Calumma
| Calumma | |||
| Gray, 1865[1] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – kameleon krępy (C. parsonii) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Calumma | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Chamaeleon cucullatus Gray, 1831 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Calumma – rodzaj jaszczurek z rodziny kameleonowatych (Chamaeleonidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Współcześnie rodzaj obejmuje gatunki występujące na Madagaskarze (włącznie z Nosy Be)[3][4]. Skamieniałości odkryte w Kenii dowodzą, że w przeszłości przedstawiciele rodzaju występowali również w kontynentalnej Afryce[5]
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Calumma: gr. καλυμμα kalumma „nakrycie, zasłona, welon”[6].
- Crassonota: gr. κροσσοι krossoi „frędzle”[7]; -νωτος -nōtos „-tyły, -grzbiety”, od νωτον nōton „tył, grzbiet”[8]. Gatunek typowy: Chamaeleon nasutus Duméril & Bibron, 1836.
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki[3]:
- Calumma amber Raxworthy & Nussbaum, 2006
- Calumma ambreense (Ramanantsoa, 1974)
- Calumma andringitraense (Brygoo, Blanc & Domergue, 1972)
- Calumma boettgeri (Boulenger, 1888)
- Calumma brevicorne (Günther, 1879)
- Calumma capuroni (Brygoo, Blanc & Domergue, 1972)
- Calumma crypticum Raxworthy & Nussbaum, 2006
- Calumma cucullatum (Gray, 1831)
- Calumma emelinae Prötzel, Scherz, Ratsoavina, Vences & Glaw, 2020
- Calumma fallax (Mocquard, 1900)
- Calumma furcifer (Vaillant & Grandidier, 1880)
- Calumma gallus (Günther, 1877)
- Calumma gastrotaenia (Boulenger, 1888)
- Calumma gehringi Prötzel, Vences, Scherz, Vieites & Glaw, 2017
- Calumma glawi Böhme, 1997
- Calumma globifer (Günther, 1879)
- Calumma guibei (Hillenius, 1959)
- Calumma guillaumeti (Brygoo, Blanc & Domergue, 1974)
- Calumma hafahafa Raxworthy & Nussbaum, 2006
- Calumma hilleniusi (Brygoo, Blanc & Domergue, 1973)
- Calumma jejy Raxworthy & Nussbaum, 2006
- Calumma juliae Prötzel, Vences, Hawlitschek, Scherz, Ratsoavina & Glaw, 2018
- Calumma lefona Prötzel, Vences, Hawlitschek, Scherz, Ratsoavina & Glaw, 2018
- Calumma linotum (Müller, 1924)
- Calumma malthe (Günther, 1879) – kameleon słoniouchy[9]
- Calumma marojezense (Brygoo, Blanc & Domergue, 1970)
- Calumma nasutum (Duméril & Bibron, 1836)
- Calumma oshaughnessyi (Günther, 1881)
- Calumma parsonii (Cuvier, 1825) – kameleon krępy[9]
- Calumma peltierorum Raxworthy & Nussbaum, 2006
- Calumma peyrierasi (Brygoo, Blanc & Domergue, 1974)
- Calumma radamanus (Mertens, 1933)
- Calumma ratnasariae Prötzel, Scherz, Ratsoavina, Vences & Glaw, 2020
- Calumma roaloko Prötzel, Lambert, Andrianasolo, Hutter, Cobb, Scherz & Glaw, 2018
- Calumma tarzan Gehring, Pabijan, Ratsoavina, Köhler, Vences & Glaw, 2010
- Calumma tjiasmantoi Prötzel, Scherz, Ratsoavina, Vences & Glaw, 2020
- Calumma tsaratananense (Brygoo & Domergue, 1967)
- Calumma tsycorne Raxworthy & Nussbaum, 2006
- Calumma uetzi Prötzel, Vences, Hawlitschek, Scherz, Ratsoavina & Glaw, 2018
- Calumma vatosoa Andreone, Mattioli, Jesu & Randrianirina, 2001
- Calumma vencesi Andreone, Mattioli, Jesu & Randrianirina, 2001
- Calumma vohibola Gehring, Ratsoavina, Vences & Glaw, 2011
Opisano również gatunek wymarły z miocenu dzisiejszej Kenii[5]:
Ochrona[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie gatunki z tego rodzaju zostały objęte konwencją waszyngtońską CITES (załącznik II)[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gray 1865 ↓, s. 476.
- ↑ Gray 1865 ↓, s. 467, 477.
- ↑ a b P. Uetz & J. Hallermann: Genus: Calumma. The Reptile Database. [dostęp 2023-04-07]. (ang.).
- ↑ R. Midtgaard: Calumma. RepFocus. [dostęp 2023-04-07]. (ang.).
- ↑ a b A. Čerňanský, A. Herrel, J.M. Kibii, Ch.V. Anderson, R. Boistel & T. Lehmann. The only complete articulated early Miocene chameleon skull (Rusinga Island, Kenya) suggests an African origin for Madagascar’s endemic chameleons. „Scientific Reports”. 10, Numer artykułu: 109, 2020. DOI: 10.1038/s41598-019-57014-5. (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 38.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 61.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 147.
- ↑ a b Praca zbiorowa: Zwierzęta: encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 379. ISBN 83-01-14344-4.
- ↑ Appendices I, II and III of CITES. cites.org, 12 czerwca 2013. [dostęp 2013-06-26]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J.E. Gray. Revision of the genera and species of Chamaeleonidae, with the description of some new species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 32, s. 467–479, 1865. (ang.).
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1–256, OCLC 637083062 (ang.).
- D. Prötzel, M. Vences, M.D. Scherz, D.R. Vieites & F. Glaw. Splitting and lumping: An integrative taxonomic assessment of Malagasy chameleons in the Calumma guibei complex results in the new species C. gehringi sp. nov.. „Vertebrate Zoology”. 67 (2), s. 231–249, 2017. (ang.).
- D. Prötzel, O. Hawlitschek, M.D. Scherz, F.M. Ratsoavina & F. Glaw. Endangered beauties: micro-CT cranial osteology, molecular genetics and external morphology reveal three new species of chameleons in the Calumma boettgeri complex (Squamata: Chamaeleonidae). „Zoological Journal of the Linnean Society”. 184 (2), s. 471–498, 2018. DOI: 10.1093/zoolinnean/zlx112. (ang.).
- D. Prötzel, S.M. Lambert, G.T. Andrianasolo, C.R. Hutter, K.A. Cobb, M.D. Scherz & F. Glaw. The smallest ‘true chameleon’ from Madagascar: a new, distinctly colored species of the Calumma boettgeri complex (Squamata, Chamaeleonidae). „Zoosystematics and Evolution”. 94 (2), s. 409–423, 2018. DOI: 10.3897/zse.94.27305. (ang.).