Abutilon indicum
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | |||||
Klasa | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
Abutilon indicum | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Abutilon indicum (L.) Sweet Hort. Brit. 54 1826[3] | |||||
|
Abutilon indicum H.W.Li – gatunek rośliny z rodziny ślazowatych (Malvaceae Juss.). Występuje naturalnie w Azji Południowo-Wschodniej, Australii i wyspach Oceanu Indyjskiego, jednak obecnie rozprzestrzenił się jako chwast w całej strefie klimatu równikowego[4][5].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Rośnie naturalnie w Azji Południowo-Wschodniej (w Indonezji, Malezji, Tajlandii, Hongkongu, Chinach, na Tajwanie i Riukiu), w Australii (w stanie Queensland oraz na Terytorium Północnym), na Seszelach oraz Maskarenach. Współcześnie jest jednak szeroko rozprzestrzeniony jako chwast w całej strefie klimatu równikowego[4][5]. Został introdukowany między innymi w Indiach, na Sri Lance[6], Filipinach[7], Marianach Północnych (na wyspach Maug Islands, Rota, Saipan, Sarigan i Tinian), w Mikronezji (w stanie Yap), na Fidżi, Polinezji Francuskiej (na Tahiti, Îles Palliser, Rangiroa oraz Rurutu), wyspie Guam, Hawajach (na Oʻahu), japońskim archipelagu Ogasawara, Kiribati, (na wyspach Banaba, Kiritimati i Tarawa), Nauru, Palau (na wyspie Sonsorol), na należących do Stanów Zjednoczonych wyspach Baker i Jarvis, a także na Brytyjskim Terytorium Oceanu Indyjskiego (na wyspie Diego Garcia)[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Półkrzew o wyprostowanym pokroju[4], rozgałęziony[7]. Dorasta do 1,25–2 m wysokości[6]. Pędy są aksamitnie owłosione[4].
- Liście
- Naprzemianległe. Mają półokrągło jajowato sercowaty[4] lub podłużny kształt[6]. Mierzą 5–12 cm długości i prawie tyle samo szerokości. Są zielone[7], gładkie[6] – pokryte miękkimi, bladymi włoskami. Blaszka liściowa jest grubo ząbkowana na brzegu i osadzona na długich ogonkach liściowych[4].
- Kwiaty
- Pojedyncze, rozwijają się w kątach pędów[4]. Mierzą 2,5 cm średnicy[6]. Otwierają się w godzinach wieczornych. Osadzone na szypułkach o długości 4–7 cm. Płatki mają pomarańczowo-żółtą barwę, odwrotnie deltoidalnie jajowaty kształt, mierzą 1 cm długości lub nieco więcej. Pręciki są owłosione[4].
- Owoce
- Kulistawe torebki do 1,5–2 cm średnicy[7], zbudowane z 11–20 promieniście ułożonych owocni. Są owłosione, brązowe po dojrzeniu (wyschnięciu). Zawierają zazwyczaj 3–5 nasion o nerkowatym kształcie i ciemnobrązowej barwie, jasno owłosionych[6].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
W Oceanii występuje na siedliskach przekształconych przez człowieka, na niskich wysokościach. Na wyspie Guam rośnie wokół budynków oraz na wysypiskach[4]. W Indiach często rośnie obficie jako chwast na nieużytkach, na wysokości do 1200 m n.p.m.[6] Na Filipinach występuje w zaroślach oraz na nieużytkach w miastach oraz ich przedmieściach, na terenach nizinnych lub wyżynnych[7].
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
W obrębie tego gatunku oprócz podgatunku nominatywnego wyróżniono jeden podgatunek[3]:
- Abutilon indicum subsp. albescens (Miq.) Borss.Waalk.
Ponadto w obrębie tego gatunku wyróżniono dwie odmiany[3]:
- Abutilon indicum var. australiense Hochr. ex J.Britten – występuje endemicznie na wyspie Reunion[8]
- Abutilon indicum var. guineense (Schumach.) K.M.Feng
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek Abutilon indicum w Indiach ma zastosowanie w medycynie niekonwencjonalnej – Ajurwedzie. W związku z tym jest uprawiany w wielu częściach Indii i krajów sąsiednich. Olej z korzeni jest używany jako lek do leczenia różnych schorzeń. Jednak właściwości lecznicze ma cała roślina. Ekstrakt w postaci wywaru lub proszku ma właściwości moczopędne, przeciwzapalne, ściągające, przeczyszczające, przeciwbólowe i wykrztuśne. Jest często stosowany w leczeniu obrzęków stawów oraz w celu zmniejszenia bólu[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
- ↑ a b c d Abutilon indicum (L.) Sweet. The Plant List. [dostęp 2016-10-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Abutilon indicum. Pacific Island Ecosystems at Risk (PIER). [dostęp 2016-10-24]. (ang.).
- ↑ a b Older version of Discover Life: Point Map of Abutilon indicum. Encyclopedia of Life. [dostęp 2016-10-24]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Abutilon indicum. 2006-2012, Spices and Medicinal Herbs. [dostęp 2016-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (19 kwietnia 2017)]. (ang.).
- ↑ a b c d e Malbas. Philippine Medicinal Plants. [dostęp 2016-10-24]. (ang.).
- ↑ Abutilon exstipulare (Cav.) G.Don. CIRAD 2008. [dostęp 2016-10-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (24 października 2016)]. (fr.).
- EoL: 592448
- Flora of China: 200013676
- Flora of North America: 200013676
- GBIF: 3152634
- identyfikator iNaturalist: 157844
- IPNI: 1101632-2
- ITIS: 21682
- NCBI: 318060
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2610698
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:1101632-2
- Tela Botanica: 166587
- identyfikator Tropicos: 19601227
- USDA PLANTS: ABIN3