Nowy pragmatyzm

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Nowy pragmatyzm – heterodoksyjna teoria ekonomii o charakterze paradygmatycznym, stworzona przez Grzegorza W. Kołodko jako odpowiedź na współczesne wyzwania cywilizacyjne i przemiany systemów gospodarczych. Opiera się na imperatywie harmonijnego, potrójnie zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego.

Nowy pragmatyzm, tworząc nową, multidyscyplinarną perspektywę epistemologiczną analizy zjawisk gospodarczych oraz zawierając nowe, wzbogacone metody oraz narzędzia poznawcze i analityczne, oznacza porzucenie ortodoksji ekonomicznej na rzecz tego, co działa, co może być użyteczną podstawą do rozwiązywania faktycznych problemów społeczno-gospodarczych. Naturalny dla tego podejścia jest eklektyzm poznawczy i metodologiczny.

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Nowy pragmatyzm poszukuje kompromisu między polityką gospodarczą państw narodowych a polityką prowadzoną z jednej strony na poziomie regionalnym, a z drugiej globalnym. Wyłaniająca się z nowego pragmatyzmu ekonomia przyszłości tworzy i daje politykom narzędzia zapobiegania „Jeszcze Większym Kryzysom”, jak je określa Kołodko[1]. Ważną regułą rządzącą postulowaną przez niego gospodarką przyszłości powinno być umiarkowanie, czyli świadome dostosowywanie rozmiarów ludzkich, rzeczowych i finansowych strumieni do wymogu zachowania długookresowej dynamicznej równowagi[2].


Na gruncie normatywnym nowy pragmatyzm wskazuje cele procesów gospodarowania, które powinny być związane z:

  • rozwojem zrównoważonym ekonomicznie, czyli w odniesieniu do rynków towarów i kapitału oraz inwestycji i finansów, a także siły roboczej;
  • rozwojem zrównoważonym społecznie, czyli w odniesieniu do akceptowanego społecznie, sprawiedliwego i zarazem sprzyjającego akumulacji kapitału podziału dochodów oraz stosownego udziału podstawowych grup ludności w usługach publicznych i dostępie do dóbr publicznych;
  • rozwojem zrównoważonym ekologicznie i przestrzennie, czyli w odniesieniu do zachowania odpowiednich relacji między działalnością gospodarczą człowieka i naturą zarówno bieżąco, jak i w ujęciu perspektywicznym;

W ramach nowego pragmatyzmu ekonomia ujmowana jest jako nauka:

  • opisowa, wyjaśniająca i wartościująca zarazem – opis jest punktem wyjścia i w immanentny sposób prowadzi do ujęcia normatywnego (postulatywnego), a więc wartościującego;
  • kontekstualna – analizy i syntezy nie są prowadzone w oderwaniu od rzeczywistości, w modelach „czystej” ekonomii, ale w odniesieniu do konkretnych, dynamicznych i zmiennych złożonych okoliczności, uwarunkowań, ograniczeń i możliwości;
  • kompleksowa – łączy wątki analizy i syntezy różnych szkół ekonomicznych – od ekonomii behawioralnej do ekonomii politycznej, a także mikroekonomię z makroekonomią i ekonomią globalną;
  • multidyscyplinarna – w analizie rzeczywistości gospodarczej uwzględniane są ustalenia oraz metody innych dyscyplin nauk społecznych, przede wszystkim historii, geografii, filozofii, socjologii, psychologii, prawa oraz antropologii;
  • komparatywna – porównywanie rzeczywistości zarówno gospodarczej, jak i kulturowej, geograficznej i politycznej traktowane jest jako podstawowa metoda badawcza.

Nowy pragmatyzm uznaje globalizację – historyczny i spontaniczny proces liberalizacji i integracji różnych rynków w jeden powiązany i wewnętrznie sprzężony układ ogólnoświatowy – za zjawisko nieodwracalne[3]. Stąd zasadniczym problemem ekonomicznym współczesności staje się skuteczna koordynacja polityki gospodarczej i strategii rozwojowych na szczeblu narodowym i globalnym oraz przebudowa struktury instytucjonalnej gospodarki światowej[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kołodko G.W. (2008), Wędrujący świat, Prószyński i S-ka, Warszawa, s. 339.
  2. ↑ Kołodko G.W. (2013), Dokąd zmierza świat. Ekonomia polityczna przyszłości, Prószyński i S-ka, Warszawa.
  3. ↑ Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, red. M. Bałtowski (2016), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  4. ↑ Ekonomia umiaru – realna perspektywa? Nowy paradygmat Grzegorza W. Kołodko, red. J. Pach, K. Kowalska, P. Szyja (2016), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

1. Publikacje autorstwa Grzegorza W. Kołodki dotyczące nowego pragmatyzmu

2. Publikacje innych autorów dotyczące nowego pragmatyzmu

  • Bałtowski M. (2015), Ewolucja ekonomii a nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki, „Ekonomista”, nr 5.
  • Bałtowski M. (2016), Winni są także ekonomiści, „Rzeczpospolita”, 26.02.2017.
  • Baltowski M. (2017), “Evolution of Economics and the New Pragmatism of Grzegorz W. Kolodko”, “TIGER Working Paper Series”, No. 136 (March 2017)
  • Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, red. M. Bałtowski (2016), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Ekonomia umiaru – realna perspektywa? Nowy paradygmat Grzegorza W. Kołodko, red. J. Pach, K. Kowalska, P. Szyja (2016), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Galbraith James K. (2016), Backwater Economics and New Pragmatism: Institutions and Evolution in the Search for a Sustainable Economics, Lyndon B. Johnson School of Public Affairs, University of Texas, Austin.
  • Gorynia M. (2016), Nowy Pragmatyzm. Jak jest z nim naprawdę?, „Rzeczpospolita”, 21.02.2017.
  • Herman A. (2016), Nowy pragmatyzm, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 1 (38).
  • Koźmiński A. (2017), Nowy pragmatyzm kontra nowy nacjonalizm, „Rzeczpospolita”, 01.02.2017.
  • Matysiak A. (2015), Podstawy teoretyczne i metodologiczne nowego pragmatyzmu, „Ekonomista”, nr 2.
  • Tomkiewicz J. (2017), Czy jesteśmy skazani na nowy nacjonalizm?, „Rzeczpospolita”, 17.02.2017.
  • Twarowska S. (2016), Nowy Pragmatyzm jako fundament polityki rozwoju społeczno-gospodarczego, „Kwartalnik Nauk o Przedsiębiorstwie”, nr 2 (39).
  • Twarowska S. (2017), Pragmatyzm wygra z nacjonalizmem, „Rzeczpospolita”, 07.04.2017
  • Ekonomia i polityka. Wokół teorii Grzegorza W. Kołodko, red. E. Mączyńska (2019), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Nowy_pragmatyzm&oldid=65878096”