Kazimira (roślina)
 Kazimira jadalna | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
kazimira |
| Nazwa systematyczna | |
| Casimiroa La Llave in La Llave et Lexarza Nov. Veg. Descr. 2: 2. 1825[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
C. edulis La Llave[3] | |
Kazimira (Casimiroa La Llave) – rodzaj roślin należący do rodziny rutowatych. Obejmuje 10 gatunków[4][5]. Rosną one w południowej części Ameryki Północnej, od Teksasu na północy[4] po Kostarykę na południu[6]. Występują zwykle na terenach wyżej położonych[4].
Znaczenie użytkowe ma kazimira jadalna uprawiana jako drzewo owocowe. Jej owoce, przypominające niedojrzałe jabłko[7] mają słodko-kwaśny smak i służą jako dodatek do deserów, do aromatyzowania napojów mlecznych i lodów[4]. Spożyte w znacznych ilościach mają ułatwiać zasypianie. Zawierają glukozyd, któremu przypisywane jest działania uspokajające i nasenne[7].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Liście
- Skrętoległe, zrzucane w porze suchej, ale też należą tu rośliny wiecznie zielone naprzeciwległe. Blaszka liściowa dłoniasto złożona, zwykle z 3–5 listkami (rzadko z pojedynczym listkiem lub większą ich liczbą – do 8)[7][6].
- Kwiaty
- Pojedyncze lub (częściej) zebrane w wyrastające w kątach liści oraz na szczytach pędów wiechowate kwiatostany. Kwiaty obupłciowe lub jednopłciowe. Działek kielicha zrośniętych u nasady jest od czterech do sześciu. Płatki korony w liczbie pięciu, rzadko czterech, mają barwę białą. Pręcików jest pięć. Ich nitki są obłe a pylniki sercowate. U ich podstawy znajduje się dysk miodnikowy. Zalążnia jest górna, ale zanurzona w dysku[7], składa się z jednej do pięciu komór[6], w każdej rozwija się pojedynczy zalążek. Szyjka słupka jest krótka[7], zwieńczona główkowatym znamieniem[6].
- Owoce
- Przypominające jabłka jagody lub pestkowce. Zawierają zwykle od dwóch do pięciu jednonasiennych pestek[7].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj z rodziny rutowatych Rutaceae, w której obrębie klasyfikowany jest do podrodziny Amyridoideae Arnott[2].
- Wykaz gatunków[5]
- Casimiroa calderoniae F.Chiang & Medrano
- Casimiroa dura A.Pool & Coronado
- Casimiroa edulis La Llave – kazimira jadalna
- Casimiroa emarginata Standl. & Steyerm.
- Casimiroa greggii (S.Watson) F.Chiang
- Casimiroa microcarpa Lundell
- Casimiroa pringlei (S.Watson) Engl.
- Casimiroa pubescens Ramírez
- Casimiroa tetrameria Millsp.
- Casimiroa watsonii Engl.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-12-16] (ang.).
- ↑ a b Casimiroa. [w:] ing [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-12-16].
- ↑ a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 170, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
- ↑ a b Casimiroa La Llave. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2019-12-16].
- ↑ a b c d e Fernando Chiang, A. Pool: Casimiroa La Llave & Lex.. [w:] Flora de Nicaragua [on-line]. Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2019-12-16].
- ↑ a b c d e f g K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. X. Flowering Plants. Eudicots. Heidelberg, Dordrecht, London, New York: Springer-Verlag, 2011, s. 341. ISBN 978-3-642-14397-7.