Józef Sztembartt
| |
 porucznik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 listopada 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 października 1936 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914-1916 i 1920 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki | |
| Stanowiska | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
administrator majątku |
| Odznaczenia | |
  
| |
Józef Sztembartt lub Sztembarth[a] herbu Godziemba[4] (ur. 6 listopada 1892 w Wysokiej Wielkiej[4], zm. 5 października 1936 w Bodzechowie) – podoficer Legionów Polskich, porucznik kawalerii Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 6 listopada 1892 w majątku Wysoka Duża, w ówczesnym powiecie kutnowskim guberni warszawskiej, w rodzinie Jakuba i Jadwigi z Niemiryczów[5][4]. Uczęszczał do Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie w którym ukończył 8 klas, a następnie pobierał nauki w Wyższej Szkole Rolniczej w Warszawie. W sierpniu 1914 pojechał do majątku Wadów znajdującym się koło Krakowa na praktykę rolną[6].
5 sierpnia 1914 wstąpił w szeregi Legionów Polskich i został przydzielony do 2 szwadronu jazdy. W jego szeregach wziął udział w walkach w Karpatach i na Wołyniu[6]. 13 czerwca 1915 podczas wykonywania szarży pod Rokitną został ciężko ranny[7]. Za udział w tej bitwie został wyróżniony nadaniem Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari[8]. Po wyleczeniu rozpoczął służbę w 5 szwadronie 1 pułku ułanów. W związku ze złym stanem zdrowia w 1916 został przeniesiony do rezerwy. Dwa lata później ukończył studia agrotechniczne.
W 1920 podczas trwającej wojny polsko-bolszewickiej walczył na stanowisku oficera ordynansowego dowódcy 2 Dywizji Jazdy[6]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 605. lokatą w korpusie oficerów rezerwy jazdy (od 1924 kawalerii). Był wówczas przydzielony w rezerwie do 8 pułku strzelców konnych w Chełmnie[9][1][2]. W 1934 pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Ostrowiec. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr X. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[10].
Po demobilizacji w majątku Bodzechów położonym koło Opatowa pracował jako jego administrator. Również w Bodzechowie był społecznie naczelnikiem Ochotniczej Straży Ogniowej. Zmarł 5 października 1936 w majątku Bodzechów[4][11]. Tego samego dnia zmarła jego matka Jadwiga z Niemiryczów Godziemba-Sztembarttowa, wdowa po ś.p. Jakubie, była właścicielka majątku Wysoka Wielka Ziemi Kutnowskiej[4]. 9 października 1936 razem z matką został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[4].
Był żonaty z Augustyną z Luzińskich, z którą miał syna Henryka (ur. 1922) i córkę Marię (ur. 1932)[12][11].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5487 – 17 maja 1922[13][5][6]
- Krzyż Niepodległości – 9 listopada 1933 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[14][11]
- Krzyż Walecznych[15][11]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 669, 705.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 593, 627.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 270, 1039.
- ↑ a b c d e f Nekrologi ↓.
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ a b c d Polak (red.) 1993 ↓, s. 208.
- ↑ II Lista strat 1915 ↓, s. 31, jako sekcyjny Józef Sztembarth.
- ↑ Mniszek i Rudnicki 1929 ↓, s. 11, 37.
- ↑ Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 290, tu jako Józef Sztenbarth.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 270, 1039, tu podano, że urodził się 26 listopada 1892.
- ↑ a b c d Polak (red.) 1993 ↓, s. 209.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 5.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923 roku, s. 34.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276, jako Józef Sztembarth.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Sztembartt Józef. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.53-4450 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-04-21].
- Lista strat Legionu Polskiego od 1 maja do 1 lipca 1915. Piotrków: Centralny Oddział Ewidencyjny Departamentu Wojskowego NKN, 1915-08-01.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Adam Mniszek, Klemens Rudnicki: Zarys historji wojennej 2-go pułku szwoleżerów rokitniańskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Nekrologi. „Kurier Warszawski”. 275, s. 8, 1936-10-07. Warszawa.
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Oficerowie 8 Pułku Strzelców Konnych (II RP)
- Podoficerowie kawalerii Legionów Polskich
- Porucznicy kawalerii II Rzeczypospolitej
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1936