Matka Boża Wspomożycielka Wiernych
NMP Wspomożycielka Wiernych | |
Miejsca kultu |
na całym świecie |
---|---|
Sanktuarium |
liczne kościoły |
Data wspomnienia |
24 maja |
Matka Boża Wspomożycielka Wiernych (łac. Beatae Virginis Mariae Auxilium Christianorum) – tytuł nadawany Matce Bożej, matce Jezusa, który zawiera w sobie wszystkie wezwania, potrzeby i troski wiernych[1].
Pierwszym, który w historii Kościoła użył słowa „Wspomożycielka”, był św. Efrem, diakon (+ 373), pisał on: „Maryja jest orędowniczką i wspomożycielką dla grzeszników i nieszczęśliwych” natomiast Maryję „nieustanną i potężną Wspomożycielską” (w podobnym czasie) nazywał św. Grzegorz z Nazjanzu (ok. + 390). Od tego czasu kult ten rozpowszechniał się na cały Kościół katolicki.
W konstytucji dogmatycznej Lumen gentium, sobór watykański II mówi: Dlatego też do Błogosławionej Dziewicy stosuje się w Kościele tytuły: Orędowniczki, Wspomożycielki, Pomocnicy, Pośredniczki (łac. Propterea B. Virgo in Ecclesia titulis Advocatae, Auxiliatricis, Adiutricis, Mediatricis invocatur). Sobór ten wymienia (nazywa) matkę Jezusa jako Wspomożycielkę[2][3].
Rys historyczny święta Matki Bożej Wspomożycielki[edytuj | edytuj kod]
Święto Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych ustanowił papież Pius VII (dekretem św. Kongregacji Obrzędów), z dnia 15 września 1815 r., jako wyraz jego wdzięczności Matce Bożej za wyzwolenie z niewoli napoleońskiej w dniu 24 maja 1814 r. po około pięcioletniej nieobecności w Watykanie. Święto to obchodzono na początku w Rzymie i Państwie Kościelnym.
Na ziemiach polskich obchód święta Matki Bożej w tajemnicy Wspomożenia zapoczątkowali kapucyni od 1821 r., którzy otrzymali indult Rzymskiej Kongregacji Rytów zezwalający wprowadzić wspomnienie do zakonnego kalendarza. Od połowy w. XIX nowe święto zaczęto obchodzić w niektórych diecezjach polskich tj.: tarnowskiej – 1848, kielecko-krakowskiej – 1853, janowskiej (podlaskiej) – 1857, sandomierskiej – 1857 i warszawskiej – 1903. Reforma kościelna z lat 1911–1913, przeprowadzona na polecenie papieża św. Piusa X, pominęła to wspomnienie (z 24 maja). Nie uwzględniały je nowe kalendarze diecezjalne i zakonne oprócz zgromadzenia salezjanów (zachowali to święto jako uroczystość głównej patronki) oraz w kościołach gdzie czczona była (pod wezwaniem) Maryja Wspomożenia Wiernych[4].
W całej Polsce święto to (jako wspomnienie obowiązkowe) obchodzone jest dzięki staraniom kard. Stefana Wyszyńskiego. Episkopat Polski uzyskał na mocy dekretu Kongregacji Obrzędów z dnia 4 grudnia 1958 r. zezwolenie papieskie Jana XXIII na obchód tego święta. W 1962 r. 5 października został zatwierdzony nowy formularz mszalny i brewiarzowy dla tego wspomnienia[3].
Wspomnienie liturgiczne[edytuj | edytuj kod]
Wspomnienie liturgiczne (obowiązkowe) Najświętszej Maryi Wspomożycielki Wiernych obchodzone jest w Kościele katolickim 24 maja. W zgromadzeniu salezjanów obchodzone jest jako uroczystość[5][6].
Kult[edytuj | edytuj kod]
Miejscem największego i pierwszego kiedyś kultu Wspomożycielki była Bawaria z pierwszym kościół pod tym samym wezwaniem; wzniesiony został w Pasawie w roku 1624.
7 października 1571 r. chrześcijanie odnieśli zwycięstwo nad flotą turecką w bitwie morskiej pod Lepanto. Na pamiątkę tego zwycięstwa papież św. Pius V włączył do Litanii Loretańskiej nowe wezwanie pn. „Wspomożenie wiernych – módl się za nami”.
Do Polski kult ten przybył z Austrii i Niemiec. Na starych obrazach Madonny z Kalwarii Zebrzydowskiej widnieje napis: Calvaria Zebrzydoviana – Auxilium Christianorum (Kalwaria Zebrzydowska – Wspomożenie Wiernych); we Wrocławiu - Książe obraz Wspomożycielki przedstawiono jako „Madonnę Płaszcza” – typ w dawnych wiekach jako Matka Boska okrywająca płaszczem opieki czcicieli[7].
Wielu (świętych) miało szczególne nabożeństwo do Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych m.in.: św. Jan Bosko, kard. August Hlond (prymas Polski i salezjanin) oraz jego następca kard. prymas Polski – bł. Stefan Wyszyński a także księża salezjanie[1].
Największym krzewicielem kultu Maryi w tym tytule był ks. Jan Bosko. W 1864 roku ks. Bosko rozpoczął w Turynie budowę sanktuarium (bazyliki) Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki na Valdocco, gdzie umieszczony jest obraz Wspomożycielki zamówiony u Tomasza Lorenzone przez ks. Bosko, uważany dziś za główny obraz dotyczący tego tytułu[8]. Po wybudowaniu, ks. Bosko zaczął rozpowszechniać medaliki pod tym tytułem od roku 1866. Postać Matki Bożej była na nich wzorowana według obrazu w głównym ołtarzu bazyliki. Ułożył on również nowennę do NMP Wspomożenia Wiernych. Założył on zgromadzenie salezjanów oraz salezjanek[9].
Powstało wiele parafii i sanktuariów (w Polsce i na całym świecie), które są szczególnymi miejscami kultu Maryi Wspomożycielki[9]. Na świecie to m.in. Turyn, Pasawa, Szanghaj, Nairobi, Brezje; w Polsce sanktuaria znajdują się m.in.: w Oświęcimiu, Rumi, Twardogórze, Przyłękowie, Jaroszowie, Nawrze, Rogalinku[10][11][12][13]. W duchu (typu) św. Jana Bosko powstało 130 sanktuariów na całym świecie poświęconych Matce Bożej w tytule Wspomożenia[7].
Istnieje wiele modlitw (w tym nowenna i litania) oraz pieśni ku czci Maryi Wspomożycielki chrześcijan[14][15]. W wielu kościołach znajdują się obrazy i figury Matki Bożej, które otrzymały tytuł Wspomożenie Wiernych, niektóre z nich zostały koronowane[9].
Arcybractwo NMP Wspomożycielki[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze bractwo Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych powstało przy kościele Matki Bożej w Pasawie, zatwierdzone przez papieża Urbana VIII w 1627 roku. W połowie XVII w. powstaje w Innsbrucku następnie bractwo rozpowszechniło się w Turynie (1690) i w innych miejscach Italii, w Hiszpanii i w Ameryce Łacińskiej. Król Polski Jan III Sobieski, 12 września 1683 r. wygrywa pod Wiedniem z Turkami. Dla uczczenia i podziękowania NMP za to zwycięstwo papież bł. Innocenty XI w 1684 zatwierdza w Monachium (przy kościele św. Piotra) nowe bractwo (następnie arcybractwo)[9][1].
Pierwsze w Polsce bractwo Maryi Wspomożenia chrześcijan powstało w Lublinie przy kościele jezuitów. Prawdopodobnie fundatorem bractwa był uczestnik bitwy pod Wiedniem, Atanazy Miączyński (wojewoda wołyński). Na kartach księgi członkowskiej wpisano brewe papieża Innocentego XIII Cum sicut accepimus z dnia 25 września 1722 r. zatwierdzające dla Lublina Confraternitas sub titulo BMV Auxiliatricia. Zawarte w nim statuty są takie same jak z bractwa w Monachium (18 sierpnia 1684). Intronizacja bractwa i obrazu NMP Wspomożenia w Lublinie odbyła się 24 maja 1723 roku. Kolejne bractwa do połowy XVIII w. powstały przy kościołach jezuitów w Kaliszu (11 maja 1732) i w Łucku (4 czerwca 1748)[16].
Patronat[edytuj | edytuj kod]
Istnieje wiele kościołów, kaplic, kapliczek w Polsce i na świecie pod wezwaniem Wspomożycielki Wiernych. Matka Boża Wspomożycielka jest patronką m.in. salezjanów i salezjanek oraz Chin[9]. Papież Benedykt XVI ustanowił w 2007 r. dzień 24 maja (liturgiczne święto Wspomożycielki) Dniem modlitw za Kościół w Chinach[17].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Obrazy, figury Matki Bożej z tytułem Wspomożycielka Wiernych.
-
Figura Matki Boskiej jako Wspomożycielki w Sejnach
-
Obraz NMP Wspomożenia w Tuszowie Narodowym
-
Ołtarz (obraz) MB Binarowskiej Wspomożenia - Binarowa
-
NMP Wspomożycielka (Pani z Wyspy) z Węglewa
-
Obraz Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych z kościoła w Polnej
-
Ołtarz główny z obrazem NMP w Poznaniu
-
Obraz Maryi Wspomożenia w Miastku
-
Figura Wspomożycielki w Panamie
-
Kaplica Wspomożycielki z obrazem NMP w Claiano
-
Figura NMP Wspomożenia w Brazylii
-
Matka Wspomożenia w Koblenz
-
Maryja Wspomożenia w Moosbronn (Niemcy)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c .:ILG:. - Czytelnia: 24 maja - NMP Wspomożycielka Wiernych [online], brewiarz.pl [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ Lumen Gentium, KK 62, przekład polski
- ↑ a b Święto Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych [online], niedziela.pl [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- ↑ JAN PIETRZYKOWSKI , WKŁAD SALEZJANÓW W UPOWSZECHNIANIE KULTU MARYI WSPOMOŻYCIELKI WIERNYCH W POLSCE [online], 141 (5) .
- ↑ .:ILG:. - 24 maja 2023 [online], brewiarz.pl [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ .:ILG:. - 24 maja 2023 [online], brewiarz.pl [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ a b Historia kultu i obrazów Najświętszej Maryi Panny WspomoŜenia Wiernych - PDF Free Download [online], docplayer.pl [dostęp 2023-05-24] .
- ↑ Obraz Wspomożycielki – Sanktuarium Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Oświęcimiu [online], sanktuarium-oswiecim.pl [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- ↑ a b c d e Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Rumi | Patronka - Najświętsza Maryja Panna Wspomożycielka Wiernych [online] [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- ↑ Historia Sanktuarium – Sanktuarium Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Oświęcimiu [online], sanktuarium-oswiecim.pl [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- ↑ Sanktuarium w Przyłękowie [online], Sanktuarium w Przyłękowie [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ Sanktuarium Matki Bożej Wspomożenia Wiernych [online], www.parafiatwardogora.pl [dostęp 2023-05-23] .
- ↑ Lista sanktuariów maryjnych na świecie [online], Sanktuaria [dostęp 2023-05-24] (pol.).
- ↑ Do Matki Bożej Wspomożycielki Wiernych [online], Wydawnictwo JUT [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- ↑ Parafia pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Rumi | Nowenna do MB Wspomożenia Wiernych [online] [dostęp 2023-05-23] (pol.).
- ↑ JAN PIETRZYKOWSKI , WKŁAD SALEZJANÓW W UPOWSZECHNIANIE KULTU MARYI WSPOMOŻYCIELKI WIERNYCH W POLSCE [online], 139 (3) .
- ↑ Maryja Wspomożycielka Wiernych [online], DEON.pl, 24 maja 2023 [dostęp 2024-05-05] (pol.).