Komunikacja miejska w Jaworze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komunikacja miejska w Jaworze
autobus
Ilustracja
Przystanek autobusowy wyposażony w znak z logotypem Jaworskiej Komunikacji Miejskiej.
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Jawor

Organizator

Urząd Miasta Jawora

Operator

„Inwestycje” Jawor

Liczba linii

1

Lata funkcjonowania

od 2017

Infrastruktura
Długość sieci

19 km

Tabor
Liczba pojazdów

2

Strona internetowa

Komunikacja miejska w Jaworze — system transportu miejskiego w Jaworze, organizowanego przez gminę miejską, funkcjonujący od 20 grudnia 2017 r. Operatorem jest spółka komunalna „Inwestycje“. Przejazdy są nieodpłatne.

Wcześniej, w latach 1979—2005 Jawor obsługiwały autobusy miejskie WPK i MPK Legnica, a w latach 1991—1998 istniała uzupełniająca linia miejska PKS. Przez kolejne 20 lat po mieście kursowali prywatni przewoźnicy drogowi.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Linia „14”[edytuj | edytuj kod]

Po utworzeniu województwa legnickiego przemieszczanie się po Jaworze umożliwiały autobusy Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego z Legnicy (WPK)[1][2][3]. Linia nr „14” łącząca Jawor z ówczesną stolicą województwa została uruchomiona 7 października 1979 roku[4]. Trasa łączyła funkcję połączenia międzymiastowego oraz komunikacji miejskiej[1][5][2]. Według rozkładów jazdy sprzed likwidacji, w Jaworze funkcjonowało 14 przystanków, rozlokowanych wzdłuż ulic: Cukrowniczej, Starojaworskiej, Wrocławskiej, Rapackiego, Fryderyka Chopina i na Podzamczu[5].

Po podziale i komunalizacji WPK w 1996 roku, wynikającej z transformacji ustrojowej i przekazania odpowiedzialności za lokalny transport zbiorowy samorządom gminnym, obsługę połączenia przejęło na zasadach komercyjnych Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Legnicy. Finansowanie linii „14” przejęło od wojewody legnickiego miasto Jawor[1][3].

Pod koniec 2005 roku gmina nie zgodziła się na podwyżkę opłat za usługi MPK Legnica, skutkiem czego od 1 stycznia 2006 roku popularna wśród mieszkańców linia „14” została zastąpiona połączeniami spółki PKS „Trans-Pol”[2][3].

Na skutek ograniczenia częstotliwości kursów na linii „14” w 1990 roku autobusy rano wyjeżdżały z Jawora do Legnicy, a w godzinach wczesnopopołudniowych wracały z Legnicy do Jawora, co nie zaspokajało potrzeb wewnątrz Jawora w godzinach porannego szczytu przewozowego[6]. Zaistniała wówczas potrzeba usprawnienia dojazdów młodzieży szkolnej oraz pracowników dużych jaworskich zakładów produkcyjnych (Pollena, „Kuźnia Jawor”) z oddalonego o 8 kilometrów od centrum Starego Jawora i pobliskiego osiedla Fabrycznego[6].

Jaworska Komunikacja Miejska PKS[edytuj | edytuj kod]

Bilet Jaworskiej Komunikacji Miejskiej z lat 90. XX w.

Od początku stycznia 1991 roku Zarząd Miasta Jawora zlecił placówce terenowej Państwowej Komunikacji Samochodowej w Jaworze kursy ze Starego Jawora do centrum miasta po godzinie 7:00 (2 kursy) i z powrotem po godzinie 14:00 (również 2 kursy)[6][7]. Wydatek budżetowy za zlecenie transportu dla PKS wynosił początkowo 15 milionów starych złotych rocznie[7]. W tabelarycznych rozkładach jazdy wywieszonych na wszystkich przystankach publikowano ramowy rozkład czterech ponumerowanych kursów, o zróżnicowanej trasie, w zależności od pory[6]. Każdy z kursów realizował trasę analogiczną do linii „14”, z dodatkowymi wjazdami na osiedle Słowiańskie, Fabryczne, przed Kuźnię i w okolice szpitala[6]. Komunikacja była obsługiwana autobusem Autosan H9-21[6]. Na przystankach ustawiono znaki z logotypem komunikacji miejskiej[6]. Przejazdy były biletowane, a w autobusie był obecny konduktor[6].

W pierwszym roku funkcjonowania z Jaworskiej Komunikacji Miejskiej skorzystało 40 174 osób, w roku 1992 - 41 739 osób[7]. W kolejnych latach przewożono przeciętnie 50 000 pasażerów rocznie[8]. Siatka kursów komunikacji miejskiej PKS w latach 1995-1996 obejmowała: osiedla Słowiańskie, Przyrzecze i Piastowskie; ulice Rapackiego, Wrocławską, Armii Krajowej, Kościuszki i Chopina w śródmieściu; ulice Kuźniczą i Wiejską na Zatorzu oraz ul. Mickiewicza do ulic Norwida i Sienkiewicza na Zanysiu[8].

Jaworska Komunikacja Miejska funkcjonowała w niezmienionym kształcie (tabor, częstotliwość) do końca kadencji samorządowej 1994-1998[8].

Linia komercyjna[edytuj | edytuj kod]

Po rezygnacji samorządu z wykupu kursów w PKS, przewozy między Starym Jaworem a Podzamczem w latach 1998-2015 podejmowali kolejni prywatni przewoźnicy[9][10][11].

Autobus kursował co godzinę, od godziny 7:00 do 17:00. Połączenie było realizowane tylko w dni robocze. Przez lata na linii kursowały kolejno: Jelcz L11, Autosan H9-21, następnie mikrobusy, należące do różnych przewoźników[9][10][11].

W okresie przerwy w funkcjonowaniu komercyjnych przewoźników na linii miejskiej, w październiku 2010 r. przejściowo komunikację miejską w Jaworze ponownie obsługiwały autobusy spółki PKS „Trans-Pol”[11][12].

Komunalna komunikacja miejska[edytuj | edytuj kod]

Przyczyny powstania[edytuj | edytuj kod]

Po rezygnacji przewoźnika, który jako ostatni obsługiwał mikrobusem relację Podzamcze – Stary Jawor w styczniu 2015 roku, mieszkańcy ulicy Starojaworskiej za pośrednictwem interpelacji radnych uskarżali się na dotkliwy brak komunikacji z centrum[13][14][15]. Zgłoszenia mieszkańców i wzmagająca się kongestia skłoniła urząd miasta do oceny zasadności uruchomienia pierwszej w historii miasta komunalnej komunikacji miejskiej o charakterze publicznego transportu zbiorowego[16][17][18].

Na przyspieszenie prac nad komunikacją miejską miał wpływ wybór Starego Jawora na lokalizację fabryki Daimler AG w podstrefie Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej utworzonej w sąsiedztwie budowanej drogi ekspresowej S3, nieopodal zamkniętej w 2004 roku cukrowni[18].

Próba pozyskania taboru elektrycznego[edytuj | edytuj kod]

Władze miejskie zamierzały uruchomić komunikację w oparciu o elektrobusy ze wsparciem finansowym Unii Europejskiej[19]. 20 lutego 2017 roku samorządowcy byli w gronie 41 sygnatariuszy listu intencyjnego podpisanego z Ministerstwem Rozwoju w sprawie partycypacji w programie rozwoju elektromobilności w Polsce[19]. Jawor zamierzał pozyskać w ramach programu cztery autobusy klasy MINI lub MIDI i przeznaczyć je do obsługi miasta oraz połączeń z sąsiednimi gminami[19].

Na początku lutego 2018 r. Jawor nie znalazł się wśród 26 beneficjentów programu – dofinansowanie otrzymały gminy z funkcjonującym transportem publicznym[20][21].

Analizy i testy[edytuj | edytuj kod]

Uruchomienie komunikacji miejskiej w Jaworze poprzedziła analiza ekonomiczna[16].

W niedzielę, 18 czerwca 2017 roku podczas dorocznego jaworskiego festynu „Dni Jawora” przeprowadzono testy drogowe przyszłej komunikacji[22]. Na trasie dawnej linii „14” przedłużonej do ośrodka wypoczynkowego Jawornik, gdzie odbywał się festyn, zaplanowano 6 par kursów[23]. Połączenie testowe obsługiwał autobus demonstracyjny Mercedes-Benz Conecto LF[23].

Wybór operatora[edytuj | edytuj kod]

Początkowo, w styczniu 2015 roku urzędnicy zastanawiali się między zleceniem komunikacji na zewnątrz, a powierzeniem jej spółce komunalnej[13]. Finalnie, rolę operatora publicznego transportu zbiorowego powierzono bezpośrednio będącej własnością miasta spółce „Inwestycje”, odpowiedzialnej za gospodarkę komunalną[16][24].

Podczas sesji rady miasta poświęconej uruchomieniu komunikacji miejskiej zapowiedziano, że w miarę rozwoju systemu ze spółki „Inwestycje” zostanie wyodrębnione Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne[25].

Rozporządzenie Unii Europejskiej w sprawie pomocy publicznej (1370/2007) nakłada na organizatorów obowiązek obwieszczenia na rok przed bezpośrednim powierzeniem przewozów takiego zamiaru[16]. Warunkiem odstępstwa, z którego skorzystał Jawor, jest zawarcie umowy na przewozy o wymiarze mniejszym niż 50 000 kilometrów rocznie[16]. Bezpośredni wybór operatora bez uprzedniego ogłoszenia ograniczył możliwość swobodnego zaprojektowania sieci połączeń[17].

W pierwszej kolejności przygotowano uruchomienie linii nr „1”, łączącej osiedla najdalej położonych od centrum – Starego Jawora i rejonu ulicy Reymonta – ze szkołami, zakładami pracy, placówkami służby zdrowia i dworcem kolejowym[16].

Kwestie finansowe[edytuj | edytuj kod]

Ze względów społecznych postanowiono, że podobnie jak wcześniej uczyniono w Lubinie i Polkowicach, również w Jaworze przejazdy komunikacją miejską będą dla pasażerów bezpłatne[20].

Analiza przedwdrożeniowa wykazała, że przy możliwych do osiągnięcia wpływach z tytułu sprzedaży biletów, szacowanych na 15 000 złotych rocznie, koszt dystrybucji i kontroli biletów oraz instalacji kasowników przewyższyłby uzyskiwane wpływy[25]. Decyzję o zniesieniu odpłatności za przejazdy komunikacji miejskiej w Jaworze podjęła rada miejska podczas sesji 2 października 2018 r[26]. Za uruchomieniem przewozów i rezygnacją z pobierania opłat za przejazd było 18 spośród 20 radnych, natomiast dwoje radnych wstrzymało się od głosu[26].

Na etapie planowania oszacowano, że roczne funkcjonowanie komunikacji miejskiej obciąży budżet gminy wydatkiem 400 tysięcy złotych, z zastrzeżeniem, że kwota ta może wzrosnąć o 20%[25][17].

Przetarg na dostawę taboru[edytuj | edytuj kod]

14 listopada 2017 roku spółka „Inwestycje” ogłosiła przetarg nieograniczony na zakup wraz z dostawą do siedziby Zamawiającego 2 sztuk używanych, niskopodłogowych autobusów miejskich[27]. Spółka wymagała dostarczenia dwóch używanych autobusów niskopodłogowych jednej marki, wyprodukowanych w roku 2007 bądź nowszych, o długości od 10 do 12,5 m i napędzie spalinowym silnikami spełniającymi europejską normę emisji spalin EURO 4[27]. Początkowo wymagano udzielenia miesięcznej gwarancji, odstępując od tego wymogu po odwołaniu oferenta od zapisów SIWZ[27].

Spółka wymagała dostarczenia pojazdów do Jawora w terminie nie późniejszym niż 14 dni od rozstrzygnięcia postępowania[27]. Kryterium ceny otrzymało wagę 60% punktów możliwych do zdobycia, a kryterium terminu dostawy – pozostałe 40%[27].

Zamówienie udzielono spółce MAN Trucks & Bus Polska Sp. z o.o. z Wolicy, która złożyła jedyną ofertę w postępowaniu, otrzymując 75 punktów na 100 możliwych za złożoną ofertę[27]. Wyboru dostawcy dokonano 5 grudnia 2017 r[27].

Zatrudnienie pracowników[edytuj | edytuj kod]

Na potrzeby obsługi komunikacji miejskiej, spółka „Inwestycje” zatrudniła przed rozpoczęciem przewozów 2 doświadczonych kierowców[17].

Uruchomienie przewozów[edytuj | edytuj kod]

Jaworską Komunikację Miejską w nowej formule uruchomiono 19 grudnia 2017 roku[18][17]. Na Rynku, przed ratuszem zorganizowany został happening inauguracyjny z udziałem burmistrza, służb mundurowych, słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku i dzieci[17]. Autobusy poświęcił duchowny rzymskokatolicki[17].

Regularne przewozy rozpoczęto 20 grudnia 2017[18].

Trasy[edytuj | edytuj kod]

Przewozy uruchomiono na jednej, oznaczonej numerem „1” linii o długości 8,9 km między Starym Jaworem a ulicą Reymonta[16][25]. Podobnie jak komunikacja miejska z lat 90., w godzinach dowozów do zakładów i szkół autobus realizuje kursy w głąb osiedli[24]. Częstotliwość kursowania jest wyższa niż w latach dziewięćdziesiątych – zaplanowano od początku osiem kursów w dni robocze oraz dwa w dni wolne od pracy[16].

Od 16 października 2018 r. uruchomiono dodatkowy, dziewiąty kurs w dni robocze w godzinach porannych[24].

Perspektywy[edytuj | edytuj kod]

Jeszcze podczas happeningu inauguracyjnego jaworskiej komunikacji w roku 2017 poinformowano o pracach nad linią nr „2”[17]. Trasa ma połączyć osiedle Metalowców, szpital i zakłady „Kuźnia Jawor” z podstrefą Legnickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Starym Jaworze[17].

Podczas inauguracji burmistrz Jawora zadeklarował możliwość rozszerzenia transportu komunalnego na okoliczne gminy (Jawor otaczają: Męcinka, Mściwojów, Paszowice i Wądroże Wielkie), w przypadku zainteresowania partycypacją w systemie ze strony samorządów[17].

Do takiej współpracy potencjalnie gotowy jest powiat jaworski, który już 7 grudnia 2015 roku opublikował w Biuletynie Informacji Publicznej wymagane prawem Ogłoszenie o zamiarze przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia na świadczenie usług w zakresie publicznego transportu drogowego[28]. W ogłoszeniu powiat zadeklarował, że wybierze operatora połączeń w trybie przewidzianym przez Prawo zamówień publicznych[28].

Tabor[edytuj | edytuj kod]

Do obsługi połączeń zakupiono dwa używane autobusy niskopodłogowe klasy MIDI, typu MAN NM243 (A66) z 2007 roku o pojemności 66 miejsc, w tym 29 siedzących każdy[18]. Pojazdy dostarczył polski dystrubutor producenta, po uprzednio wygranym przetargu i odnowieniu pojazdów, za łączną kwotę 371 460 zł brutto[27].

Każdy z autobusów w momencie dostarczenia posiadał udokumentowany przebieg ok. 590 000 km[27].

Typ autobusu Rok produkcji przewóz osób na wózkach  Liczba
MAN NM243.2 2011 przewóz osób na wózkach  2
Wszystkie pojazdy 2
Udział autobusów niskowejściowych we flocie 100%

Perspektywy[edytuj | edytuj kod]

Jaworski Urząd Miasta zadeklarował podjęcie kolejnych prób pozyskania środków z funduszy pomocowych Unii Europejskiej na zakup kolejnych, fabrycznie nowych pojazdów dla komunikacji[20].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne sp. z o.o. w Legnicy: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne sp. z o.o. w Legnicy - rys historyczny. Przewoźnik wojewódzki.. [w:] mpk.legnica.pl [on-line]. [dostęp 2017-12-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-07)]. (pol.).
  2. a b c Piotr Pacak: Jawor - kalendarium historii miasta. [w:] jawor.pl [on-line]. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  3. a b c Zbigniew Budych, Maciej Wójcicki: Kurs do zajezdni. [w:] Polska Gazeta Wrocławska [on-line]. 2016-01-02. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  4. Rybotycki 1997 ↓, s. 123.
  5. a b MPK Legnica: MPK Legnica: rozkład jazdy linii nr „14” (2003 rok). [dostęp 2018-11-17].
  6. a b c d e f g h Komunikacja miejska w Jaworze. „Gazeta Jaworska”. nr 29, s. 1,4, 1990-12-13. 
  7. a b c Rybotycki 1997 ↓, s. 126.
  8. a b c Rybotycki 2006 ↓, s. 17.
  9. a b Phototrans.eu: Jelcz L11, Jawor. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  10. a b Phototrans.eu: Autosan H9-21, Jawor. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  11. a b c Phototrans.eu: tag „KM Jawor”. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  12. MARG: Jawor: Ruszyła komunikacja miejska PKS. [w:] Polska Gazeta Wrocławska [on-line]. 2010-10-05. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  13. a b Protokół nr V/15 Sesji Rady Miejskiej w Jaworze z dnia 25 lutego 2015 r.. [dostęp 2018-11-18].
  14. Protokół Nr VIII/15 z Sesji Rady Miejskiej w Jaworze odbytej dnia 20 maja 2015 r.. [dostęp 2018-11-18].
  15. Protokół Nr XIII/15 z Sesji Rady Miejskiej w Jaworze odbytej dnia 26 sierpnia 2015 r.. [dostęp 2018-11-18].
  16. a b c d e f g h Andrzej Gniadkowski: Rusza komunikacja publiczna w Jaworze. Będzie bezpłatna.. [w:] Wspólnota [on-line]. Międzykomunalna Spółka Akcyjna MUNICIPIUM, 2017-12-20. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-18)].
  17. a b c d e f g h i j Wystartowała bezpłatna komunikacja!. [w:] jawor24h.pl [on-line]. 2017-12-17. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-18)].
  18. a b c d e Jawor z miejskimi autobusami. Bezpłatnymi i dla wszystkich.. [w:] infobus.pl [on-line]. 2018-01-03. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  19. a b c Dolny Śląsk z e-Busem: Jawor, Lubin, Polkowice i Wrocław. [w:] infobus.pl [on-line]. 2017-03-03. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  20. a b c Andrzej Andrzejewski: Powstaje sieć bezpłatnych autobusów na terenie dawnego województwa legnickiego. [w:] radiowroclaw.pl [on-line]. 2018-01-02. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-06-09)].
  21. NCBiR ogłosił MEGA-przetarg na elektrobusy!. [w:] infobus.pl [on-line]. 2018-01-03. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  22. ZJ: Na Dni Jawora bezpłatnym autobusem. [w:] e-legnickie.pl [on-line]. 2017-06-17. [dostęp 2018-11-18].
  23. a b SAD: Bezpłatny dojazd na Dni Jawora!. [w:] faktyjawor.pl [on-line]. 2017-06-14. [dostęp 2018-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-18)].
  24. a b c Jaworska Komunikacja Miejska. [w:] inwestycje.pl [on-line]. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  25. a b c d Protokół Nr XLI/17 z Sesji Rady Miejskiej w Jaworze odbytej dnia 2 października 2017 r.. [dostęp 2018-11-18].
  26. a b SAD: Komunikacja miejska coraz bliżej mieszkańców. [w:] faktyjawor.pl [on-line]. 2018-10-03. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  27. a b c d e f g h i „Zakup wraz z dostawą do siedziby Zamawiającego 2 sztuk używanych, niskopodłogowych autobusów miejskich”: informacja o wyborze oferty. 2017-12-05. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].
  28. a b Ogłoszenia 2015. [w:] BIP Starostwa Powiatowego Jawor [on-line]. [dostęp 2018-11-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-17)].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]