Samuel Chróścikowski
Samuel Chróścikowski (ur. 1730 w Piaskach, ziemia Chełmska, zm. 1799 w Chełmie) – ksiądz ze zgromadzenia Pijarów, nauczyciel filozofii oraz matematyki w Collegium Nobilium Konarskiego, autor podręczników[1]. Autor polskiego podręcznika fizyki (Warszawa. 1764) oraz przeznaczonych dla młodzieży Powinności każdego człowieka, krótko zebranych (Warszawa. 1761)[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 10 stycznia 1730 w Dworzyskach k. Krasnegostawu (tę miejscowość na podstawie własnych badań archiwalnych podaje Zygmunt Gardziński[2], tymczasem niektórzy biografowie wymieniają jako miejsce urodzin Chróścikowskiego pobliskie Piaski Szlacheckie). Pochodził z rodziny niezamożnej szlachty h. Bończa. W wieku 15 lat wstąpił do zakonu pijarskiego, potem rozpoczął studia humanistyczne w kolegium pijarów w Rzeszowie, następnie (1749 – 1750) podjął studia filozoficzne w kolegium pijarów w Międzyrzecu Koreckim (wieś na Ukrainie w obwodzie rówieńskim). W latach 1754 – 1756 studiował w Rzymie w Collegium Calasantinum. W roku 1751 podjął pracę nauczyciela gramatyki i katechezy w szkołach pijarskich w Warszawie i Warężu. 6 lat później został nauczycielem humanistyki w Collegium Nobilium na Żoliborzu w Warszawie. Potem w kolegiach pijarów w Międzyrzecu i w Warszawie wykładał logikę, fizykę i matematykę. W Warszawie pozostał prawdopodobnie do roku 1772, w Collegium Nobilium kierował czasowo katedrą filozofii. W latach 1772 – 1780 podjął pracę w Chełmie, był tam rektorem miejscowego kolegium pijarskiego. W Chełmie nadzorował prace związane z wyposażeniem kościoła pw. Rozesłania św. Apostołów. W latach 1781 – 1784 przebywał we Lwowie, gdzie był wicerektorem kolegium pijarów. W 1785 roku powrócił do Chełma. Jak pisze Zygmunt Gardziński, Chróścikowski spędził w Chełmie łącznie ok. 22 lat, w Warszawie ok. 18 lat, a we Lwowie 4 lata. Zmarł 16.X.1799 w Chełmie. Pochowany został przypuszczalnie na cmentarzu przy kościele Rozesłania św. Apostołów[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kierski, t.I 1923 ↓, s. 46.
- ↑ Zygmunt Gardziński: Chróścikowski Kasper Józef Samuel (biogram), w: Encyklopedia Chełma, t. I. Ludzie. Chełm – Lublin: Wydawnictwo Gaudium 2011, s. 41.
- ↑ Z. Gardziński, op. cit., s. 42.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kierski Feliks: Podręczna encyklopedia pedagogiczna. T. I. Lwów, Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, Wydawnictwo Książnica Polska, 1923.
- Zygmunt Gardziński: Chróścikowski Kasper Józef Samuel (biogram), w: Encyklopedia Chełma, t. I. Ludzie. Chełm - Lublin: Wydawnictwo Gaudium 2011. ISBN 978-83-61149-13-2