Lynx issiodorensis

	Lynx issiodorensis
	(Croizet & Jobert, 1828)
	Okres istnienia: pliocen–plejstocen PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q
	; Fragmenty czaszki Lynx issiodorensis
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Rodzina	kotowate
Podrodzina	koty
Rodzaj	ryś
Gatunek	Lynx issiodorensis
Synonimy
	Felis issiodorensis Croizet & Jobert, 1828; Felis brevirostris Croizet & Jobert, 1828; Felis (Lynx) brevirostris: Viret, 1954; Lynx issiodorensis: Kurtén & Crusafont-Pairó, 1977; Lynx issiodorensis valdarnensis Werdelin, 1981; Felis brevicornis: Bernor, 1986; Caracal issiodorensis: Morales, Soria Mayor, Montoya, Pérez & Salesa, 2003; Lynx issiodorensis: Cuccu, Valenciano, Azanza & DeMiguel, 2022;
	Felis issiodorensis Croizet & Jobert, 1828; Felis brevirostris Croizet & Jobert, 1828; Felis (Lynx) brevirostris: Viret, 1954; Lynx issiodorensis: Kurtén & Crusafont-Pairó, 1977; Lynx issiodorensis valdarnensis Werdelin, 1981; Felis brevicornis: Bernor, 1986; Caracal issiodorensis: Morales, Soria Mayor, Montoya, Pérez & Salesa, 2003; Lynx issiodorensis: Cuccu, Valenciano, Azanza & DeMiguel, 2022;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Lynx issiodorensis – wymarły gatunek drapieżnego, lądowego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w obrębie rodziny kotowatych (Felidae). Występował w pliocenie (od piętra Villafranchian) i plejstocenie (do kromerianu) na północnej półkuli Ziemi, jest też doniesienie o występowaniu gatunku w Południowej Afryce. Najstarsze, plioceńskie znaleziska pochodzą z Afryki. Zdaniem Werdelina (1981) od tego gatunku wywodzą się wszystkie żyjące gatunki rysi.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 1828 francuscy uczeni, paleontolog Jean-Baptiste Croizet i geolog Antoine Claude Gabriel Jobert w publikacji własnego autorstwa poświęconej badaniom nad kopalnymi szczątkami z departamentu Puy-de-Dôme; autorzy umieścili nowo opisany takson w rodzaju Felis, nadając mu epitet gatunkowy issiodorensis^[1]. Miejsce typowe to Étouaires, Perrier, Francja; szczątki datowane są na wczesny plejstocen^[8]. Holotyp to czaszka (sygnatura ZMB Prr 200) ze zbiorów Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie^[8].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Lynx: gr. λυγξ lynx, λυγκος lynkos ‘ryś’^[9].
issiodorensis: Issoire, Francja^[1].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Kombinacja nazw.
↑ Pierwsze użycie obecnej kombinacji nazw.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Felis brevirostris Croizet & Jobert, 1828.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e J.-B. Croizet & A.C.G. Jobert: Recherches sur les ossemens fossiles du departement du Puy-de-Dôme. Paris: chez les principaux libraires, 1828, s. 200. (fr.).
↑ J. Viret. Le lœss à bancs durcis de Saint-Vallier (Drôme), et sa faune de mammifères villafranchiens (avec une analyse granulométrique et une analyse pollinique). „Nouvelles archives du Muséum d'histoire naturelle de Lyon”. 4, s. 70, 1954. (fr.).
↑ B. Kurtén & P.M. Crusafont. Villafranchian carnivores (Mammalia) from La Puebla de Valverde (Teruel, Spain). „Societas scientiarum Fennica”. Commentationes biologicae. 85, s. 33, 1977. (ang.).
↑ L. Werdelin. The evolution of lynxes. „Annales Zoologici Fennici”. 18, s. 54, 1981. (ang.).
↑ R.L. Bernor. Mammalian biostratigraphy, geochronology, and zoogeographic relationships of the Late Miocene Maragheh fauna, Iran. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 6 (1), s. 76, 1986. JSTOR: 4523075. (ang.).
↑ J. Morales, M.D. Soria Mayor, P. Montoya, B. Pérez & M.J. Salesa. Caracal depereti nov. sp. y Felis aff. ilvestris (Felidae, Mammalia) del Plioceno inferior de Layna (Soria, España). „Estudios Geológicos”. 59 (1–4), s. 229, 2003. (hiszp.).
↑ A. Cuccu, A. Valenciano, B. Azanza & D. DeMiguel. A new lynx mandible from the Early Pleistocene of Spain (La Puebla de Valverde, Teruel) and a taxonomical multivariate approach of medium-sized felids. „Historical Biology”. 35 (1), s. 129, 2022. DOI: 10.1080/08912963.2021.2024181. (ang.).
↑ ^a ^b G.D. Koufos: The fossil record of felids (Mammalia: Carnivora: Felidae) in Greece. W: E. Vlachos (red.): Fossil Vertebrates of Greece. Cz. 2: Laurasiatherians, Artiodactyles, Perissodactyles, Carnivorans, and Island Endemics. Cham: Springer, 2022, s. 527. ISBN 978-3-030-68441-9. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 390, 1904. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

L. Werdelin. The evolution of lynxes. „Ann. Zool Fennici”. 18, s. 37–71, 1981. (ang.).

[kn-2] Kombinacja nazw.

[4] Pierwsze użycie obecnej kombinacji nazw.

[7] Niepoprawna późniejsza pisownia Felis brevirostris Croizet & Jobert, 1828.

[cro&job-1] J.-B. Croizet & A.C.G. Jobert: Recherches sur les ossemens fossiles du departement du Puy-de-Dôme. Paris: chez les principaux libraires, 1828, s. 200. (fr.).

[vir-3] J. Viret. Le lœss à bancs durcis de Saint-Vallier (Drôme), et sa faune de mammifères villafranchiens (avec une analyse granulométrique et une analyse pollinique). „Nouvelles archives du Muséum d'histoire naturelle de Lyon”. 4, s. 70, 1954. (fr.).

[kur&cru-5] B. Kurtén & P.M. Crusafont. Villafranchian carnivores (Mammalia) from La Puebla de Valverde (Teruel, Spain). „Societas scientiarum Fennica”. Commentationes biologicae. 85, s. 33, 1977. (ang.).

[wer-6] L. Werdelin. The evolution of lynxes. „Annales Zoologici Fennici”. 18, s. 54, 1981. (ang.).

[ber-8] R.L. Bernor. Mammalian biostratigraphy, geochronology, and zoogeographic relationships of the Late Miocene Maragheh fauna, Iran. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 6 (1), s. 76, 1986. JSTOR: 4523075. (ang.).

[mor&inni-9] J. Morales, M.D. Soria Mayor, P. Montoya, B. Pérez & M.J. Salesa. Caracal depereti nov. sp. y Felis aff. ilvestris (Felidae, Mammalia) del Plioceno inferior de Layna (Soria, España). „Estudios Geológicos”. 59 (1–4), s. 229, 2003. (hiszp.).

[cuc&inni-10] A. Cuccu, A. Valenciano, B. Azanza & D. DeMiguel. A new lynx mandible from the Early Pleistocene of Spain (La Puebla de Valverde, Teruel) and a taxonomical multivariate approach of medium-sized felids. „Historical Biology”. 35 (1), s. 129, 2022. DOI: 10.1080/08912963.2021.2024181. (ang.).

[kou-11] G.D. Koufos: The fossil record of felids (Mammalia: Carnivora: Felidae) in Greece. W: E. Vlachos (red.): Fossil Vertebrates of Greece. Cz. 2: Laurasiatherians, Artiodactyles, Perissodactyles, Carnivorans, and Island Endemics. Cham: Springer, 2022, s. 527. ISBN 978-3-030-68441-9. (ang.).

[pal-12] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 390, 1904. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[c]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]