Elatery
Elatery (sprężyce) – wydłużone płonne komórki pozbawione protoplastu, występujące w zarodniach niektórych roślin zarodnikowych (np. u wątrobowców, glewików i skrzypów). W ścianach elater znajdują się charakterystyczne śrubowate zgrubienia. Elatery po otwarciu się zarodni ułatwiają rozsiewanie się zarodników. Odbywa się to dzięki skręcaniu się i rozkręcaniu elater, następującemu w wyniku zmian w wilgotności powietrza. Ruchy te mają charakter kohezyjny, czyli wynikają z oddziaływania sił między cząsteczkami wody nasiąkającej struktury komórkowe (odmienne od ruchów higroskopowych)[1].
U wątrobowców elatery występują w skupieniach w różnych miejscach puszki – na szczycie jej klap (Riccardia), u środka jej nasady (Pellia) itp. U Ricciaceae komórki płonne archesporu giną nie przekształcając się w elatery[2].
Elatery występują również u niektórych grzybów, np. w glebie u szczudłówki piaskowej[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Edmund Strasburger, Fizjologia, [w:] Walter Schumacher (red.), Botanika: podręcznik dla szkół wyższych, wyd. 2 pol. według 28 oryg., Warszawa: PWRiL, 1967, s. 493–495.
- ↑ Richard Harder, Systematyka, [w:] Eduard Strasburger (red.), Botanika: podręcznik dla szkół wyższych, wyd. 2 pol. według 28 oryg, Warszawa: PWRiL, 1967, s. 655–662.
- ↑ Wanda Rudnicka-Jezierska, Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales), Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991, ISBN 83-85444-01-7.