Nagykutas
46°55′N 16°48′E/46,916667 16,800000
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Komitat | |||||
| Powiat | |||||
| Burmistrz |
Ferenczné Baumgartner Éva[1] | ||||
| Powierzchnia |
8,45 km² | ||||
| Populacja (2015[2]) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
| Nr kierunkowy |
(+36) 92 | ||||
| Kod pocztowy |
8911 | ||||
Położenie na mapie Węgier  | |||||
| 46°55′N 16°48′E/46,916667 16,800000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Nagykutas – wieś i jednocześnie gmina na Węgrzech w komitacie Zala, w powiecie Zalaegerszeg na południowym zachodzie kraju.
Położenie i geografia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość leży w północnej części komitatu, przy granicy z komitatem Vas, 8 km na północny zachód od Zalaegerszegu. Główną ulicą przebiega droga nr 7404 z Zalaegerszegu do Andrásfa, leżącego w południowej części komitatu Vas. W szczytowej części łańcucha wzgórz rozciągającego się na południe od wsi w XVIII i XIX wieku wybudowano ciąg piwnic winnych z bali, krytych spadzistymi dachami. Tu znajdują się największe sady jabłoniowe w komitacie Zala.
W centrum wsi wybudowano w latach 40. XVIII wieku kościół[3], który został odnowiony w 2002 r. Oprócz tego w 1992 r. powstał tu dom gminny[4]. Na zachód od wsi, wśród winnic, rośnie prawie 800-letni kasztan jadalny[5].
Wieś Nagykutas pojawia się w opowiadaniu „Pola trzcin” Andrzeja Pilipiuka[potrzebny przypis], pochodzącym z serii o Kubie Wędrowyczu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość pochodząca z epoki Arpadów. Jej nazwa została po raz pierwszy wymieniona w 1211 r. w patencie pod nazwą Kuthus.
W 1408 r. jest wymieniana pod nazwą Nagykuthus, a w 1513 r. występuje w patentach jako Naghkwthus.
Nazwa wsi została po raz pierwszy wymieniona w czasach króla Andrzeja II w patencie z 1211 r. gdy Fábián i Vince otrzymali od króla ziemię zamkową zwaną Gébárt, która od zachodu i północy graniczyła z ich rodzinną posiadłością zwaną Kutas. W 1364 r. członkowie rodziny Kutasi nazywali swoję włości jako Kutas, a w już w latach 1402–1408, jako własność wdowy po Mikcsu, były nazywane Nagykutas. W 1394 r. są wzmiankowane dwa Kutasy – Nagykutas i Kiskutas, jeden jako własność syna Jánosa Kutasiego, Miklósa, a drugi syna drugiego Jánosa, László. W XV i XVI w. właścicielami były kolejno rodziny Kutasi, Terjék, potomkowie bana Mikcsa z rodu Ákos, rodzina Ördögh z Peleske i Gersei Pető. Podczas tureckiej okupacji wieś wielokrotnie padała ofiarą napadów łupieżczych, podobnie jak sąsiednie miejscowości. W 1655 r. miejscowość została dotknięta epidemią dżumy. W 1659 r. została wymieniona wśród dóbr zamku Peleske, jako całkowicie opuszczona i nie dająca żadnych dochodów, a każdy kto chciał, mógł swobodnie wykorzystywać jej teren pod uprawę. W 1690 r. posiadłość Nádasdy, którą György Széchenyi zakupił od skarbu królewskiego, zaoferowała trzy lata wolności od pańszczyzny i zwolnienie podatkowe każdemu, kto się osiedli w Kutasu. W czasie spisu z 1720 r. stwierdzono, że we wsi mieszkało 9 chłopów pańszczyźnianych i 2 chałupników. W 1728 r. w majątku hrabiego Zsigmonda Széchenyiego, który poprzez karczowanie powiększył powierzchnię ziemi uprawnej, zamieszkiwało 9 rodzin chłopskich i 20 chałupniczych. Do 1728 r. w osadzie znajdowały się już 23 holdy gruntów ornych. Hrabia Zsigmond Széchenyi, właściciel wsi, na 12 lat zwolnił z odrabiania pańszczyzny chłopów, którzy w ciągu 3 lat wykarczowali las i na jego terenie rozpoczęli uprawę[6].
Urodzeni w Nagykutasie[edytuj | edytuj kod]
- Zoltán Galabárdi – pisarz[7]
- Tibó Sláger – artysta muzyczny[8]
Burmistrzowie wsi[edytuj | edytuj kod]
- 1990–1994: Baumgartner József[9]
- 1994–1998: Baumgartner József[10]
- 1998–2002: Baumgartner József Sr.[11]
- 2002–2006: Baumgartner József Sr.[12]
- 2006–2010: Baumgartner József[13]
- 2010–2014: Horváth Sándor[14]
- 2014–2019: Ferenczné Baumgartner Éva[15]
- od 2019: Ferenczné Baumgartner Éva[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nagykutas települési választás eredményei (2019) [online], valasztas.hu [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Kiadványtár – Központi Statisztikai Hivatal [online], ksh.hu [dostęp 2021-05-01].
- ↑ Szent Jakab Apostol plébániatemplom [online] [dostęp 2022-07-23] (węg.).
- ↑ Faluház [online] [dostęp 2022-07-31] (węg.).
- ↑ Dendrománia Magyarország legnagyobb fái [online] [dostęp 2022-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2007-03-10] (węg.).
- ↑ A régmúlt történelme [online] [dostęp 2022-07-31] [zarchiwizowane z adresu 2007-10-11] (węg.).
- ↑ ÉLETRAJZI JEGYZETEK [online] [dostęp 2022-07-23] (węg.).
- ↑ Sláger Tibó [online] [dostęp 2022-07-31] (węg.).
- ↑ Nagykutas települési választás eredményei (1990) [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Nagykutas települési választás eredményei (1994) [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Nagykutas települési választás eredményei (1998) [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Nagykutas települési választás eredményei (2002) [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Nagykutas települési választás eredményei (2006) [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Nagykutas települési választás eredményei (2010) [dostęp 2021-06-24].
- ↑ Nagykutas települési választás eredményei (2014) [dostęp 2021-06-24].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Plan (węg.)