Elektrownia wodna Struga
Elektrownia wodna Struga – mała elektrownia wodna w Strudze na Słupi[1]; obiekt zabytkowy, wymieniony w wykazie unikatowych obiektów dziedzictwa kulturowego, znajdujących się pod opieką państwa[2]. Elektrownia bywa uznawana za najstarszą elektrownię wodną na Słupi i najstarszy działający obiekt tego typu w Europie i jeden z najstarszych na świecie[3][4]. Leży na Szlaku Elektrowni Wodnych dorzecza Słupi. Obsługuje ją trzecie pokolenie kaszubskiej rodziny Gliszczyńskich[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowę rozpoczęto w 1890 r. Początkowo była młynem, następnie napędzała przez tunel pędnię znajdującego się powyżej tartaku i papierni, aż stała się elektrownią[3].
Poważniejsze modernizacje[edytuj | edytuj kod]
- 1951: zmiana drewnianego jazu na betonowy
- ok. 2009: wymiana turbiny
- 2012: wymiana generatora
Dane techniczne[edytuj | edytuj kod]
Ogólne[edytuj | edytuj kod]
- powierzchnia zlewni: 239 km²
- kanał doprowadzający wodę z jeziora Żukowskiego: długość 1850 m
- spad: 14,0 m
- obroty: 214,3 obr./min
- liczba par biegunów: 14
- trzy linie energetyczne 15 kV
Aktualne[edytuj | edytuj kod]
- moc zainstalowana – 320 kW
- turbina: Francisa typu TF-900 z 2009 r.[5]
- przepływ maksymalny – 2,7 m³/s
- moc maksymalna: 322 kW
- średnica wirnika: 900 mm
- prądnica firmy DFME Wrocław używającej marki handlowej Dolmel typu GBBH-1728SX z 2012 roku[6]
- moc: 525 kVA
- napięcie: 8 kV
- prąd 38 A
- napięcie wzbudzenia: 61 V
- prąd wzbudzenia: 200 A
- masa:
- wirnika: 8 210 kg
- całkowita: 16 450 kg
- wzbudnica bezszczotkowa firmy DFME Wrocław używającej marki handlowej Dolmel typu WTB-990-160 z 2012 roku[7]
- napięcie: 61 V
- prąd: 200 A
- napięcie wzbudzenia: 73 V
- prąd wzbudzenia: 8,8 A
- masa stojana: 690 kg
- elektroniczne sterowanie z awaryjnym zasilaniem z baterii akumulatorów 48 V.
Przed modernizacją z 2012 roku[8][edytuj | edytuj kod]
- średni przepływ: 2,5 m³/s,
- przełyk instalowany – 2,73 m³/s,
- moc zainstalowana: 250 kW,
- turbina: Francisa firmy Schichau Elbląg z 1896 roku[5]
- średnica wirnika: 900 mm
- liczba łopatek:
- wirnika: 20
- kierownicy: 24
- prądnica: firmy AEG z 1920 roku
- wzbudnica prądu stałego firmy AEG typu NLH[7]** moc: 18,5 kW
- napięcie: 115 V
- prąd: 161 A
- napięcie wzbudzenia: 115 V
- marmurowa tablica elektryczna z wskaźnikiem synchronizacji na żarówkach firmy Osram z włóknem węglowym sprzed 1900 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ mapa "Kaszuby samochodem w jeden dzień" wyd. Vena Promotion
- ↑ Załącznik do Uchwały Nr 91/V/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 28 lutego 2011 roku. [w:] Program opieki nad zabytkami województwa pomorskiego na lata 2011–2014 [on-line]. pomorskie.eu. [dostęp 2012-08-11]. (pol.).
- ↑ a b c Piotr Ostrowski: Najstarsza elektrownia w Europie. [w:] Ciekawostki [on-line]. abcwypoczynku.pl. [dostęp 2012-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-12)]. (pol.).
- ↑ Mariusz: Najstarsza w Europie elektrownia wodna » Soszyca. [w:] Zabytki w Polsce » Budowle hydrotechniczne [on-line]. zabytki.ocalicodzapomnienia.eu, 2009-08-24. [dostęp 2012-08-11]. (pol.).
- ↑ a b tabliczka znamionowa turbiny
- ↑ tabliczka znamionowa prądnicy
- ↑ a b tabliczka znamionowa wzbudnicy
- ↑ na ssi.slupsk.pl. [dostęp 2012-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-16)].
