Władysław Kunicki-Goldfinger
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Profesor doktor habilitowany nauk przyrodniczych | |
Specjalność: biologia molekularna, mikrobiologia | |
Alma Mater | |
Profesura |
1951 |
Polska Akademia Nauk | |
Status |
członek korespondent (od 1965) |
Doktor honoris causa Uniwersytet Wrocławski – 1989 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej – 1990 | |
Wykładowca | |
uczelnia |
UMCS, UWr, UW |
Odznaczenia | |
Władysław Jerzy H. Kunicki-Goldfinger (ur. 13 lutego 1916[1] w Krakowie, zm. 14 sierpnia 1995 w Warszawie) – polski mikrobiolog, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, działacz socjalistyczny.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn prawnika i działacza komunistycznego Zygfryda Goldfingera i Walerii Kunickiej herbu Bończa, nauczycielki gimnazjalnej[2][3]. W 1934 rozpoczął studia na kierunku przyrodniczym Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracę magisterską obronił w Katedrze Mikrobiologii na Wydziale Rolnym UJ, gdzie rozpoczął pracę. W 1940 trafił do ZSRR i został zesłany w okolice Archangielska. Następnie został żołnierzem II Korpusu Polskiego w ZSRR. Przeszedł z nim w stopniu szeregowego przez Persję, Palestynę, Egipt do Włoch.
W 1947 powrócił do Polski. Związał się z Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi UMCS, gdzie obronił pracę doktorską i uzyskał habilitację. Następnie pracował na Uniwersytecie Wrocławskim i Uniwersytecie Warszawskim. Od 1965 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, od 1980 członkiem rzeczywistym[4]. Autor kilku podręczników akademickich m.in. Życie bakterii oraz książek dotyczących ewolucji. Członek założyciel, przewodniczący Kasy Pomocy Naukowej i członek rady programowej Towarzystwa Kursów Naukowych.
W 1989 Uniwersytet Wrocławski, a w 1990 Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej przyznały mu tytuł doktora honoris causa[5]. W 1950 został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[6]. W 1989 otrzymał Nagrodę „Problemów” za wieloletnią popularyzację podstawowych problemów współczesnej biologii[1].
Pochowany na cmentarzu przy ulicy Lipowej w Lublinie.
Działalność polityczna i opozycyjna[edytuj | edytuj kod]
W latach 1934–1937 członek Legionu Młodych-Lewica, a od 1937 członek Polskiej Partii Socjalistycznej. W 1976 sygnatariusz Listu 101 do Sejmu, współpracownik Komitetu Obrony Robotników. W 1981 internowany. 17 października 1987 jeden z założycieli PPS, w 1987 przez rok członek Rady Naczelnej partii. W 1991 znalazł się wśród współzałożycieli Solidarność Pracy. W styczniu 1976 podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej[7]. Jako przedstawiciel strony solidarnościowo-opozycyjnej uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu w podzespole do spraw nauki, oświaty i postępu technicznego.
W PRL informacje na temat Władysława Kunickiego-Goldfingera podlegały cenzurze. W 1977 jego nazwisko znajdowało się na specjalnej liście osób pod szczególną kontrolą cenzury. Zalecenia cenzorskie dotyczące jego osoby zanotował Tomasz Strzyżewski, który w swojej książce o peerelowskiej cenzurze opublikował notkę informacyjną z 7 stycznia 1977 Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. Wytyczne dla cenzorów wymieniały jego nazwisko z adnotacją: „Wszelkie próby popularyzowania w środkach masowego przekazu (prasa codzienna, radio, TV, tygodniki społeczno-polityczne) niżej wymienionych osób należy sygnalizować kierownictwu GUKPPiW”. Zalecenia cenzorskie zezwalały jedynie na publikacje w prasie specjalistycznej, naukowej oraz skryptach itp.[8]
Książki[edytuj | edytuj kod]
- Władysław Kunicki-Goldfinger, „Dziedzictwo i przyszłość. Rozważania nad biologią molekularną, ewolucją i człowiekiem”. PWN, Warszawa, 1976, ss. 473.
- Władysław Kunicki-Goldfinger, „Życie bakterii”. wyd. czwarte zmienione, PWN, Warszawa 1982, ss. 618.
- Władysław Kunicki-Goldfinger, „Szukanie możliwości. Ewolucja jako gra przypadków i ograniczeń” PWN, Warszawa 1989, ss. 308.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nagrody „PROBLEMÓW" w roku 1989 otrzymują:, „Problemy”, nr 10 (519), RSW „Prasa-Książka Ruch", październik 1989, s. 2, ISSN 0032-9487 .
- ↑ Prof. Władysław Kunicki-Goldfinger (1916 - 1995) [online], uw.edu.pl [dostęp 2019-10-14] (pol.).
- ↑ Władysław Kunicki-Goldfinger [online], wielcy.pl [dostęp 2019-10-14] (pol.).
- ↑ KUNICKI-GOLDFINGER, Władysław [online], Polska Akademia Nauk - Członkowie PAN [dostęp 2023-02-03] (pol.).
- ↑ Doktorzy honoris causa UMCS. umcs.lublin.pl. [dostęp 2011-02-23].
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 85, poz. 1021
- ↑ Kultura 1976/03/342 Paryż 1976, s. 30.
- ↑ Strzyżewski 2015 ↓, s. 139.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Kwiatkowski , Władysław Kunicki - Goldfinger (1916 - 1995) [online], www.pan-ol.lublin.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-12] .
- Wykaz profesorów i docentów Uniwersytetu Warszawskiego, „Roczniki Uniwersytetu Warszawskiego”. tom 10 (redaktor Ludwik Bazylow), 1971, s. 60
- Encyklopedia Solidarności
- Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015. ISBN 978-83-61344-70-4.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Artykuły popularnonaukowe w miesięczniku „Delta” [dostęp 2021-09-01].
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Autorzy objęci zapisem cenzury w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- Członkowie i współpracownicy KOR
- Członkowie rzeczywiści PAN
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego
- Ewolucjonizm
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Laureaci Nagrody „Problemów”
- Pochowani na cmentarzu przy ulicy Lipowej w Lublinie
- Polacy – uczestnicy kampanii włoskiej 1943–1945
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1919–1939)
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej (1987–1990)
- Polscy mikrobiolodzy
- Polscy zesłańcy w Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
- Sygnatariusze Memoriału 101
- Uczestnicy Okrągłego Stołu (strona solidarnościowa)
- Urodzeni w 1916
- Wykładowcy Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Wykładowcy Uniwersytetu Wrocławskiego
- Wykładowcy Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego
- Zmarli w 1995
- Żołnierze Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR 1941–1942
- Ludzie urodzeni w Krakowie