Melecjusz Dutkiewicz
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
| Złoty krzyż zasługi | |
Melecjusz Dutkiewicz (ur. 8 marca 1836 w Sołukowie w Galicji, zm. 31 stycznia 1898 w Warszawie) – artysta fotografik, inżynier chemik, nadworny fotograf króla szwedzkiego Karola XV.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie ksiądza greckokatolickiego Mikołaja Dutkiewicza i Anny z domu Bieleckiej[1]. Ukończył Gimnazjum w Buczaczu[2] prowadzone przez OO. Bazylianów. Aleksander Karoli twierdził, że Dutkiewicz w 1855 wstąpił na politechnikę[3] (od 1872 Wyższa Szkoła Techniczna, obecnie Uniwersytet Techniczny w Wiedniu). Później Aleksander Maciesza podał, że Dutkiewicz wstąpił do Wyższej Szkoły Technicznej w Wiedniu w 1853 mając lat 17. Według dwóch autorów ukończył ją w 1858[2], Karoli wskazał, że Dutkiewicz uczęszczał na Wydział przyrodniczo-chemiczny. Następnie pracował w Wiedniu jako profesor nauk przyrodniczych w miejscowej szkole realnej. W Wiedniu zaprzyjaźnił się z przebywającym wtedy w mieście belgijskim chemikiem i wynalazcą, gorliwym krzewicielem fotografii Désiréem Charlesem Emanuelem van Monkhovenem[3] oraz wstąpił do znanego wówczas zakładu Ludwika Angerera, gdzie niebawem został głównym asystentem[4]. Od roku 1865 pracował w Warszawie w zakładzie Karola Beyera. W 1866 do spółki z[2] Ferdynandem Klochem de Kernitz[5] otworzył przy Krakowskim Przedmieściu 7 własny zakład fotograficzny. W 1869 wspólnie z Beyerem otworzyli pierwsza mechaniczną światłodrukarnię, a w planach mieli również otwarcie fabryki płyt bromożelatynowych. Niestety oba przedsięwzięcia ze względu na brak wsparcia finansowego szybko upadły[6].
Dutkiewicz był autorem jednych z pierwszych fotografii Tatr i Beskidów. Jego prace wykonane wspólnie z Klochem zdobyły liczne nagrody na międzynarodowych wystawach - w 1867 w Paryżu, w 1873 w Wiedniu[7]. Za album o Mikołaju Koperniku cesarz Franciszek Józef odznaczył Dutkiewicza złotym krzyżem zasługi w roku 1874. Prywatnie był wielkim miłośnikiem botaniki, hodował egzotyczne rośliny – kaktusy i storczyki, próbował sam krzyżować różne odmiany i wykonywał im dokumentacje fotograficzną[3].
Zmarł 31 stycznia 1889 w Warszawie, pozostawiwszy żonę Marię z kilkorgiem dzieci. Dutkiewicz pochowany został na Cmentarzu Prawosławnym na Woli w Warszawie (kwatera 29-1-7). Podawana w niektórych opracowaniach data śmierci 1897 wynika z błędu drukarskiego popełnionego w "Kurierze Warszawskim" na stronie, na której zamieszczono nekrolog.[8]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Meletius Dutkiewicz (1836-1898) - Find a Grave... [online], www.findagrave.com [dostęp 2024-02-08] (ang.).
- ↑ a b c Maciesza, s. 15.
- ↑ a b c Karoli, s. 448.
- ↑ Karoli, s. 449.
- ↑ Wanda Mossakowska. O wczesnej warszawskiej fotoceramice i Józefie Rodziewiczównie. „Almanach Muzealny”. 6, s. 130, 2010.
- ↑ Leksykon fotografów warszawskich 1845-1945: DUTKIEWICZ Melecjusz (Meletius) [online], Leksykon fotografów warszawskich 1845-1945 [dostęp 2024-02-08].
- ↑ Krystyna Lejko, Jolanta Niklewska, Warszawa na starej fotografii, Warszawa 1978, s. 97.
- ↑ „Kurier Warszawski” nr 33, z dnia 2 lutego 1898, s. 7.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Maria Burdowicz-Nowicka. Melecjusz Dutkiewicz 1836-1897. „Foto”. 10, 1993.
- Aleksander Karoli. Wspomnienie o śp. Melecjuszu Dutkiewiczu. „Światło”. 10, s. 448–452, 1899.
- Aleksander Maciesza: Dutkiewicz Melecjusz (†1897). W: Polski Słownik Biograficzny. T. VI. Kraków: Nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1948, s. 15–16.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Fotografie Melecjusza Dutkiewicza w bibliotece Polona
- Fotografie z atelier Kloch & Dutkiewicz w zbiorach Muzeum Warszawy