Okręgowy Zarząd Wodny

Okręgowy Zarząd Wodny – jednostka organizacyjna podległa Centralnemu Urzędowi Gospodarki Wodnej istniejąca w latach 1963–1973, powołana w celu usprawnienia działalności terenowych jednostek do spraw zabudowy i utrzymania rzek żeglownych, spławnych, potoków górskich, sztucznych dróg wodnych oraz innych cieków, a w szczególności rozszerzenia ich uprawnień, obowiązków i odpowiedzialności a także usprawnienia organizacji wewnętrznej, wprowadzenia systemu regulacji przepływów wód, zdecentralizowania rozliczeń robót oraz wzmocnienia kontroli jakości wykonywanych robót w zakresie zabudowy i utrzymania.

Powołanie Zarządu

Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 1963 r. dotycząca organizacji terenowych jednostek do spraw zabudowy i utrzymania wód śródlądowych, podległych Centralnemu Urzędowi Gospodarki Wodnej ustanowiono Zarząd. Powołanie Zarządu miało związek z ustawą z 1960 r. o utworzeniu Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej i przekształceniu urzędu Ministra Żeglugi i Gospodarki Wodnej w urząd Ministra Żeglugi. Nadzór nad Okręgowymi Zarządami Wodnymi sprawował Prezes Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej przez Centralny Zarząd Wód Śródlądowych.

Zakres działania

Do zakresu działania zarządu należało w szczególności:

• prowadzenie robót regulacyjnych i zabezpieczających,
• konserwacja budowli hydrotechnicznych, regulujących stosunki wodne,
• budowa oraz rozbudowa budowli i urządzeń hydrotechnicznych oraz utrzymanie tych obiektów w należytym stanie techniczno-eksploatacyjnym,
• rozbudowa oraz utrzymanie dróg wodnych,
• prowadzenie robót pogłębiarskich, nurtowych i podwodnych,
• utrzymanie niezbędnych poziomów wód w zbiornikach i na obiektach piętrzących,
• utrzymanie i oznakowanie szlaków żeglownych,
• regulowanie przepływów w rzekach,
• prowadzenie robót zabezpieczających przed powodzią, w tym akcji lodołamania,
• zarządzanie powierzonymi obiektami hydrotechnicznymi oraz innym majątkiem nieruchomym i ruchomym,
• współudział z komitetami przeciwpowodziowymi w akcji bezpośredniej ochrony przed powodzią i usuwanie skutków powodzi.

Kierowanie Zarządem

Działalnością Zarządem zarządzał dyrektor, powoływany i odwoływany przez Prezesa Centralnego Urzędu Gospodarki Wodnej na wniosek dyrektora Centralnego Zarządu Wód Śródlądowych.

Zastępców dyrektora i głównego księgowego okręgowego zarządu wodnego powoływał i odwoływał dyrektor Centralnego Zarządu Wód Śródlądowych na wniosek dyrektora Okręgowego Zarządu Wodnego.

Finansowanie Zarządu

System finansowy Okręgowych Zarządów Wodnych działał według następujących zasad:

• okręgowe zarządy wodne były zakładami budżetowymi, działającymi na podstawie rocznych planów techniczno-produkcyjno-finansowych, w ramach narodowych planów gospodarczych;
• do narodowego planu gospodarczego wchodziły jako wskaźniki dyrektywne dla okręgowych zarządów wodnych, zatrudnienie, fundusz płac i bezosobowy fundusz płac;
• fundusz płac okręgowych zarządów wodnych podlegał kontroli bankowej na zasadach i w trybie obowiązujących przy kontroli funduszu płac przedsiębiorstw uspołecznionych;
• w razie przekroczenia zadań rzeczowych globalny fundusz płac okręgowych zarządów wodnych podlegał korekcie;
• współczynnik korekty ustalał Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów.

Zniesienie Urzędu

Na podstawie uchwały Rady Ministrów z 1972 r. w sprawie organizacji gospodarki wodnej i melioracyjnej, utworzenia zjednoczeń budownictwa wodnego i melioracji oraz Centralnego Zarządu Budownictwa Wodnego i Melioracji zlikwidowano Urząd.