Czerwone
53°25′25″N 21°53′22″E/53,423611 21,889444
| wieś | |
 Czerwone - widok od strony zachodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-500[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BKL |
| SIMC |
0399410[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kolno  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kolneńskiego  | |
| 53°25′25″N 21°53′22″E/53,423611 21,889444[1]
| |
Czerwone – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie kolneńskim, w gminie Kolno[5][6].
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Parafia Najświętszego Serca Jezusowego w Koźle[7] lub do parafii Chrystusa Króla Wszechświata w Kolnie[8].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś królewska położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie kolneńskim ziemi łomżyńskiej województwa mazowieckiego[9].
W czasie walk z bolszewikami, 11 czerwca 1920 r., przez Czerwone przeszedł 3 Lubelski dywizjon artylerii konnej im. płk. Włodzimierza Potockiego (3 dak).
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwało tu 1.013 osób, wszystkie były wyznania rzymskokatolickiego i zadeklarowały polską przynależność narodową. Było tu 175 budynków mieszkalnych[10]. Działała tu cegielnia, cztery sklepy spożywcze i wiatrak[11].
W dniu 18 kwietnia 1952 r., na jednej z posesji, samobójstwo popełnił komendant Komendy Powiatu Kolno Narodowego Zjednoczenia Wojskowego kryptonim „Łuków”, chor. Hieronim Rogiński „Róg”, otoczony przez siły UB i KBW[potrzebny przypis]. W dniu 24 października 2008 r. został on pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.
Do 1954 roku miejscowość była siedzibą gminy Czerwone, w skład której wchodziło 21 gromad[12]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czerwone. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie łomżyńskim.
Obecnie w Czerwonem znajduje się około 230 budynków mieszkalnych w większości domy jednorodzinne, w których zamieszkuje ponad 1000 mieszkańców.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- drewniane domy z XIX wieku
- grodzisko średniowieczne po dworze książąt mazowieckich w pobliżu drogi do miejscowości Kozioł
- pozostałości wkopów i nasypów kolejowych z 1914 r. na Sztrece
- krzyże przydrożne z XIX w., w tym jeden upamiętniający działalność w powstaniu styczniowym tzw. żandarmerii wieszającej
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
- Tartak Czerwone
- Gospodarstwa rolne nastawione głównie na chów bydła lub trzody chlewnej
Transport[edytuj | edytuj kod]
Przez miejscowość przebiega droga krajowa:
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości znajduje się Szkoła Podstawowa im. Józefa Piłsudskiego.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 20445
- ↑ Wieś Czerwone w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-03-30], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 182 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 43.
- ↑ The 1929 Polish Business Directory Project [online], data.jewishgen.org [dostęp 2017-04-03].
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., Polska Rzeczpospolita Ludowa, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa, ul Wawelska 1/3, 1952
Linkizwnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Czerwone 1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 841.
- Siedziba gminy: Kolno
| Wsie |
|
|---|---|
| Kolonia | |
| Integralne części wsi |
|
