Kotuń (województwo mazowieckie)
52°10′40″N 22°04′12″E/52,177778 22,070000| wieś | |
 Urząd Gminy w Kotuniu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
25 |
| Kod pocztowy |
08-130[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WSI |
| SIMC |
0676690[5] |
Położenie na mapie gminy Kotuń  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu siedleckiego  | |
| 52°10′40″N 22°04′12″E/52,177778 22,070000[1]
| |
| Strona internetowa | |
Kotuń – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Kotuń[5][6].
Leży w odległości 15 km na zachód od Siedlec i 4 km od międzynarodowej trasy E30 Cork – Omsk.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kotuń. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Kotuń oraz rzymskokatolickiej parafii św. Antoniego Padewskiego.
Dane ogólne[edytuj | edytuj kod]
Kotuń jest siedzibą gminy powiatu siedleckiego, stanowiącego wschodni kraniec województwa mazowieckiego. Miejscowość położona jest w odległości 15 km od Siedlec i 88 km od Warszawy. Gminę przecina linia kolejowa Warszawa – Siedlce – Terespol oraz droga krajowa nr 2 (Świecko – Warszawa – Terespol).
Blisko 2,5-tysięczna miejscowość leży między rzekami Liwiec i Kostrzyń – w obniżeniu węgrowskim, które Wysoczyznę Siedlecką dzieli na dwie części. Przez miejscowość w kierunku zachodnim przepływa mała rzeczka Świdnica, będąca jednym z dopływów Kostrzynia.
Na początku XX wieku przeprowadzono regulację rzeki, tworząc jednocześnie kilkusethektarowy kompleks rybnych stawów hodowlanych należący do właścicieli dóbr ziemskich Broszków: Franciszka Buyno (do 1921 r.), a potem m.in. do Mieczysława Dreckiego (do 1925 r.). Na jego części w 1984 roku utworzono rezerwat ptaków „Stawy Broszkowskie”.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nazwa „Kotuń” wywodzi się z prasłowiańskiej nazwy „kot`” i przyrostka „-uń”. Prasłowiańska nazwa „kot`” oznaczała pomieszczenie dla małych zwierząt, skąd następnie pochodzi staropolskie słowo „kociec” i wreszcie „kojec”. Odkryte na tym terenie urny prochowe i inne znaleziska archeologiczne skłaniają się ku takiej wersją pochodzenia nazwy miejscowości. Nazwa oraz badania archeologiczne prowadzone w miejscowości sugerują, że osadnictwo na tym obszarze istnieje prawdopodobnie już od około 3000 lat.
Nazwa „Kotuń” wymieniona jest w rejestrze poborowym w 1563 roku. W XVI wieku miejscowość leżała w granicach ziemi liwskiej i należała do parafii Niwiczka (obecnie Niwiski) w dystrykcie liwskim, najstarszej w okolicy, bo powstałej jeszcze przed 1480 rokiem. W 1769 roku Kotuń został przyłączony do parafii Żeliszew. Miejscowość i tereny leżące wokół niej po obu stronach rzeki Świdnicy w XIX wieku należały do ziemiańskiej rodziny Chłusowiczów. Czynnikami decydującymi o rozwoju Kotunia była parcelacja dóbr ziemskich Kotuń – własności Adolfa, potem Feliksa Chłusowiczów – oraz budowa w XIX wieku Warszawsko-Terespolskiej Kolei Żelaznej. Budowa kolei i stacji kolejowej spowodowała systematyczny napływ ludności. Na przełomie XIX i XX wieku nazwę stacji kolejowej zmieniono na Broszków. Na taką decyzję wpłynął właściciel ponad 1500-hektarowego majątku ziemskiego Broszków – Franciszek Buyno. Dopiero w 1958 roku, staraniem Gromadzkiej Komisji Oświaty, przywrócono pierwotną nazwę. Dawna wieś Kotuń położona była równolegle do obecnej ulicy Wiejskiej, bliżej rzeki. Starą drogę zlikwidowano w 1938 roku podczas komasacji gruntów. Nowe warunki spowodowały rozbudowę Kotunia w okolicach stacji kolejowej i w efekcie przesunięcie jej centrum.
Inne informacje[edytuj | edytuj kod]
W Kotuniu znajdują się należące do parafii św. Antoniego kościół i cmentarz rzymskokatolicki, a także apteka, szkoła podstawowa oraz Muzeum Pożarnictwa[7]. Ponadto w miejscowości istnieje przystanek kolejowy położony na magistrali kolejowej Moskwa – Berlin. Przez wieś przechodzi droga powiatowa Broszków – Ozorów. W Kotuniu jest źródło, z którego czerpana jest woda mineralna Eden.
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Urząd pocztowy -
Kościół -
Bank Spółdzielczy -
Pomnik ofiar wojny
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 59841
- ↑ Wieś Kotuń w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-02-25], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 523 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu. [dostęp 2016-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-18)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zbigniew Todorski, 75 lat Parafii Rzymsko-Katolickiej p. w. Św. Antoniego Padewskiego w Kotuniu 1922 - 1997, Kotuń 1997.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kotuń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 500.
- Szkoła Podstawowa im. Bohdana Arcta w Kotuniu.. kotun.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-20)].
- Publiczne Przedszkole w Kotuniu.
- Ochotnicza Straż Pożarna w Kotuniu.. kotun.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-23)].
- Strona gminy Kotuń
