Mikołajów (powiat staszowski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mikołajów
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Powiat

staszowski

Gmina

Osiek

Wysokość

155,3 m n.p.m.

Liczba ludności (2009)

4[2][a]

Strefa numeracyjna

15

Kod pocztowy

28-221[3]

Tablice rejestracyjne

TSZ

SIMC

0802113[4]

Położenie na mapie gminy Osiek
Mapa konturowa gminy Osiek, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Mikołajów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Mikołajów”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Mikołajów”
Położenie na mapie powiatu staszowskiego
Mapa konturowa powiatu staszowskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Mikołajów”
Ziemia50°29′47″N 21°25′41″E/50,496389 21,428056[1]

Mikołajówwieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek[5].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Decyzją wojewody tarnobrzeskiego z 1992 roku rozpoczęto proces wysiedlania okolicznych mieszkańców Mikołajowa, celem eksploatacji siarki rodzimej na złożu Osiek. W 90% ukończono ten proces w 1995 roku, pozostałe 10% w dwóch etapach: w roku 2002 i ostatecznie w roku 2006. Są jednak jeszcze trzej uparci mieszkańcy, którzy mimo poboru odpowiedniej gloryfikacji pieniężnej w formie odszkodowania – pozostali na swoich dawnych kwaterach, płacąc odpowiedni czynsz za ich użytkowanie do Kopalni Siarki Osiek.

Od lat 90. XX wieku nie modernizowano we wsi infrastruktury technicznej i społecznej (tj. nowych dróg, wodociągów, kanalizacji, szkoły itp.).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.

MIKOŁAJÓW, wieś i osada, powiat sandomierski, gmina i parafia Osiek, odległość 31 wiorst od Sandomierza; wieś ma 16 domów, 139 mieszkańców; osada 1 dom, 11 mórg, należy do dóbr Suchowola.

Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego..., t. VI[6].

Na podstawie ww. informacji z 1885 roku Mikołajów był wsią i osadą w ówczesnym powiecie sandomierski, leżącą w gminie i parafii Osiek, w odległości 31 wiorst od Sandomierza. We wsi było 16 domów i 139 mieszkańców, zaś w osadzie istniał 1 dom i 11 mórg; całość należała do dóbr Suchowola.

W 1886 roku parafia Osiek należała do dekanatu sandomierskiego i liczyła 3895 dusz. Z kolei gmina Osiek, z urzędem we wsi Osieczko, miała 6070 mieszkańców, i rozległości 17 916 mórg, w tym ziemi dworskiej 6525 mórg. Sądem okręgowym dla gminy był ówczesny III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajdowała się w Staszowie. W skład gminy wchodziły wówczas (jeszcze) następujące wioski: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola[7].

W 1986 roku rozpoczęto budowę Kopalni Siarki Osiek w obrębie sołectw: Mikołajów – TrzciankaSworoń. W wyniku tych działań od roku 1992 do 2006, ostatecznie zakończono proces likwidacji sołectwa Mikołajów.

Współcześnie w ujęciu Piotra Barańskiego w jego książce Miasto i Gmina Osiek z 1999 roku.

W gminie. (...) Mikołajów.
Wieś położona przy trasie Osiek – Połaniec. Jak podaje „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego” w 1854 roku Mikołajów należał do gminy i parafii Osiek, wieś zasiedlona została przez osadników niemieckich prawdopodobnie po najazdach szwedzkich.
Niemcy zbudowali w Mikołajowie obiekt pełniący funkcję domu modlitwy i szkoły podstawowej. Po wojnie majątki niemieckie podzielono pomiędzy okolicznych chłopów.
Dzisiaj pejzaż jest inny, kopalnia siarki wyludniła wieś, a budynki przeznaczono do rozbiórki. Warto tam dotrzeć, obejrzeć otoczenie kopalni siarki i księżycowy krajobraz byłej wioski.

Piotr Barański, Miasto i Gmina Osiek[8].

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Współczesna struktura demograficzna wioski Mikołajów na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku[9]:

Tabela 1.1 Poziom populacji wioski w przedziałach wiekowych
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.
POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM 30-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80+
I. OGÓŁEM os. 13 1 1 4 3 3 1
odsetek % 100 7,7 7,7 30,7 23,1 23,1 7,7
1. WEDŁUG PŁCI
A. Mężczyzn os. 8 1 1 2 2 2
odsetek % 61,5 7,7 7,7 15,3 15,4 15,4
B. Kobiet os. 5 2 1 1 1
odsetek % 38,5 15,4 7,7 7,7 7,7


Rysunek 1.1 Piramida populacji – struktura płci i wieku wioski
Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych
WYSZCZEGÓLNIENIE J.
m.
POPULACJA MIESZKAŃCÓW
(w grupach wiekowych w 2002 roku)
OGÓŁEM Mężczyzn Kobiet
I. OGÓŁEM os. 13 8 5
odsetek % 100 61,5 38,5
1. W WIEKU
A. Produkcyjnym os. 7 5 2
odsetek % 53,8 38,4 15,4
a. mobilnym os. 1 1
odsetek % 7,6 7,6
b. niemobilnym os. 6 4 2
odsetek % 46,2 30,8 15,4
B. Poprodukcyjnym os. 6 3 3
odsetek % 46,2 23,1 23,1

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne[edytuj | edytuj kod]

W latach 70. XX wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Mikołajowa zawarty w tabeli 1[10].

Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych
Nazwa wsi – miasta Nazwy części wsi
• miasta
Nazwy obiektów fizjograficznych
• charakter obiektu
I. Gromada OSIEK
  1. Mikołajów

  1. Grzebowisko – nieużytki
  2. Poręby – łąki
  3. Rędzina – pole

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Miejscowość statystyczna jest to zespół przyległy do siebie miejscowości, który przyjmuje nazwę miejscowości wiodącej. Do miejscowości statystycznej Mikołajów należą: Mikołajów i Łęg.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 80417
  2. Wykaz miejscowości i liczby ludności wg stanu na dzień 31-12-2009 r. w Urzędzie Miasta i Gminy w Osieku (zameldowanych na pobyt stały), Osiek: Kierownik USC UMiG Osiek, 2010.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 789 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. SIMC – Katalog miejscowości (stan na: 2010-01-01) /w:/ Lista plików predefiniowanych. 19 marca 2010 r.
  5. Jan Bielec (red.), Stanisława Szwałek: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. II: K – P. Warszawa: GUS, 1981.
  6. Mikołajów 1(1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 401.
  7. Osiek (11) s. 628, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 626.
  8. Ryński: W gminie. (...) Mikołajów. W: Piotr Barański: Miasto i Gmina Osiek. Wyd. I. Krosno: Oficyna Wydawnicza „APLA”, 1999, s. 56, 73. ISBN 83-88065-14-9.
  9. Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS, 2011, demografia.stat.gov.pl [dostęp 2011-03-10]. (pol.).
  10. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970, s. 29, 77-96.