Kościół św. Katarzyny w Wielkim Czystym

Kościół świętej Katarzyny

438 z 25.05.1984
kościół parafialny
widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miejscowość	Wielkie Czyste
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
parafia	św. Katarzyny w Wielkim Czystym
Wezwanie	św. Katarzyny
Wspomnienie liturgiczne	25 listopada
Historia Data zakończenia budowy XIII wiek Data zniszczenia • przez 1914 pożar Data odbudowy 1925
Dane świątyni Styl gotycki Świątynia • materiał bud. • cegła Ołtarz • liczba ołtarzy 3 Liczba naw 1
Położenie na mapie gminy Stolno Kościół świętej Katarzyny
Położenie na mapie Polski Kościół świętej Katarzyny
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Kościół świętej Katarzyny
Położenie na mapie powiatu chełmińskiego Kościół świętej Katarzyny
53°17′23,869″N 18°30′21,035″E

Kościół świętej Katarzyny w Wielkim Czystym – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Chełmno diecezji toruńskiej).

Jest to świątynia wzniesiona w trzeciej ćwierci XIII wieku, a następnie została rozbudowana lub odnowiona w pierwszej ćwierci XIV wieku. Wnętrze zostało przekształcone w 1546 roku razem z nastaniem reformacji. Kolejne renowacje zostały przeprowadzone w 1615 roku oraz w 1657 po ograbieniu przez Szwedów. W 1877 roku budowla została odrestaurowana w stylu neogotyckim, kiedy to między innymi zostały powiększone otwory okienne. Wnętrze świątyni zostało wypalone w 1914 roku, a jej odbudowa została wykonana w 1925 roku. Rozbudowana została wtedy o prezbiterium i zakrystię.

Budowla znajduje się na małym wzniesieniu, pomiędzy dwoma połączonymi strugą jeziorami. Wybudowana została z przyciosanych kamieni polnych układanych w warstwy, z użyciem granitu łamanego i gruzu ceglanego, nadbudowanego cegłą. Oryginalnie składała się z prostokątnego w planie, salowego korpusu nawowego oraz ze smukłej czworokątnej wieży od strony zachodniej, częściowo wtopionej w nawę. Od strony południowej w XV lub XVI wieku została dobudowana prostokątna kruchta.

Mury świątyni od zewnątrz zostały wzmocnione dwuskokowymi szkarpami, natomiast elewacja wschodnia została ozdobiona szczytem, w strefie dolnej gotyckim z około 1310 roku z dwiema ostrołukowymi blendami i parą sterczyn. Górna część w 1546 roku została przekształcona w schodkową z pięcioma blendami zamkniętymi półkoliście. Wieża została ozdobiona na zachodniej fasadzie ostrołukowym portalem, dwuuskokowym, ceglanym i sfazowanym. Powyżej niego fryzy opaskowe wydzieliły dwie kondygnacje, a w każdej z nich dwie strefy. Ściany każdej kondygnacji zostały rozczłonkowane trójkami ostrołukowych blend, z których środkowe zostały przeprute na okna.