Majdan Nowy
50°28′08″N 22°44′28″E/50,468889 22,741111| wieś | |
 Droga wiodąca przez wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
84 |
| Kod pocztowy |
23-414[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LBL |
| SIMC |
0892323[5] |
Położenie na mapie gminy Księżpol  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego  | |
| 50°28′08″N 22°44′28″E/50,468889 22,741111[1]
| |
Majdan Nowy – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie biłgorajskim, w gminie Księżpol[6][5]. Leży przy drogach wojewódzkich nr 835 i nr 853.
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Majdan Nowy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.
Wieś jest sołectwem w gminie Księżpol[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 734 mieszkańców i była trzecią co do liczby ludności miejscowością gminy[8].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0892330 | Chałupki | część wsi |
| 0892346 | Klucz | część wsi |
| 0892352 | Maziarnia | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Majdanie Księżpolskim (obecnie Majdan Nowy i Majdan Stary) pochodzi z 1696 roku, kiedy odnotowano we wsi cerkiew; funkcjonował tu też młyn wodny. Mieszkańcy wsi trudnili się wyrobem gontów, każdy gonciarz oddawał w ciągu roku 100 kop gontów daniny do dworu. Znajdował się tu drewniany dwór, budynek kuchni, sadzawka, browar, piwnice do przechowywania win i ordynacka cegielnia. Wieś należała do parafii rzymskokatolickiej w Puszczy Solskiej, natomiast liczni mieszkańcy prawosławni mieli swoją cerkiew. W 1870 roku wybudowano w części wsi zwanej Majdan Nowy murowaną ordynacką rządcówkę na miejscu dawnego drewnianego dworu. W 1921 roku w obu Majdanach na 1261 mieszkańców było 237 Ukraińców i 9 Żydów[9].
29 grudnia 1942 roku, po przeprowadzeniu obławy na ukrywających się w okolicy Żydów, Niemcy zamordowali siedmioro pomagających im polskich mieszkańców Majdanu Nowego: Jana Gnidułę, Katarzynę Kowal, Józefa Kowala, Mariannę Łubiarz, Anastazję Łubiarz, Kazimierza Szabata, Katarzynę Margol. 29 września 2022 we wsi z inicjatywy Instytutu Pileckiego uroczyście odsłonięto w ramach projektu Zawołani po imieniu upamiętniającą ich tablicę[10][11].
24 czerwca 1943 roku, w czasie niemieckiej akcji wysiedleńczej na Zamojszczyźnie, wieś została spacyfikowana przez oddziały SS wspierane przez ukraińskich kolaborantów. Zamordowano wtedy od 28 do 36 mieszkańców oraz spalono 58 gospodarstw[12][13]. Tydzień później ocalała ludność została wysiedlona[14].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Rządcówka Ordynacji Zamojskiej
W Majdanie Nowym znajduje się dworek z 1870 wybudowany jako tzw. „rządcówka”[15]. Murowany obiekt (powstały w miejscu modrzewiowego dworku) jest pozostałością po administracji klucza księżpolskiego Ordynacji Zamojskiej[16]. Budynek mieści się pod adresem Majdan Nowy 13 i jest wpisany na listę zabytków pod numerem A-471[17].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90174
- ↑ Wieś Majdan Nowy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. s. według wyboru. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Strona gminy, sołectwa [dostęp 2023-12-11]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ [Zamojszczyzna] Piękno nieodkryte - śladami Ordynacji i nie tylko [online], SkyscraperCity [dostęp 2020-04-08] (ang.).
- ↑ Anna Szewc, Zawołani po imieniu po 80 latach. Stracili życie za to, że odważyli się pomagać skazanym na zagładę Żydom [online], Dziennik Wschodni, 2 października 2022 [dostęp 2023-04-09] (pol.).
- ↑ Tutaj bije patriotyczne serce Polski. Upamiętnienie zamordowanych za pomoc Żydom w Majdanie Nowym | ZAWOŁANI PO IMIENIU - Instytut Pileckiego [online], instytutpileckiego.pl [dostęp 2023-04-09] (pol.).
- ↑ Janina Mikoda: Rejestr miejsc i faktów zbrodni popełnionych przez okupanta hitlerowskiego na ziemiach polskich w latach 1939–1945. Województwo zamojskie. Warszawa: GKBZpNP-IPN, 1994, s. 86. ISBN 83-903356-0-3.
- ↑ Józef Fajkowski: Wieś w ogniu. Eksterminacja wsi polskiej w okresie okupacji hitlerowskiej. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1972, s. 198–199.
- ↑ Józef Fajkowski: op.cit.. s. 199.
- ↑ Rządcówka, Majdan Nowy - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ RZĄDCÓWKA - Tygodnik Zamojski, Zamość, Biłgoraj, Tomaszów [online], Tygodnik Zamojski [dostęp 2020-04-07] (pol.).
- ↑ Muzeum Ziemi Biłgorajskiej w Biłgoraju - Zabytki [online], muzeumbilgoraj.pl [dostęp 2020-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2020-04-07].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Księżpolski Majdan w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. IV: Kęs – Kutno. Warszawa 1883.