Kościół św. Stanisława w Świątnikach Górnych
 A-594 z dnia 25.11.1988[1]
| |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 kościół św. Stanisława w Świątnikach Górnych | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie |
Świętego bp. Stanisława i Świętej Jadwigi | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Świątników Górnych  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu krakowskiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Świątniki Górne  | |||||||||||||||||
 49°56′03,6″N 19°57′07,4″E/49,934333 19,952056
| |||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||
Kościół św. Stanisława – rzymskokatolicki kościół parafialny w mieście Świątniki Górne, w województwie małopolskim. Mieści się przy ulicy księdza Stanisława Koniecznego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Z dniem 17 maja 1846 r. Konsystorz Tarnowski ustanowił w Świątnikach Górnych kapelanię lokalną, niezależną od parafii w Mogilanach. Pierwszym kapelanem wybranym na drodze konkursu był ks. Józef Nowakowski. Prace nad budową kościoła rozpoczęły się 9 czerwca 1846 roku. Dnia 3 września 1847 r. został wmurowany kamień węgielny poświęcony przez księdza Stanisława Osuchowskiego, dziekana wielickiego i proboszcza parafii w Bieżanowie. W 1855 r. został przywieziony dzwon zakupiony przez kupców świątnickich na Węgrzech. Poświęcenie świątyni i pierwsze nabożeństwo miało miejsce w dniu 8 grudnia 1856 r. - mszę odprawił ks. Osuchowski, a kazanie wygłosił ks. Kompreda. 27 czerwca 1858 r. został konsekrowany ołtarz główny podczas wizytacji ks. Józefa Alojzego Pukalskiego, biskupa tarnowskiego. Podczas konsekracji umieszczone zostały w ołtarzu relikwie świętych Fortunata i Felicyta. Nadano patrona w postaci św. Stanisława, biskupa i męczennika. Od roku 1880 kapelania powróciła do archidiecezji krakowskiej.
Kapelania lokalna istniała w Świątnikach do roku 1888, kiedy to zarządzeniem cesarza Franciszka Józefa I niektóre kapelanie zostały przekształcone w parafię[2]. W tym samym czasie do kościoła trafił prywatny neogotycki ołtarzyk po ks. Karolu Telidze, wykonany z przyciemnianego dębu. Około roku 1905 świątnicy wawelscy przywieźli dwa marmurowe ołtarze dłuta Francesco Placidiego w stylu barokowym, usunięte z katedry krakowskiej podczas jej generalnej renowacji.
Podczas I wojny światowej wojska austriackie zarekwirowały dzwony kościelne: większy 350 kg w 1915 roku i mniejszy 185 kg płacąc ekwiwalent odpowiednio 1400 i 692 koron. Po wojnie zakupiono ze składek parafian nowe dzwony: „Józef” ważący 185 kg i „Jan Ewangelista” ważący 100 kg, które zostały poświęcone uroczyście 1 września 1921 przez ks. Anatola Nowaka, biskupa sufragana krakowskiego. Dzwony te w 1943 roku zabrały wojska niemieckie, udało się jedynie zachować XVIII-wieczną sygnaturkę, gdyż w jej miejsce umieszczono dzwon szkolny.
W latach 1925-1927 trwał generalny remont kościoła zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Podniesiono wieże kościelne o 3.5 metra i zmieniono pokrycie dachowe. Wykonano nową polichromię i witraż autorstwa i projektu Mieczysława Różańskiego.
W latach 1983-1984 został przeprowadzony kolejny remont kościoła: nowa polichromia wykonana przez malarza Zygmunta Wiglusza, odnowienie ołtarza głównego, wymiana ławek i konfesjonałów (zniszczone zostały konfesjonały wawelskie), nowe pokrycie dachowe i nowe zegary na wieżach. Ustanowiono drugiego patrona w osobie królowej Jadwigi.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-07-18].
- ↑ Jerzy Czerwiński, Od kapelanii do parafii czyli historia duszpasterstwa w Świątnikach Górnych, 2011
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jerzy Czerwiński, Od kapelanii do parafii czyli historia duszpasterstwa w Świątnikach Górnych
- Jerzy Czerwiński, Kościół świątnicki i dzieje parafii w starych fotografiach
- Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem św. Stanisława BM w Świątnikach Górnych
- Wirtualna wycieczka po kościele parafialnym w Świątnikach Górnych