Cmentarz żydowski w Rozprzy
 Macewa na cmentarzu żydowskim w Rozprzy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza | |
| Wyznanie | |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,7 ha |
| Data otwarcia |
1677 lub XVII w. |
| Data ostatniego pochówku |
1933 |
Położenie na mapie Rozprzy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
Położenie na mapie powiatu piotrkowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Rozprza  | |
 51°17′42,17″N 19°38′12,88″E/51,295047 19,636911
| |
Cmentarz żydowski w Rozprzy – został założony w 1677[1] jako miejsce pochówku ludności żydowskiej z Rozprzy, Piotrkowa Trybunalskiego i okolicznych miejscowości. Do naszych czasów zachowały się jedynie trzy nagrobki, kilka fragmentów obmurowań grobów i ślady dawnego ogrodzenia. Najstarszy z zachowanych nagrobków pochodzi z 1827. Cmentarz ma powierzchnię 0,7 ha. Cmentarz znajduje się w pobliżu cmentarza katolickiego.
Cmentarz uległ daleko posuniętej dewastacji w okresie II wojny światowej oraz w latach późniejszych. Na polecenie Niemców macewy zostały wyrwane z ziemi i wykorzystane do utwardzania podłóg w stajniach i oborach. Z relacji świadków wynika, że po zakończeniu wojny na cmentarzu znajdowała się pewna liczba nagrobków, które stopniowo były wywożone i używane jako wypełnienia fundamentów i materiał na tarcze szlifierskie. W ciągu kolejnych dekad niemal wszystkie naziemne ślady cmentarza uległy zniszczeniu. W jego obrębie można było odnaleźć pojedyncze fragmenty rozbitych nagrobków – w większości betonowe podstawy wyłamanych macew.
Jesienią 2013 miejscowi społecznicy odkopali i ustawili w pionie jedną z macew. W 2014 z inicjatywy Piotra Skrobka – naczelnika Ochotniczej Straży Pożarnej w Rozprzy oraz organizacji Projekt „Matzeva” na cmentarzu przeprowadzono prace porządkowe. Odkopano około 20 nagrobków lub ich fragmentów, płytko zalegających pod warstwą darni[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Burchard podaje ogólnie w XVII w.
- ↑ Cmentarz żydowski w Rozprzy Jewish cemetery in Rozprza [online], cmentarze-zydowskie.pl [dostęp 2022-08-07].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 122.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz żydowski w Rozprzy na portalu Wirtualny Sztetl
- Więcej o społeczności żydowskiej Rozprzy i jej nekropolii