Billingsgate Market
Wjazd na teren targu; w tle wieżowce Canary Wharf | |
Państwo | |
---|---|
Kraj | |
Miejscowość | |
Adres |
Trafalgar Way |
Typ budynku | |
51°30′23″N 0°00′50″W/51,506389 -0,013889 | |
Strona internetowa |
Billingsgate Market – targ rybny w Londynie, w dzielnicy Poplar, na skraju Isle of Dogs (gmina Tower Hamlets)[1], największy na terenie Wielkiej Brytanii[2]. Nazwa targu nawiązuje do jego pierwotnej lokalizacji w dzielnicy Billingsgate , w City of London. Pomimo relokacji w 1982 roku poza granice City, jego zarządcą pozostaje City of London Corporation[3].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Na targu prowadzona jest sprzedaż ryb, owoców morza i produktów pochodnych z niemal wszystkich brytyjskich portów rybackich, a także pochodzących z importu (ok. 40% sprzedaży). Większość towarów sprowadzana jest drogą lądową bezpośrednio po połowie. Średnia roczna ilość sprzedawanego towaru wynosi około 25 tys. ton[2]. Na targu prowadzona jest głównie sprzedaż hurtowa; odbiorcami są m.in. przedsiębiorstwa branż gastronomicznej, hotelarskiej i handlu detalicznego. Wstęp na targ możliwy jest również dla nabywców indywidualnych[3]. Targ czynny jest w dni robocze, w godzinach wczesnoporannych[4].
Targ mieści się w hali targowej dawniej służącej za magazyn portowy, ulokowanej nad dokiem północnym, należącym do kompleksu portowego West India Docks[5]. Na parterze hali znajduje się 98 stoisk targowych, 28 sklepów oraz dwie kawiarnie. Na pierwszym piętrze znajduje się przestrzeń biurowa. Kompleks targowy, obejmujący też przylegające do hali tereny i okoliczne zabudowania, zajmuje powierzchnię 13 akrów (nieco ponad 5 ha). W jego obrębie znajdują się m.in. chłodnie, wytwórnia lodu oraz zakłady handlowo-usługowe związane z branżą gastronomiczną[2][3].
Targ znajduje się na obrzeżu kompleksu biurowego Canary Wharf. Przed główną bramą wjazdową umieszczona jest instalacja artystyczna Traffic Light Tree[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Początki targu sięgają czasów rzymskich[7]. Mieścił się on pierwotnie w obrębie City of London, w dzielnicy Billingsgate , przy Lower Thames Street , nad brzegiem Tamizy. Z 1016 roku pochodzi najstarsza odnotowana informacja o pobieranych tam opłatach targowych[5]. W Billingsgate prowadzono rozładunek i sprzedaż różnorakich towarów, m.in. zboża, soli, ceramiki, węgla, żelaza, jak i ryb[8][5]. Rozładunek statków rybackich koncentrował się pierwotnie w Queenhithe , położonym w górę rzeki, za Mostem Londyńskim. Ten sprawiał trudności nawigacyjne, toteż Billingsgate, położone przed mostem, z czasem przejęło dominującą rolę[5]. W 1698 lub 1699 roku ustawa parlamentu angielskiego ustanowiła Billingsgate „wolnym i otwartym targiem dla ryb wszelkiego rodzaju”[8][5].
Do połowy XIX wieku Billingsgate Market było niezadaszonym targowiskiem; poszczególni handlarze prowadzili własne stragany. W 1850 roku wzniesiona została hala targowa według projektu Jamesa Bunstone′a Bunninga . Ta wkrótce okazała się niewystarczająca, w związku z czym wyburzono ją w 1873 roku. Jej miejsce zastąpił nowy budynek zaprojektowany przez Horace′a Jonesa wzniesiony w latach 1874–1877[5].
W styczniu 1982 roku targ przeniesiony został do jego obecnej siedziby – dawnego magazynu portowego nad dokiem wchodzącym w skład kompleksu West India Docks, około 5 km na wschód od pierwotnej lokalizacji. Relokacja targu była jednym z pierwszych przedsięwzięć podjętych w ramach rewitalizacji londyńskiej dzielnicy portowej[a]. W sąsiedztwie targu w kolejnych latach wybudowany został kompleks biurowy Canary Wharf[5]. Poprzednia hala targowa, obecnie znana pod nazwą Old Billingsgate[9], została sprzedana i przystosowana do roli hali wielofunkcyjnej, wpisana do rejestru zabytkowych budynków, jako obiekt klasy II[5].
Targ słynął dawniej ze skórzanych kapeluszy, zwanych bobbin hat[10], noszonych przez zatrudnionych na nim tragarzy , rzekomo wzorowanych na hełmach noszonych przez angielskich łuczników podczas bitwy pod Azincourt. Znany był również z tego, że sprzedawcy posługiwali się nieprzyzwoitym słownictwem[5], co odnotowano już w XVI i XVII wieku. Słowo billingsgate weszło do słowników angielszczyzny w znaczeniu „wulgarnego, obraźliwego języka”[11][12].
W listopadzie 2022 roku zarządca targu, City of London Corporation , przedstawił plany ponownej relokacji targu, w miejsce dawnego doku Dagenham Dock , na terenie gminy Barking and Dagenham. Według planów, których realizacja zapowiedziana została na 2027/2028 rok, do wspólnej hali targowej mają zostać przeniesione także dwa inne londyńskie targi hurtowe – mięsny Smithfield Market oraz warzywno-owocowy New Spitalfields Market[13].
-
Hala targowa nad dawnym dokiem portowym
-
Wnętrze hali targowej
-
Pierwsza hala targowa, 1850–1873 (wyburzona)
-
Druga hala targowa, 1877–1982 (obecnie hala wielofunkcyjna)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Find Billingsgate Market. City of London. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ a b c About Billingsgate Market. City of London. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ a b c Billingsgate Market merchants and products. City of London. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ Billingsgate Market: fish market. Visit London. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j Christopher Hibbert, Ben Weinreb, John Keay, Julia Keay: The London Encyclopaedia. Wyd. 3. Macmillan, 2010, s. 68–69, 999. ISBN 978-1-4050-4925-2.
- ↑ Traffic Light Tree. Atlas Obscura. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ Edward Jones, Christopher Woodward: A guide to the architecture of London. Phoenix Illustrated, 1997, s. 290. ISBN 978-0-7538-0162-8. (ang.).
- ↑ a b History of Billingsgate Market. City of London. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ Old Billingsgate. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ BILLINGSGATE HATS (1949). British Pathe. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ Billingsgate. Dictionary.com. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ billingsgate. Merriam-Webster. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).
- ↑ City of London Corporation: City Corporation wholesale markets relocation to bring thousands of jobs to Barking and Dagenham. Wholesale Market. [dostęp 2023-12-16]. (ang.).