Gola Dzierżoniowska
50°44′19″N 16°47′36″E/50,738611 16,793333| wieś | |
 Zamek w Goli Dzierżoniowskiej z II poł. XVI w. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo | |
| Liczba ludności (III 2011) |
133[2] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
58-217[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DDZ |
| SIMC |
0853903 |
Położenie na mapie gminy Niemcza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu dzierżoniowskiego  | |
| 50°44′19″N 16°47′36″E/50,738611 16,793333[1]
| |
Gola Dzierżoniowska (do 1 stycznia 2002 nosiła nazwę Gola[4], niem. Guhlau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie dzierżoniowskim, w gminie Niemcza, między Wzgórzami Krzyżowymi a Gumińskimi.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt[5]:
- zespół zamkowy z XVI-XIX w.:
- Zamek w Goli Dzierżoniowskiej – wybudowany w 1580 roku z portalem i dekoracjami sgraffitowymi elewacji
- park.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Średniowiecze[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy miejscowość wspomniana jest jako "Gola" w 1210 roku - tu wolni kmiecie płacą czynsz klasztorowi w Kamieńcu. Jednak już w połowie XIV wieku wieś jest własnością rycerską. W dokumencie z 1350 roku występuje "Cunadi de Poranicz domini ville Gola" - Konrad z Poranicz pan wsi Gola. W 1536 roku lasy dobra Gola nadane zostały kościołowi pod wezwaniem Św. Jerzego w Niemczy. Kolejnym właścicielem wsi jest Leonard von Rohnau, który wznosi w roku 1580 dwór na miejscu wcześniejszej budowli.
XVII-XVIII wiek[edytuj | edytuj kod]
W latach 1600-1610 następuje rozbudowa dworu. W 1611 roku znanym właścicielem miejscowych dóbr jest Dietrich von Ronau starosta świdnicko-jaworski, już jednak w roku 1626 wymienia się jako właściciela Georga von Ronau. Obok dworu działają stawy rybne. W 1668 roku miejscowe dobra przyjmuje ród Hentschelów a w początku XVIII wieku - Seidlitzowie. W XVIII wieku powstaje też regularny ogród dworski na wschód od dworu.
XIX wiek[edytuj | edytuj kod]
W tym okresie majątek dostaje się w ręce rodu Prittwitz und Gaffron. Stawy tracą w wieku XIX znaczenie utylitarne i stają się częścią założenia krajobrazowego. W roku 1845 wymienia się we wsi zamek, folwark z młynem, browarem i gorzelnią. Wtedy też do Goli należy kolonia "Johannisthal" oraz leśnictwo[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34348
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 321 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 14 grudnia 2001 r. w sprawie ustalenia i zmiany urzędowych nazw niektórych miejscowości w województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, lubelskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, opolskim, podkarpackim, podlaskim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim, wielkopolskim i zachodniopomorskim oraz obiektów fizjograficznych w województwach lubelskim i lubuskim. (Dz.U. z 2001 r. nr 153, poz. 1772)
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 13. [dostęp 2012-08-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Eysymontt Rafał, Wytyczne konserwatorskie do planu zagospodarowania przestrzennego gminy Niemczy, Wrocław, kwiecień 1993
- Siedziba gminy: Niemcza
