Przejdź do zawartości

Alfred Surmiński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Alfred Surmiński
Ilustracja
inspektor Straży Więziennej inspektor Straży Więziennej
Data i miejsce urodzenia

22 maja 1895
Tubądzin

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Formacja

Straż Więzienna

Stanowiska

dyrektor departamentu w ministerstwie

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP)
Multimedia w Wikimedia Commons

Alfred Surmiński (ur. 22 maja 1895 w Tubądzinie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – polski nauczyciel, inspektor Straży Więziennej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się jako syn Piotra i Romualdy[1]. Należał do Polskiej Organizacji Wojskowej. Od 1914 do 1919, w tym podczas I wojny światowej, pracował jako nauczyciel.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę od 1919 rozpoczął służbę więziennictwie. Początkowo był inspektorem w więzieniu w Sieradzu. W następnym czasie sprawował stanowiska naczelników więzień. Pełnił funkcję naczelnika więzień: w Równem, skąd 1 listopada 1926 został przeniesiony na analogiczne stanowisko w Wołkowysku[2], w Łucku (na przełomie lat 20. i 30.)[3] i w Drohobyczu[4], w stopniu komisarza Służby Więziennej[5]. W maju 1939 objął funkcje inspektora Straży Więziennej oraz I zastępcy Dyrektora Departamentu Więziennictwa w Ministerstwie Sprawiedliwości. Publikował artykuły na temat więziennictwa: pt. Społeczeństwo, więzienia, przestępca („Przegląd Więziennictwa Polskiego” 10/1928), Na marginesie dyskusji o systemie progresywnym („W służbie penitencjarnej” 3/1939)[6]. Otrzymał awans do stopnia inspektora[7].

Podczas pracy w Łucku Alfred Surmiński i jego zastępca na stanowisku naczelnika więzienia, Marian Dłużniewski, byli inicjatorami powstania tam Klubu Wioślarskiego „Temida”, założonego przez Związek Pracowników Więziennych RP[a][8].

Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 był dyrektorem ww. departamentu. Następnie w toku ewakuacji trafił w okolice Łucka. Został aresztowany przez sowietów, po tym jak w Drohobyczu rozpoznali go byli więźniowie polityczni, osadzeni w więzieniu łuckim, podczas gdy Surmiński był tam wcześniej naczelnikiem (po 17 września 1939 wskutek podobnej denuncjacji aresztowanych zostało wielu pracowników więziennictwa)[3]. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców pod numerem 1802[9]. Przy zwłokach Alfreda Surmińskiego, ubranych w mundur, zostały odnalezione: książeczka oficerska, książeczka oszczędnościowa PKO, karta szczepień, list, złoty krzyżyk z wygrawerowanym napisem „Marychnie w dniu 5 maja 27”[10].

Jego żoną była Irena z domu Słupińska (zm. 1940), z którą miał córki Marię (po mężu Witter, oficer Armii Krajowej) i Irenę (ur. 1927, po wojnie zatrudniona w Departamencie Więziennictwa i Obozów Polski Ludowej[7], pracowała na stanowiskach cywilnych[11], po tym jak w 1949 ujawniła, że jej ojciec przed wojną był funkcjonariuszem SW, odeszła z pracy[12])[13].

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

16 listopada 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[15].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Podkomisarz SW Marian Dłużniewski także został aresztowany przez sowietów w 1939, był osadzony w obozie w Ostaszkowie, po czym w 1940 zamordowany w Kalininie w ramach zbrodni katyńskiej – Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego: Miednoje Tom I. Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2005. s. 143. [dostęp 2015-01-13].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-10].
  2. ↑ Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości 1927.
  3. ↑ a b Krystian Bedyński. Więziennicy województwa łódzkiego ofiarami zbrodni katyńskiej. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, s. 179, nr 70 z 2011. Wydawnictwo Centralnego Zarządu Służby Więziennej Ministerstwa Sprawiedliwości. ISSN 1230-4433. 
  4. ↑ Z więzienia w Drohobyczu. „W Służbie Penitencjarnej”. Nr 3, s. 9, 10, 1 czerwca 1936. 
  5. ↑ Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”, s. 6, nr 215 z 11 września 1934. 
  6. ↑ Danuta Raś: O poprawie winowajców w więzieniach i zakładach dla nieletnich. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2006, s. 240.
  7. ↑ a b Krystian Bedyński. Przedwojenni funkcjonariusze Straży Więziennej w Departamencie Więziennictwa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1944-1954. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, s. 98, nr 80 z 2013. Wydawnictwo Centralnego Zarządu Służby Więziennej Ministerstwa Sprawiedliwości. ISSN 1230-4433. 
  8. ↑ Krystian Bedyński. Kluby wioślarskie więzienników. „Forum Penitencjarne”, s. 40, nr 8 (171) z sierpnia 2012. Służba Więzienna. ISSN 1505-2184. 
  9. ↑ Katyń według źródeł niemieckich – 1943 r.. stankiewicze.com. [dostęp 2014-08-05].
  10. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 158. ISBN 83-7001-294-9.
  11. ↑ Krystian Bedyński. Przedwojenni funkcjonariusze Straży Więziennej w Departamencie Więziennictwa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1944-1954. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, s. 105, 108, nr 80 z 2013. Wydawnictwo Centralnego Zarządu Służby Więziennej Ministerstwa Sprawiedliwości. ISSN 1230-4433. 
  12. ↑ Krystian Bedyński. Przedwojenni funkcjonariusze Straży Więziennej w Departamencie Więziennictwa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1944-1954. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, s. 114, nr 80 z 2013. Wydawnictwo Centralnego Zarządu Służby Więziennej Ministerstwa Sprawiedliwości. ISSN 1230-4433. 
  13. ↑ Krystian Bedyński. Przedwojenni funkcjonariusze Straży Więziennej w Departamencie Więziennictwa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego 1944-1954. „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, s. 122, nr 80 z 2013. Wydawnictwo Centralnego Zarządu Służby Więziennej Ministerstwa Sprawiedliwości. ISSN 1230-4433. 
  14. ↑ M.P. z 1938 r. nr 256, poz. 584.
  15. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-04-10].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Alfred_Surmiński&oldid=73478528”