Pogwizdów (województwo dolnośląskie)
50°57′54″N 16°05′34″E/50,965000 16,092778| wieś | |
 Kościół w Pogwizdowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
450[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-411[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DJA |
| SIMC |
0366155 |
Położenie na mapie gminy Paszowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jaworskiego  | |
| 50°57′54″N 16°05′34″E/50,965000 16,092778[1]
| |
Pogwizdów – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie jaworskim, w gminie Paszowice, na Pogórzu Kaczawskim (Pogórzu Złotoryjskim) w Sudetach.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa legnickiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś Pogwizdów wspomniana została po raz pierwszy w dokumencie księcia Henryka I Brodatego w 1203 r. jako Helmerichesdorf, czyli wieś Helmeryka ewentualnie Elmeryka. Co prawda wspomniany dokument uznany został za fałszerstwo z końca XIII wieku, lecz jedynie pod względem praw dotyczących klasztoru w Lubiążu, nie zaś pod względem treści o charakterze toponomastycznym. Książę podarować miał w tym czasie wieś, założoną na prawie niemieckim, klasztorowi cysterskiemu w Lubiążu wraz z innymi wioskami leżącymi na obszarze tzw. góry Chełm (część Pogórza Kaczawskiego), który obejmował 500 łanów frankońskich. Z treści dokumentu książęcego wynika, że wieś istniała znacznie wcześniej niźli wskazywałaby na to pierwsza wzmianka o jej istnieniu. Świadczy też o tym wymownie romańska forma starego kościoła parafialnego, błędnie określanego w literaturze nazwą cmentarnego (służył za cmentarny dopiero od II poł. XVIII wieku). W 1318 nazywana jako "Halvici Villa".
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[4]:
- kościół cmentarny pw. Podwyższenia Krzyża, późnoromański, z XIII/XIV w., przebudowywany w XVII w.; w jego wnętrzu zachowały się średniowieczne freski.
- cmentarz przykościelny
- kościół ewangelicki - protestancki, obecnie rzymskokatolicki filialny pw. Wniebowstąpienia, z XVIII w. z późnobarokowym ołtarzem.
- cmentarz ewangelicki, nieczynny, z 1885 r.
- kaplica grobowa rodziny von Loesch, z 1885 r.
- kostnica, z 1885 r.
- ogrodzenie, murowane, z bramą, z 1885 r.
- zespół pałacowy, z XVII-XX w.:
- pałac
- park
- dwór
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 106851
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 961 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 34. [dostęp 2012-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7 Pogórze Kaczawskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ISBN 83-85773-47-9
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.
