Muránska Zdychava
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Powiat | |
| Starosta |
Ján Poliak[1] |
| Powierzchnia |
28,58[2] km² |
| Wysokość |
529 m n.p.m. |
| Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
058 |
| Kod pocztowy |
050 01 |
| Tablice rejestracyjne |
RA |
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego  | |
Położenie na mapie Słowacji  | |
| 48°44′15″N 20°08′23″E/48,737500 20,139722 | |
| Strona internetowa | |
Muránska Zdychava – wieś (obec) w środkowej Słowacji, położona w kraju bańskobystrzyckim, w powiecie Revúca.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Muránska Zdychava leży w Górach Stolickich (Rudawy Gemerskie), w rozległej dolinie dużego potoku Zdychava (dopływ rzeki Muráň), sięgającej pod sam najwyższy szczyt tych gór - Stolicę. Jest wsią o bardzo rozproszonej zabudowie (tego typu wsie na Słowacji określane są jako kopaničiarske obce). Poszczególne gospodarstwa (pierwotnie słow. kopanice - górskie gospodarstwa, zamieszkiwane w czasie letniego sezonu pasterskiego)[5] lub niewielkie rodowe osiedla rozrzucone są po stokach otaczających dolinę gór, sięgając wysokości 800-850 m n.p.m., czyli 200-250 ponad dnem doliny Zdychavy. Niewielkie centrum wsi z kościołem leży na wysokości ok. 520-540 m n.p.m. w miejscu, w którym do Zdychavy uchodzi jej lewobrzeżny dopływ, Zdychavský potok. Wieś leży ok. 6,5 km na północ od Revúcy. Łączy ją z nią droga poprowadzona doliną Zdychavy, na której funkcjonuje komunikacja autobusowa[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Muránska Zdychava należy do wielkiego grona wsi, jakie powstawały w Zachodnich Karpatach w XV-XVI w. w ramach tzw. kolonizacji wołoskiej[5].
Pierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z roku 1551[7]. Należała ona do dużego feudalnego "państwa" z siedzibą na zamku Murań. Z końcem XVI w. jej mieszkańcy musieli płacić daninę Turkom[5].
Mieszkańcy zajmowali się głównie hodowlą owiec, rolnictwem, pracą w lasach i furmanieniem[5].
W czasie słowackiego powstania narodowego mieszkańcy wsi wspierali powstańców. Zimą 1944-1945 pomagali partyzantom, którzy pasmem Kohúta i Stolicy przedzierali się przez linię frontu. Wieś została wyzwolona od okupacji niemieckiej 27 stycznia 1945 r.[5]
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według danych z dnia 31 grudnia 2012, wieś zamieszkiwały 252 osoby, w tym 121 kobiet i 131 mężczyzn[8].
W 2001 roku pod względem narodowości i przynależności etnicznej 97,31% mieszkańców stanowili Słowacy, a 0,67% Węgrzy[9].
Ze względu na wyznawaną religię struktura mieszkańców kształtowała się w 2001 roku następująco[9]:
- Katolicy rzymscy – 91,58%
- Ewangelicy – 2,02%
- Ateiści – 2,69%
- Nie podano – 2,36%
Źródło: Štatistický úrad Slovenskej republiky
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lista wybranych wójtów, burmistrzów gmin i miast w wyborach do organów gminy. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09]. (słow.).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 28,58S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ a b c d e Kamil Linhart a kolektív: Slovenské rudohorie. Stolické vrchy, Muránska planina. Bratislava: Šport. Slovenské telovýchovné vydavateľstvo, 1987, s. 212-213, seria: Turistický sprievodca ČSSR č. 25.
- ↑ Mapa turystyczna. [dostęp 2024-01-03].
- ↑ Statystyki ogólne miejscowości. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).
- ↑ Dane statystyczne dotyczące liczby mieszkańców. Štatistický úrad Slovenskej republiky. [dostęp 2013-09-09]. (słow.).
- ↑ a b Statystyki mieszkańców na podstawie spisu statystycznego z roku 2001. Statistical Office of the Slovak Republic. [dostęp 2013-09-09]. (ang.).