Portal:Biologia/Szablony
Edycja portalu biologicznego | |
---|---|
Aby edytować stronę Portalu:Biologia skorzystaj z zebranych tu szablonów (podstron Portalu). Linki służące do edycji poszczególnych sekcji tej strony zostały zastąpione linkami do edycji podstron. Można też edytować je bezpośrednio:
Co i kiedy:
Przed wprowadzeniem zmian warto sprawdzić kiedy dokonano ostatniej aktualizacji.
Poprzednią zawartość szablonu archiwizujemy w jego dyskusji, tam też zgłaszamy i przygotowujemy propozycje kolejnych wersji. |
Sosna limba (Pinus cembra L.) – gatunek drzewa iglastego z rodziny sosnowatych. Występuje w górach centralnej Europy na obszarze Alp i Karpat (Tatry, Karpaty Wschodnie i Południowe). Rośnie w borach z udziałem modrzewia europejskiego najczęściej na wysokościach w przedziale 1400–2500 m n.p.m. Jest to drzewo wolno rosnące i długowieczne, bardzo odporne na niskie temperatury, wiatry i szkodniki. Drewno limby było dawniej wszechstronnie użytkowane, nasiona zaś, zwane orzeszkami, były wykorzystywane jako jadalne i lecznicze. Z pędów i żywicy destylowano olej limbowy. Ze względu na intensywną wycinkę drzew, zasięg gatunku uległ w przeszłości znacznemu zmniejszeniu. W niektórych krajach limba podlega prawnej ochronie gatunkowej (m.in. w Polsce), a jej siedliska chronione są w parkach narodowych i obszarach Natura 2000. Limba należy do gatunków raczej rzadko uprawianych poza naturalnym zasięgiem, głównie z powodu trudności ze zdobyciem nasion oraz wolnego wzrostu. Ciąg dalszy...
Pachycefalozaur – rodzaj grubogłowego dinozaura żyjącego w późnej kredzie (dokładniej w mastrychcie) w dzisiejszej Ameryce Północnej. Jego pozostałości znaleziono w Montanie, Dakocie Południowej i Wyoming. Należał do ostatnich nieptasich dinozaurów sprzed wymierania kredowego. Zsynonimizowano z nim inny rodzaj z zachodniej Ameryki Północnej zwany wcześniej Tylosteus. Jak inne dinozaury grubogłowe, Pachycefalozaur był roślinożercą lub wszystkożercą. Jest znany z pojedynczej czaszki i kilku niezwykle grubych jej sklepień. Dinozaur ten poruszał się na dwóch tylnych kończynach, znacznie dłuższych od krótkich przednich. Jako największy z pachycefalozaurów osiągał 4,5 metra długości, a jego maksymalna masa szacowana jest na 450 kg. Solidna czaszka tego i spokrewnionych rodzajów przyczyniła się do powstania teorii, według której pachycefalozaury używały swych głów w międzyosobniczych walkach w obrębie gatunku. W ostatnich latach jest ona coraz bardziej kwestionowana. Ciąg dalszy...
- W maju 2011 w kategoriach botanicznych polskiej Wikipedii znajdowało się 8100 artykułów. Zanotowały one rekordową miesięczną liczbę odwiedzin – 6 684 487.
- Nowe hasła botaniczne:
- Głownia pyłkowa pszenicy, Miszpelnik, Trigoniaceae, Złotośliwowate, Euphroniaceae, Moringowate, Raźniowate, Manilkara huberi, Myrciaria dubia, Vahliaceae, Oncothecaceae, Twardziczkowce, Pandaceae, Bonnetiaceae, Ctenolophonaceae, Sarcobataceae, Putranjivaceae, Gisekiaceae, Lophopyxis maingayi, Porwinkowate, Zabłędowate, Halophytum ameghinoi, Barbeuia madagascariensis, Anacampserotaceae, Libawowate, Lophiocarpaceae, Stegnospermataceae, Zgnilizna twardzikowa, Kukułka krwista żółtawa, Microteaceae, Achatocarpaceae, Physenaceae
- Ostatnie hasła botaniczne na stronie głównej Wikipedii w rubryce ”czy wiesz”?
- ...dlaczego kukułka krwista żółtawa nie kuka?
- ...który krzew zyskał na znaczeniu po ograniczeniu polowań na wieloryby?
- Warto przeczytać:
- Rodzaj rdest (Polygonum) za sprawą badań molekularnych rozpoznany został jako kilka linii rozwojowych należących do dwóch różnych plemion. Współczesne bazy danych taksonomicznych wyróżniają w jego obrębie kilka drobnych rodzajów. W wąskim ujęciu do rodzaju rdest należy ze współczesnej flory polskiej tylko gatunek typowy – rdest ptasi.
- W 2009 roku opublikowano badania, dowodzące że rodzaj Microtea, dotychczas umieszczany w obrębie rodziny szkarłatkowatych (Phytolaccaceae) reprezentuje odrębną linię rozwojową wśród goździkowców i opisany został jako rodzina Microteaceae.
- Odkryty w Polsce w 2009 koślaczek stożkowaty (Anacamptis pyramidalis) pozostawał przez ponad rok jedynym występującym obecnie w Polsce gatunkiem storczyka nie podlegającym ochronie gatunkowej. Po prostu nie ujęto w rozporządzeniu Ministra Środowiska gatunku uważanego za wymarły. Sytuację naprawiło zarządzenie Nr 20/2010 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Szczecinie z dnia 14 czerwca 2010 r. w sprawie wprowadzenia na terenie województwa zachodniopomorskiego ochrony gatunkowej koślaczka stożkowatego.
Alexander von Humboldt (14 września 1769 – 6 maja 1859) - niemiecki przyrodnik i podróżnik; młodszy brat pruskiego ministra i językoznawcy Wilhelma Humboldta.
Zajmował się mniejszymi jednostkami fizycznogeograficznymi Ziemi. Opisał szczegółowo stepy, pustynie i lasy równikowe. Wg Humboldta celem fizycznogeograficznego opisu Ziemi powinno być poznanie jedności w mnogości, badanie ogólnych praw i wewnętrznego ich związku między zjawiskami tellurystycznymi; wprowadził pojęcia strefowości i piętrowości klimatycznej.
Park Narodowy Gór Stołowych, utworzony w 1993 r., jest jednym z 23 parków narodowych na terenie Polski. Jest on położony na terenie Sudetów Środkowych na płn.- zach. Ziemi Kłodzkiej, przy granicy polsko-czeskiej. Górami Stołowymi nazywana jest znajdująca się na terytorium Polski pd.- zach. część rozległej, piaskowcowej płyty wypełniającej nieckę śródsudecką, pomiędzy Karkonoszami, a Górami Bystrzyckimi i Orlickimi. Czeski jej fragment nosi nazwę Broumovska Vrchovina i również objęty jest ochroną.
Indiana Dunes National Lakeshore – Wydmy Indiany, park narodowy nad jeziorem Michigan, położony 80 km na południowy wschód od Chicago (Indiana) na wydmach jeziora Michigan, wzdłuż jego południowego brzegu, pomiędzy Michigan City na wschodzie i Gary na zachodzie. Powstał w w 1966 roku jako odpowiedź na nasilającą się industrializację okolic jeziora.
Park Narodowy Etosha – położony w Namibii – zajmuje powierzchnię 22270 km². Jest to jeden z największych parków narodowych na świecie. Został proklamowany jako rezerwat zwierzyny przez niemieckiego gubernatora von Lindenquist’a w 1907 roku.
Zobacz też
- Ochrona przyrody w Polsce
- Parki narodowe w Polsce
- Parki narodowe Europy
- Parki narodowe Ameryki Północnej
Aktualnie przypada okres fenologicznej jesieni. Liście drzew liściastych zmieniają kolory w wyniku przetransportowania w inne części rośliny soli mineralnych, aby je ostatecznie móc zrzucić. W jeziorach trwa cyrkulacja jesienna, dzięki której biogeny z warstw przydennych trafiają do strefy eufotycznej, gdzie mogą być wykorzystane przez jesienne pokolenia glonów.
Wilk grzywiasty w medycynie ludowej i demonologii obszarów, na których występuje, uważny jest za zwierzę "rzucające urok", być może w związku z faktem, że jego aktywność ogranicza się do ulubionej przez demony pory nocnej.
Żubr (Bison bonasus) - ssak łożyskowy z rodziny krętorogich, rzędu parzystokopytnych. Aktualnie populacja żubrów na świecie liczy ok. 3400 osobników, z czego 630 żyje w Polsce na terenie Puszczy Białowieskiej, Puszczy Boreckiej, Puszczy Piskiej, Puszczy Knyszyńskiej oraz w Bieszczadach.
- żubr nizinny (Bison bonasus bonasus) - przed I wojną światową zamieszkiwał w stanie dzikim jedynie Puszczę Białowieską. W wyniku działań wojennych i kłusownictwa do 1918 nie dotrwał żaden osobnik tej populacji. Odtworzono ją dzięki osobnikom trzymanym w niewoli.
- żubr kaukaski (górski) (Bison bonasus caucasicus) - mniejszy od żubra nizinnego. Zamieszkiwał niegdyś Kaukaz. Ostatni osobnik padł w 1925. Obecnie trwają prace nad odtworzeniem podgatunku na podstawie żyjących mieszańców z żubrem nizinnym. Do podgatunku zalicza się osobniki fenotypowo odpowiadające cechom żubra górskiego.
- Bison bonasus hungarorum - żył na terenie południowych Karpat i Siedmiogrodu. Wymarł około 1790 roku.
- żubr stepowy (Bison bonasus priscus) - występował licznie na terenie Europy w dwóch falach: pół miliona lat temu oraz około 150-100 tysięcy lat temu. Mógł mieć około dwóch metrów wysokości i trzech metrów długości. Miał długie rogi, niemal dwa razy dłuższe niż żubr nizinny.
- Bison bonasus schoetensacki - zbliżony wielkością do żubra nizinnego i podobnie jak on preferował środowisko leśne. Pojawił się około miliona lat temu i wyginął około 150-100 tys. lat temu.
Elektroencefalografia (EEG) - nieinwazyjna metoda diagnostyczna służąca do badania bioelektrycznej czynności mózgu. Badanie polega na odpowiednim rozmieszczeniu na powierzchni skóry czaszki elektrod, które rejestrują zmiany potencjału (odprowadzenia jednobiegunowe) lub różnice w potencjale różnych części mózgu (odprowadzenie dwubiegunowe) i po odpowiednim ich wzmocnieniu tworzą z nich zapis - elektroencefalogram. Jeśli elektrody umieści się bezpośrednio na korze mózgu (np. podczas operacji) badanie nosi nazwę elektrokortykografii (ECoG).
W standardowym badaniu umieszcza się 19 z 10 - 20 zalecanych przez Międzynarodową Federację EEG:
- osiem elektrod nad każdą półkulą
- trzy elektrody w linii pośrodkowej
Są one oznaczane:
- siedem elektrod na korą płatów czołowych: Fp1, Fp2, F3, F4, F7, F8, Fz
- trzy elektrody na granicy płatów ciemieniowych i czołowych: C3, C4, Cz
- trzy elektrody nad płatami ciemieniowymi: P3, P4, Pz
- cztery elektrody nad płatami skroniowymi: T3, T4, T5, T6
- dwie elektrody nad płatami potylicznymi: O1, O2
Oraz dwie elektrody obojętne przymocowane do płatka ucha: A1, A2
- Zalecenia i szablony dotyczące haseł biologicznych:
- zalecenia dotyczące nazewnictwa biologicznego i systematyki
- kategoryzacja taksonów
- szablony haseł biologicznych
- Wybrane dyscypliny naukowe z zakresu biologii:
anatomia - antropologia fizyczna - biochemia - biofizyka - bioinformatyka - biomatematyka - biotechnologia - botanika - cytologia - ekologia - etologia - ewolucjonizm - filogenetyka – fitopatologia - fizjologia - genetyka - hydrobiologia - mikrobiologia – paleontologia - systematyka - zoologia
- Zwierzęta: Gąbki, Mięczaki, Nicienie, Płazińce, Stawonogi, Strunowce,
- Rośliny: Okrytonasienne, Nagonasienne, Paprotniki, Skrzypy, Widłaki, Mchy, Wątrobowce, Glewiki, Zielenice, Krasnorosty
- Protisty: Brunatnice,
- Grzyby: Porosty, Podstawczaki, Workowce
Anatomia, Biochemia, Biolodzy, Biologia komórki, Biologia molekularna, Botanika, Ekologia, Ewolucja, Fizjologia, Genetyka, Immunologia, Kynologia, Mikrobiologia, Ochrona przyrody, Rolnictwo, Zoologia
- Propozycje tematów
- brakujące:
- do poszerzenia: acydotrofizm - genom człowieka - łupież
- z ekologii: ochrona środowiska
- z genetyki: alloploidy - białka receptorowe - dobór genetyczny - dobór osobniczy
- zwierzęta: błyszczek elegancik - drzewica białolica - gęś domowa - gidran - linzang cętkowany - mroczek późny - zając polarny
- rośliny: czerwiec - brezylka - kawa kongijska - kosaciec żółty - uprawa zachowawcza
- do weryfikacji: ameby
Jeśli chcesz opisać takson rośliny
zrób to wg wzoru Wikipedia:Standardy artykułów/roślina.
Opisując poszczególne taksony posługuj się szablonami umieszczonymi tutaj.
Identyfikacja gatunków
- Tutaj można zgłosić zdjęcia umieszczone na Commons, z których identyfikacją mamy problem lub jesteśmy jej niepewni. Na tej stronie można też oczywiście pomóc w identyfikacji gatunku.
Edytowanie portalu
Aby edytować stronę główną wikiportalu edytuj szablony na stronie: Portal:Biologia/Szablony
WikiProjekty związane z biologią:
- Wikiprojekt Botanika
- Wikiprojekt Dinozaury
- Wikiprojekt Kynologia
- Wikiprojekt Medycyna
- Wikiprojekt Paleontologia
- Wikiprojekt Zoologia
- Wikiprojekt Mikrobiologia
Materiały biologiczne dostępne na stronach Wikibooks: |
Dokument historyczny dostępny w Wikiźródłach: |
|