcy wyposażono w stabilizowany w obu płaszczyznach dzienno-nocny celownik panoramiczny, a stanowisko działonowego - w dwa celowniki. Pierwszy z nich służy do strzelania z uzbrojenia głównego. Ma powiększenia 7x i 14x i jest połączony z dalmierzem laserowym o zasięgu od 400 do 3500 m. Natomiast drugi celownik - typu teleskopowego (o powiększeniu 8x) - zamontowano współosiowo z armatą i wyposażono w siatkę, umożliwiającą strzelanie z armaty oraz karabinu maszynowego[1].

Do obserwacji nocnej użyto zestawu z kamerą LLLTV (umieszczoną nad armatą), który przekazuje obraz na monitory działonowego i dowódcy. W sprzyjających warunkach zestaw umożliwia nocną obserwację na odległość do około 2 km.

W OF-40 Mk 2 nieznacznie wzmocniono opancerzenie wieży i jej czołowej części poprzez dodanie stalowych płyt spawanych.

Na bazie czołgu OF-40 zbudowano wóz zabezpieczenia technicznego OF-40 AVR (o masie 45 t, z czteroosobową załogą), wyposażony m.in. w: żuraw o maksymalnym udźwigu 18 t, wyciągarkę o uciągu 35 t, lemiesz oraz warsztat spawalniczy. Natomiast samonośne nadwozie wykorzystano m.in. w 155 mm armatohaubicy samobieżnej Palmaria[1].

Użycie[edytuj | edytuj kod]

Czołgi OF-2 Mk 2 są użytkowane przez armię Zjednoczonych Emiratów Arabskich.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Ryszard Woźniak, Tomasz Begier, Encyklopedia najnowszej broni palnej : opracowanie zbiorowe. T. 3, Litery M-P, Warszawa: Bellona, 2001, ISBN 83-11-09311-3, OCLC 749476464 [dostęp 2023-03-27].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]