Netta (ptaki)

	Netta
	Kaup, 1829
	; Przedstawiciel rodzaju – samiec hełmiatki czerwonookiej (N. erythrophthalma)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	blaszkodziobe
Rodzina	kaczkowate
Podrodzina	kaczki
Plemię	Aythyini
Rodzaj	Netta
	Typ nomenklatoryczny
	Anas rufina Pallas, 1773
Synonimy
	Callichen Brehm, 1830; Mergoides Eyton, 1836; Metopiana Bonaparte, 1856; Metopias Heine, 1890; Phaeonetta Delacour, 1937; Phoeoaythia Delacour, 1937;
	Callichen Brehm, 1830; Mergoides Eyton, 1836; Metopiana Bonaparte, 1856; Metopias Heine, 1890; Phaeonetta Delacour, 1937; Phoeoaythia Delacour, 1937;
Gatunki
	N. rufina; N. peposaca; N. erythrophthalma;
	N. rufina; N. peposaca; N. erythrophthalma;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Netta – rodzaj ptaków z podrodziny kaczek (Anatinae) w rodzinie kaczkowatych (Anatidae).

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej, Eurazji i Afryce^[9].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 48–58 cm, rozpiętość skrzydeł 84–90 cm (rufina); masa ciała samców 592–1420 g, samic 484–1400 g^[10].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Netta: gr. νηττα nētta lub νησσα nēssa „kaczka”. W mitologii greckiej Nessa była jedną z Pieryd, która przegrawszy z muzami w konkursie śpiewu, została zmieniona w kaczkę^[11].
Callichen: gr. καλλος kallos „piękno”, od καλος kalos „piękny”; χην khēn, χηνος khēnos „gęś”^[12]. Gatunek typowy: Anas rufina Pallas, 1773.
Mergoides: rodzaj Mergus Linnaeus, 1758; gr. -οιδης -oidēs „przypominający”^[13]. Gatunek typowy: Anas rufina Pallas, 1773.
Metopiana (Metopias): epitet gatunkowy Anas metopias Pöppig, 1829^[14]; gr. μετωπιας metōpias „mieć wysokie czoło, z krzaczastymi brwiami”, od μετωπιον metōpion „czoło, brew”, od μετα meta „między”; ωψ ōps, ωπος ōpos „oko”^[15]. Gatunek typowy: Anas metopias Pöppig, 1829 (= Anas peposaca Vieillot, 1816).
Phaeonetta: gr. φαιος phaios „ciemny, brązowy”; νηττα nētta „kaczka”^[16]. Gatunek typowy: Anas erythrophthalma zu Wied, 1833.
Phoeoaythia: gr. φαιος phaios „ciemny, brązowy”; rodzaj Aythya Boie, 1822^[17]. Nowa nazwa dla Phaeonetta.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[18]:

Netta rufina (Pallas, 1773) – hełmiatka zwyczajna
Netta peposaca (Vieillot, 1816) – hełmiatka różowodzioba
Netta erythrophthalma (zu Wied, 1833) – hełmiatka czerwonooka

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Netta, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt : Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 102. (niem.).
↑ C.L. Brehm. Ueber doppelte Maufer der zur Sippe Taucher, Golymbus gehörigen Vögel. „Isis von Oken”. 23, s. kol. 999, 1830. (niem.).
↑ T.C. Eyton: A catalogue of British birds. London: Longman, Rees, Orne, Brown, Green and Longman [etc.], 1836, s. 77. (ang.).
↑ C.L. Bonaparte. Excursion dans les divers Musées d’Allemagne, de Hollande et de Belgique (suite et fin), et Tableaux paralléliques de tordre des Palmipèdes. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 43, s. 649, 1856. (ang.).
↑ F. Heine: Fam. Anatidae. W: F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1890, s. 350. (niem.).
↑ J.T. Delacour. Note sur la classification des Anatidés. „L’Oiseau et la Revue francaise d’ornithologie”. Nouvelle Série. 6 (3), s. 377, 1936. (fr.).
↑ J.T. Delacour. Proposed a new generic name, Phoeoaythia, for Phseonetta. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 57, s. 157, 1937. (ang.).
↑ F. Gill & D. Donsker: Screamers, ducks, geese & swans. IOC World Bird List: Version 8.1. [dostęp 2018-06-18]. (ang.).
↑ C. Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 615. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).
↑ The Key to Scientific Names ↓, Netta [dostęp 2018-06-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Callichen [dostęp 2018-06-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Mergoides [dostęp 2018-06-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Metopiana [dostęp 2018-06-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Metopias [dostęp 2018-06-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Phaeonetta [dostęp 2018-06-17] .
↑ The Key to Scientific Names ↓, Phoeoaythia [dostęp 2018-06-17] .
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Aythyini Delacour & Mayr, 1945 (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-31].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).

[itis-1] Netta, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Kaup-2] J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt : Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 102. (niem.).

[Brehm-3] C.L. Brehm. Ueber doppelte Maufer der zur Sippe Taucher, Golymbus gehörigen Vögel. „Isis von Oken”. 23, s. kol. 999, 1830. (niem.).

[Eyton-4] T.C. Eyton: A catalogue of British birds. London: Longman, Rees, Orne, Brown, Green and Longman [etc.], 1836, s. 77. (ang.).

[Bonaparte-5] C.L. Bonaparte. Excursion dans les divers Musées d’Allemagne, de Hollande et de Belgique (suite et fin), et Tableaux paralléliques de tordre des Palmipèdes. „Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l’Académie des Sciences”. 43, s. 649, 1856. (ang.).

[Heine-6] F. Heine: Fam. Anatidae. W: F. Heine & A. Reichenow: Nomenclator Musei Heineani Ornithologici. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1890, s. 350. (niem.).

[Delacour1-7] J.T. Delacour. Note sur la classification des Anatidés. „L’Oiseau et la Revue francaise d’ornithologie”. Nouvelle Série. 6 (3), s. 377, 1936. (fr.).

[Delacour2-8] J.T. Delacour. Proposed a new generic name, Phoeoaythia, for Phseonetta. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 57, s. 157, 1937. (ang.).

[Gill&Donsker-9] F. Gill & D. Donsker: Screamers, ducks, geese & swans. IOC World Bird List: Version 8.1. [dostęp 2018-06-18]. (ang.).

[hbw1-10] C. Carboneras: Family Anatidae (Ducks, geese and Swans). W: J. del Hoyo, A. Elliott & J. Sargatal: Handbook of the Birds of the World. Cz. 1: Ostrich to Ducks. Barcelona: Lynx Edicions, 1992, s. 615. ISBN 84-87334-10-5. (ang.).

[11] The Key to Scientific Names ↓, Netta [dostęp 2018-06-17] .

[12] The Key to Scientific Names ↓, Callichen [dostęp 2018-06-17] .

[13] The Key to Scientific Names ↓, Mergoides [dostęp 2018-06-17] .

[14] The Key to Scientific Names ↓, Metopiana [dostęp 2018-06-17] .

[15] The Key to Scientific Names ↓, Metopias [dostęp 2018-06-17] .

[16] The Key to Scientific Names ↓, Phaeonetta [dostęp 2018-06-17] .

[17] The Key to Scientific Names ↓, Phoeoaythia [dostęp 2018-06-17] .

[Mielczarek&Kuziemko-18] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Aythyini Delacour & Mayr, 1945 (wersja: 2022-08-14). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-10-31].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]