Nagórna (Koło)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nagórna
dawna wieś w granicach miasta Koła
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

kolski

Miasto

Koło

W granicach Koła

1 stycznia 1925[1]

Strefa numeracyjna

63

Kod pocztowy

62-600

Tablice rejestracyjne

PKL

Położenie na mapie Koła
Mapa konturowa Koła, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Nagórna”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Nagórna”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Nagórna”
Położenie na mapie powiatu kolskiego
Mapa konturowa powiatu kolskiego, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Nagórna”
Ziemia52°12′18″N 18°39′05″E/52,205028 18,651500

Nagórna – historyczna część miasta Koła położona na północny wschód od centrum, wzdłuż ulicy Nagórnej. Do 1924 odrębna miejscowość.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Nagórna to dawna wieś. Podobnie jak sąsiednia Blizna, graniczyła od południa z Przedmieściem Warszawskim. Miała powierzchnię ok. 1624 morgi. Corocznie płaciła czynsz miastu. W 1362 roku Jan Henryk z Warty wykupił wieś. 14 lutego 1563 roku prawo magdeburskie pozwoliło urządzać coroczny targ. 19 czerwca 1566 roku przywilej króla Zygmunta Augusta wytoczył granice wsi. W XVI wieku wieś liczyła ok. 31 mieszkańców. W 1616 roku władze miejskie wydzierżawiły wieś na 3 lata mieszczanom kolskim.

W 1808 r. z pieniędzy z podatków wsi powołano szkołę elementarną w Kole, a w 1817 roku - były tutaj folwarki – posiadały budynki gospodarcze, ale w 1818 roku zostały wydzierżawione – historia wskazuje na ścisłe związku z wsią Blizna.

Do 1924 należała do gminy Czołowo w powiecie kolskim[2], początkowo w guberni kaliskiej, a od 1919 w woj. łódzkim[3].

1 stycznia 1925 Nagórną włączono do Koła[1]. Po włączeniu Nagórnej w granice administracyjne miasta w 1924 roku zachowała ona swój wiejski charakter. Do dziś gospodarze posiadają swoje grunty orne przy granicy miejskiej, a także prowadzą hodowlę zwierząt gospodarczych. W styczniu 1945 roku na terenie dawnej wsi toczyły się główne walki o wyzwolenie miasta z rąk niemieckich. Zginęło wówczas 132 żołnierzy radzieckich, których pochowano na cmentarzu wojennym przy ul. Poległych.

W połowie lat 90. XX wieku rozpoczęto budowę osiedla bloków wielorodzinnych. Obecnie mieszka w nich około 2500 kolan. Osiedle to popularnie nazywane jest „kwiatowym” – od nazwy lokalnych uliczek: Tulipanowa, Konwaliowa, Narcyzowa i Różana.

1 listopada 2005 biskup włocławski Wiesław Mering erygował na osiedlu Płaszczyzna nową parafię katolicką, pod wezwaniem Świętego Bogumiła, która swoim obszarem objęła tereny dawnej wsi Nagórna.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Dz.U. z 1924 r. nr 97, poz. 899
  2. Postanowienie z 20 kwietnia (2 maja) 1867, ogłoszone 8 (20) lipca 1867 (Dziennik Praw, rok 1867, tom 67 nr 1, str. 47)
  3. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. Województwo Łódzkie

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Józef Burszta, 600 lat miasta Koła, Poznań 1963
  • Paweł Łączkowski, Mieczysław Pochwicki, Koło. Rozwój miasta 1948-1978, Poznań-Koło 1978
  • Józef Stanisław Mujta: 635 lat miasta Koła. Koło: Muzeum Technik Ceramicznych : Kolskie Towarzystwo Kulturalne, 1997. ISBN 83-86139-34-X.
  • Józef Stanisław Mujta, Koło w dokumentach, Konin-Koło 1998
  • Józef Stanisław Mujta: Parafia Rzymskokatolicka pod wezwaniem Podwyższenia Świętego Krzyża w Kole : zarys dziejów. Koło: Muzeum Technik Ceramicznych, 2003. ISBN 83-919609-0-0.
  • Krzysztof Gorczyca, Krzysztof (historia) Witkowski: Najdawniejsze dzieje Koła : (do lat 20. XVI stulecia). Koło: Muzeum Technik Ceramicznych, 2007. ISBN 978-83-919609-2-9.