Państwowa Inspekcja Gazownicza

Państwowa Inspekcja Gazownicza – centralna jednostka organizacyjna rządu istniejąca w latach 1954–1962, powołana w celu zabezpieczenia racjonalnej i oszczędnej gospodarki gazowniczej.

Powołanie Inspekcji

Na podstawie dekretu z 1954 r. o Państwowej Inspekcji Gazowniczej ustanowiono Inspekcje.

Państwowa Inspekcja Gazownicza podlegała Ministrowi Górnictwa, który sprawował nadzór i kontrolę nad przestrzeganiem przez zakłady przemysłowe przepisów o racjonalnym i oszczędnym użytkowaniu gazu mocnego (wysokokalorycznego), zapobieganiu jego marnotrawstwu oraz kontrolował właściwe wykorzystanie urządzeń produkcyjnych, przesyłowych i pomiarowych w zakładach przemysłowych dostarczających i odbierających gaz.

Zakres nadzoru i kontroli Inspekcji

Inspekcja sprawowała nadzór i kontrolę, która obejmowała w szczególności:

• kontrolę wykonania zarządzeń właściwych organów w sprawie dostawy i użytkowania gazu;
• sprawdzanie stanu, sposobu działania i stopnia wykorzystania urządzeń produkcyjnych, przesyłowych, pomiarowych i odbiorczych gazu oraz sposobu ich eksploatowania;
• sprawdzanie sposobu pomiaru i ewidencjonowania gazu;
• sprawdzanie u dostawców zgodności ilości gazu oddawanego do użytku z technicznymi możliwościami dostawcy, wynikającymi z racjonalnej gospodarki gazem;
• kontrolę zgodności poboru gazu z przyznanymi przydziałami;
• kontrolę racjonalnego użytkowania gazu i wprowadzenia usprawnień u odbiorców i dostawców;
• kontrolę zgłaszanych zapotrzebowań gazu;
• kontrolę wykorzystania gazów słabych (niskokalorycznych) i urządzeń do ich produkcji w zakładach, które produkują lub są odbiorcami gazów mocnych, oraz kontrolę możliwości zastąpienia gazu mocnego innym paliwem.

Uprawnienia Inspekcji

Organy Państwowej Inspekcji Gazowniczej przy wykonywaniu kontroli miały prawo wstępu do zakładów przemysłowych użytkujących lub dostarczających gaz.

Dostawcy i odbiorcy gazu byli zobowiązani na żądanie organów Państwowej Inspekcji Gazowniczej udostępnić im wszelkie materiały dotyczące gospodarki gazem oraz ułatwić dostęp do wszelkich urządzeń gazowych.

W przypadku stwierdzenia w czasie kontroli rażącego uchybienia w zakresie prawidłowości gospodarki gazem organ Państwowej Inspekcji Gazowniczej powinien – w celu zapobieżenia grożącemu niebezpieczeństwu lub poważnej szkodzie – występował do kierownika kontrolowanego zakładu przemysłowego z wnioskiem o wydanie doraźnych zarządzeń w sprawie natychmiastowego usunięcia stwierdzonych uchybień.

Kto, będąc kierownikiem zakładu przemysłowego albo osobą odpowiedzialną za gospodarkę gazem w zakładzie przemysłowym, naruszał przepisy o racjonalnym i oszczędnym użytkowaniu gazu lub nie stosował się do nakazów i zakazów wydanych w tym zakresie albo uniemożliwiał lub utrudniał organom inspekcji gazowniczej wykonanie ich uprawnień nadzorczych i kontrolnych, podlegał karze pieniężnej do 3000 zł.

Zniesienie inspekcji

Na podstawie ustawy z 1962 r. o gospodarce paliwowo-energetycznej zlikwidowano Państwową Inspekcję Gazowniczą.