Kompleks archeologiczny w Pleśnisku
Kompleks archeologiczny w Pleśnisku – grupa stanowisk archeologicznych położonych w pobliżu późniejszego chutoru Pleśnisko[1] (obecnie teren miejscowości Podhorce, rejon złoczowski, obwód lwowski), u źródeł rzeki Bużek Oleski[2].
Informacje[edytuj | edytuj kod]
W 1810 r. pierwsze badania kompleksu zostały przeprowadzone przez księdza Warłaama Kompanewycza i miejscowego urzędnika Hejslera. Kolejne badania prowadzili tu archeolodzy: Teodor Nieczuja-Ziemięcki (1881–1883), Karol Hadaczek (1905, 1907), Jarosław Pasternak (1940), Iwan Starczuk (1946–1949), Wołodymyr Honczarów (1953), Mychajło Kuczera (1954), Roman Bahrij (1970–1972, 1983), Mykoła Peleszczyszyn i Roman Chajka (1980). Mychajło Fyłypczuk (1990, 1993, 1998–2004, 2007–2016) i Andrij Fyłypczuk (2015-2022) odkryli pozostałości dziesiątków domów mieszkalnych, setki pochówków chrześcijańskich, wareskie kurhany, struktury obronne i pogańskie miejsce kultu na terenie, które dziś nosi nazwę Olenyn Park[2][3].
Główne zabytki kompleksu archeologicznego:
- Dawne słowiańskie centrum kultowe z końca VII–X wieku[4]
- Słowiańskie grodzisko z VIII–X wieku[5]
- Średniowieczne grodzisko Rusi Kijowskiej XI–XIII w. (latopisowy Plisneśk, po raz pierwszy wspomniany na piśmie w 1118 r. w kronice, a następnie w „Słowie o wyprawie Igora”). Było częścią księstwa halickiego i księstwa halicko-wołyńskiego. Zostało zniszczony w 1241 r. w wyniku najazdu Mongołów, a obecnie na jego miejscu znajduje się chutor o tej samej nazwie. Terytorium osady jest zabytkiem archeologicznym o znaczeniu krajowym)[2][6][7][8]
- Cmentarzysko kurhanowe z IX – początku XII wieku (obecnie zabytek archeologiczny o znaczeniu krajowym)[9][8]
- Kompleks klasztoru Podhorce (Pleśnisko) Zakonu Świętego Bazylego Wielkiego[2][10]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Grzegorz Rąkowski, Ziemia Lwowska. Przewodnik po Ukrainie Zachodniej. Część III, Rewasz, Pruszków 2007, ISBN 978-83-89188-66-3, s. 313
- ↑ a b c d Филипчук М. А. Пліснеськ // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України, Київ : Наукова думка, 2011, Т. 8 : Па — Прик, s. 274. : іл., ISBN 978-966-00-1142-7.
- ↑ Филипчук 2018 ↓, s. 7.
- ↑ Филипчук 2018 ↓, s. 9.
- ↑ Филипчук 2018 ↓, s. 10.
- ↑ Филипчук 2018 ↓, s. 16-20.
- ↑ Я. П. Пліснесько // Енциклопедія українознавства : Словникова частина : [в 11 т.], Наукове товариство імені Шевченка ; гол. ред. проф., д-р Володимир Кубійович, Париж — Нью-Йорк : Молоде життя, 1955—1995, Т. 6, s. 2109-2122.
- ↑ a b Постанова Кабінету Міністрів України від 3 września 2009 № 928 "Про занесення об'єктів культурної спадщини національного значення до Державного реєстру нерухомих пам'яток України".
- ↑ Филипчук 2018 ↓, s. 13.
- ↑ Филипчук 2018 ↓, s. 20.
Źródła[edytuj | edytuj kod]
- Plisnesk. Encyclopedia of Ukraine. (ang.).
- М. А. Филипчук: Давній Пліснеськ: історія та міфи. Lwów: 2018, s. 56, seria: Studia historia. (ukr.).