Baldaszkowiec

Baldaszkowiec
	; Baldaszkowiec kłujący
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	selerowate
Rodzaj	baldaszkowiec
	Nazwa systematyczna
	Echinophora Tourn. ex L.; Sp. Pl.: 239 (1753)
	Typ nomenklatoryczny
	E. spinosa Linnaeus
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Baldaszkowiec (Echinophora Tourn. ex L.) – rodzaj roślin należący do rodziny selerowatych. Obejmuje 11 gatunków^[3]. Rośliny te występują w basenie Morza Śródziemnego (w tym dwa gatunki w południowej Europie^[5]) oraz w zachodniej Azji po Pakistan, Kirgistan i Kazachstan na wschodzie^[3]. W Polsce jako gatunek przejściowo dziczejący stwierdzony został baldaszkowiec kłujący E. spinosa^[6]. Te aromatyczne zwykle rośliny występują w zbiorowiskach roślin kserofilnych, w miejscach kamienistych, na piaszczystych wybrzeżach morskich^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Nagie, wieloletnie rośliny zielne o pędach często kłujących^[7].
Liście: Blaszka liściowa jedno- do czterokrotnie pierzastozłożona lub trójlistkowa. Odcinki liści nitkowate, równowąsko-lancetowate do rombowatych i jajowatych, zwykle skórzaste i kłująco zakończone^[7].
Kwiaty: Zebrane w baldachy złożone, pod którymi pokrywy są wiotkie. Pod baldaszkami znajdują się pokrywki, które są sztywne i często kłujące. Centralny kwiat w baldaszku jest siedzący i obupłciowy, podczas gdy zewnętrzne są kwiatami męskimi o sztywnych szypułkach, zwykle przyległych do pokrywek. Działki kielicha są jajowate do trójkątnych. Płatki korony są białe, żółte lub czerwieniejące, nagie lub odosiowo owłosione. Szyjki słupka są długie i drewniejące^[7].
Owoce: Rozłupki nagie lub owłosione, o niewyraźnych żebrach^[7].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj w obrębie rodziny selerowatych (baldaszkowatych) Apiaceae klasyfikowany jest do podrodziny Apioideae, plemienia Echinophoreae^[8].

Wykaz gatunków^[3]

Echinophora chrysantha Freyn & Sint.
Echinophora cinerea (Boiss.) Hedge & Lamond
Echinophora lamondiana Yildiz & Z.Bahcecioglu
Echinophora orientalis Hedge & Lamond
Echinophora platyloba DC.
Echinophora scabra Gilli
Echinophora sibthorpiana Guss.
Echinophora spinosa L. – baldaszkowiec kłujący
Echinophora tenuifolia L.
Echinophora tournefortii Jaub. & Spach
Echinophora trichophylla Sm.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-07-12] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-12] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Echinophora Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-12].
↑ Echinophora Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-07-12].
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 320, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 73, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XV. Flowering Plants. Eudicots. Springer International Publishing, 2018, s. 125. ISBN 978-3-319-93604-8.
↑ Genus: Echinophora L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-07-12].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-07-12] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-07-12] (ang.).

[powo-3] Echinophora Tourn. ex L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-12].

[ing-4] Echinophora Linnaeus. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-07-12].

[mabb-5] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 320, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[checklist-6] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 73, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[kubitzki-7] K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. XV. Flowering Plants. Eudicots. Springer International Publishing, 2018, s. 125. ISBN 978-3-319-93604-8.

[grin-8] Genus: Echinophora L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-07-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]